اسدالله خسروی : با آنکه نفس بیماری ویروسی «کووید-19» در کشور به شماره افتاده اما ورود بیماری «وبا» و مشاهده این بیماری در شهرها، بویژه در استان کردستان نگرانکننده است؛ اینکه مبادا بیتوجهی به رعایت دستورالعملهای بهداشتی و عدم خودمراقبتی موجب شیوع گسترده این بیماری در کشور شود. به گزارش«وطنامروز»، با شروع فصل گرما بیماریهای ویروسی و میکروبی جان میگیرند. کارشناسان بهداشت تأکید دارند در این فصل علاوه بر رعایت دستور العملهای بهداشتی از خوردن آب و غذای غیربهداشتی اجتناب شود. «وبا» یک عفونت حاد اسهالی است که بر اثر خوردن و نوشیدن غذا یا آب آلوده به نوعی باکتری ایجاد میشود اما با رعایت برخی نکات بهداشتی براحتی قابل پیشگیری است. بسیاری از افراد آلوده به باکتری عامل وبا، هیچ علامتی ندارند، اگر چه این باکتری به مدت یک تا 10 روز پس از عفونت در مدفوع آنها وجود دارد. این بدان معنی است که باکتریها به محیط بازمیگردند و میتوانند افراد دیگر را آلوده کنند. معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفتوگو با «وطنامروز» درباره وضعیت این بیماری در کشور گفت: هر چند نباید منکر وجود چنین بیماریای در کشور بود و هماکنون تعدادی در استان کردستان به وبا مبتلا و در بیمارستانها بستری هستند اما باید به این نکته مهم توجه داشت که با شیوع این بیماری در کشور عراق، افغانستان و پاکستان، وزارت بهداشت با اطلاعرسانی دقیق و تاکید بر کنترل مرزها، بویژه تایید حفظ سلامت مسافران در مبادی ورودی مرزی کردستان عراق، افغانستان و پاکستان که این بیماری در چنین مناطقی در حال شیوع است، هشدارهای جدی را به مسؤولان استانی و دستاندرکاران داده است. علاوه بر این، تاکید شده برای حفظ سلامت عموم جامعه و جلوگیری از ابتلای شهروندان به این بیماری رعایت اصول بهداشتی به جد مورد توجه قرار گیرد تا مانع گستردهتر شدن بیماری در کشور شویم. کمال حیدری با بیان اینکه تاکنون 15 نفر فقط در استان کردستان به این بیماری مبتلا شدهاند، افزود: این افراد احتمالا به کردستان عراق تردد داشته و بیماری را از آن منطقه به کشور وارد کردهاند. وی اضافه کرد: هماهنگیهای لازم انجام شده تا بیماری در کشور کنترل شود اما نباید نسبت به شیوع چنین بیماریای سهلانگار بود، بنابراین تنها راه پیشگیری از وبا علاوه بر غربالگری مسافران مرزی از چند کشور یادشده، رعایت دستورالعملهای بهداشتی و فردی، همچنین شستن و ضدعفونی کردن سبزیجات و میوهها قبل از مصرف و شستن مکرر دستها در کنار رعایت بهداشت فردی است، چرا که این بیماری از طریق فضولات و آبیاری مزارع غیربهداشتی گسترش مییابد. معاون بهداشت وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی در ادامه افزود: وزارت بهداشت آمادگی لازم برای کنترل و پیشگیری این بیماری را دارد اما مهمتر از آن توجه شهروندان به رعایت اصول بهداشتی و فردی است، زیرا وبا در صورت شیوع، میتواند برای کودکان و سالخوردگان تهدیدی جدی باشد.
* رشد بیماری وبا در کردستان
اخیرا نیز معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان گفت: طی چند روز اخیر چند نفر به بیماران مبتلای به وبا اضافه شده است. دکتر فرزام بیدارپور اظهار کرد: شهرستان مریوان با ۹ نفر بیشترین افراد مبتلا را به خود اختصاص داده است. این بیماری در سنندج، سقز، کامیاران و بانه هم شناسایی شده است و نمونههای مشکوک برای انجام تست تشخیص نهایی به آزمایشگاه مرجع کشوری ارسال شده است. معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان گفت: موارد مشکوک سابقه مسافرت و تردد به اقلیم کردستان عراق را داشتهاند که در حال حاضر این بیماری در آنجا شایع است. بیدارپور اعلام کرد: بیماران در مراکز درمانی بستری میشوند و تمام اطرافیان و افرادی که با این موارد مشکوک در ارتباط بودهاند، تحت رصد قرار دارند.
* آنچه باید از «وبا» بدانیم
وبا یک عفونت حاد اسهالی است که بر اثر خوردن و نوشیدن غذا یا آبآلوده به نوعی باکتری به نام «ویبریو کلرا» ایجاد میشود. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، تخمینزده میشود هر سال 1.3 تا 4 میلیون مورد وبا و 21 هزار تا 143 هزار مرگومیر ناشی از این عفونت در سراسر جهان گزارش میشود.
وبا میتواند باعث اسهال آبکی حاد همراه با کمآبی شدید شود. حدود 12 ساعت تا 5 روز طول میکشد تا فرد پس از مصرف غذا یا آب آلوده علائم را نشان دهد.
* علائم وبا چیست؟
بسیاری از افراد آلوده به باکتری عامل وبا، هیچ علامتی ندارند، اگر چه این باکتری به مدت یک تا 10 روز پس از عفونت در مدفوع آنها وجود دارد. این بدان معنی است که باکتریها به محیط بازمیگردند و میتوانند افراد دیگر را آلوده کنند.
در میان افراد دارای علائم، اکثریت علائم خفیف یا متوسط دارند اما تعداد کمی دچار اسهال آبکی حاد همراه با کمآبی شدید میشوند. نخستین شکایت بیمار احساس پری و صدای شکم است و سپس اسهال آبکی شبیه به آب برنج دیده میشود.
وبا کودکان و بزرگسالان را تحت تاثیر قرار میدهد و در صورت عدم درمان میتواند ظرف چند ساعت باعث مرگ بیمار شود.
شدت بیماری به تعداد میکروبهای خورده شده، نقص ایمنی اکتسابی، حاملگی، عدم شیردهی با شیر مادر و به دنبال آن عدم انتقال ایمنی از مادر به کودک علیه وبا، نقصان تولید اسید معده به خاطر بیماریهای گوارشی و سوتغذیه بستگی دارد.
وبا اغلب قابل پیشبینی و پیشگیری است. بهترین راه پیشگیری از بیماری وبا، بهبود دسترسی به آب تمیز و دفع مناسب فاضلاب و واکسیناسیون علیه وبا است.
روش پیشگیری از بیماری، داشتن رفتارهای بهداشتی شامل شستن دستها با صابون بعد از اجابت مزاج و قبل از دست زدن به غذا یا خوردن غذا و همچنین تهیه و نگهداری ایمن غذا است.
شستوشوی میوهها و سبزیجات اهمیت بسیار زیادی در پیشگیری از ابتلا به بیماری دارد، بنابراین توصیه میشود پیش از خوردن سبزی، آنها را ابتدا با آب سالم شستوشو دهید، سپس به ازای هر یک لیتر آب، ۳ تا ۵ قطره مایع ظرفشویی اضافه و پس از چند دقیقه بعد آبکشی کنید.
جوشاندن یک دقیقهای آبی که از سلامتش اطمینان ندارید نیز میتواند از ابتلا به وبا پیشگیری کند.
* درمان وبا
وبا براحتی قابل درمان است و اکثر بیماران را میتوان از طریق تجویز سریع محلول آبرسانی خوراکی (ORS) با موفقیت درمان کرد. بیماران دچار کمآبی شدید در معرض خطر شوک هستند و نیاز به تجویز سریع مایعات داخل وریدی دارند. همچنین به این بیماران آنتیبیوتیکهای مناسب برای کاهش مدت اسهال، کاهش حجم مایعات مورد نیاز و کاهش مقدار و مدت دفع ویبریوکلرا در مدفوع داده میشود.