محمدامین علیدوست: مأیوس نبودن از وزیدن رحمت گشایشگر الهی از فرامین قرآن است. آیه 87 سوره یوسف از قول حضرت یعقوب علیهالسلام میفرماید: فرزندانم، بروید و دنبال یوسف و برادرش بنیامین بگردید و از گشایش و رحمت خدا ناامید نشوید که فقط مردم بیدین از گشایش و رحمت خدا ناامید میشوند.
یعنی حالت درست بندگی، امید دائم به رحمت خداست و تلاش در جهتی که گمان فتح باب توسط خدا از آن جهت است.
از این آیه برمیآید که آدم نباید بنشیند، بلکه باید بلند شود و حرکت کند و به جستوجو باشد. آنگاه است که رحمت خدا نصیبش میشود و خدا دستش را میگیرد. رَوحِالله عنایت و رحمتی از جانب خداست که باعث راحتی و تمام شدن مشکلات میشود. رَوحِالله که بوزد، آیه «سَیَجْعَلُالله بَعْدَ عُسْرٍ یُسْرًا (آیه ۷ سوره طلاق)» متجلی میگردد؛ یعنی سختیها تمام میشود و آسانی هجوم میآورد.
چه کسانی امید به روحالله ندارند؟ کافران. یعنی آنهایی که خدا را قبول ندارند یا او را نمیشناسند یا قبول دارند و میشناسند اما از خدا غافلند. اینها اقسام کفر است و هر درجهای از کفر، نوعی یأس از رحمت خدا را در پی دارد.
حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری در سال 97 با اشاره به آیه ذکر شده، فرمودند: «در آن دوگانه امیدواری و نومیدی [از دوگانههای مواجهه با حوادث]، دچار نومیدی هم نباید بشویم: لا تَیأَسوا مِن رَوحِالله اِنَّه لا یَیأَسُ مِن رَوحِالله اِلَّا القَومُ الکافِرون -که در سوره یوسف است- این مربوط به مسائل دنیایی است؛ «لا تَیأسوا مِن رَوحِالله» مربوط به مسائل معنوی نیست، مربوط به پیدا کردن یوسف است: یا بَنِیَّ اذهَبوا فَتَحَسَّسوا مِن یوسُفَ وَ اَخیهِ وَ لا تَیأَسوا مِن رَوحِالله؛ «لا تَیأَسوا مِن رَوحِالله» در پیدا کردن یوسف، که یک امر دنیایی است. بنابراین، این «لا تَیأَسوا مِن رَوحِالله» یک امر کلی است در امور دنیایی. البته در امور اخروی هم همین جور است اما آیه درباره امور دنیایی است. لا تَیأَسوا! چرا انسان مأیوس باشد؟ نخیر، ما امیدواریم بتوانیم بینی این قدرتهای مستکبر را به خاک بمالیم و رغم اَنفشان کنیم. میتوانیم این کار را [بکنیم]، امیدواریم؛ [اگر] تلاش کنیم، همت کنیم، بخواهیم، به خدا توکل کنیم، از خدا بخواهیم، میشود».
امید، یکی از مهمترین کلیدواژههایی است که رهبر حکیم انقلاب در سالیان زعامتشان بر آن تاکید ویژه کردهاند. این تاکید، مأخوذ از آیات و روایات است که ناامیدی را سرآغاز سقوط یک انسان و یک جامعه عنوان کردهاند.