با کاهش 60 درصدی صادرات گاز روسیه به آلمان در هفته گذشته، کارشناسان معتقدند قطع کامل صادرات دور از ذهن نیست
به گفته وزیر اقتصاد آلمان، در صورت وخامت شرایط، دولت سهمیهبندی گاز را به منظور توزیع گاز میان خانهها، ادارات، صنایع، مدارس و بیمارستانها آغاز میکند
ذشبکه خبری سیانبیسی آمریکا در گزارشی که روز گذشته منتشر شد، هشدار داد اعضای گروه 7 باید خود را برای تعطیلی کامل خطوط لوله گاز روسیه در کوتاهمدت آماده کنند و این میتواند عواقب شدیدی برای اقتصاد اروپا داشته باشد. به گزارش «وطنامروز»، جفری شات، کارشناس ارشد مؤسسه اقتصاد بینالملل پترسون، روز دوشنبه به سیانبیسی گفت: این گروه باید برای قطع گاز آماده شود؛ منابع دیگری نیز وجود دارد که میتوان آنها را در سراسر جهان دریافت کرد اما گاز ممکن است قطع شود و این اتفاق قطعا عواقب شدیدی به دنبال خواهد داشت. در حال حاضر صادرات گاز روسیه به آلمان از طریق اوکراین کاهش چشمگیری داشته و قطع کامل صادرات دور از ذهن نیست. به گفته این کارشناس، قطع کامل عرضه گاز روسیه حداقل در کوتاهمدت باعث جیرهبندی گاز خواهد شد. اگر چه شاید اروپا بتواند با افزایش واردات LNG، افزایش واردات از نروژ و الجزایر و استفاده از زغالسنگ و سایر اقدامات جبرانی، جایگزینی برای گاز روسیه بیابد. در همین رابطه همچنین کمیسر انرژی اتحادیه اروپایی گفت که احتمال وقفه شدید در عرضه گاز از روسیه وجود دارد و از کشورهای عضو خواست تا برنامههای اضطراری خود را برای مقابله با شوکهای عرضه بهروز کنند. این در حالی است که شرکت گازپروم روسیه جریان گاز خود به اروپا را در چند هفته گذشته حدود 60درصد کاهش داده است. این اقدام آلمان، ایتالیا، اتریش و هلند را بر آن داشته تا نشان دهند که میتوانند بار دیگر به زغالسنگ بازگردند.
* اروپا نگران از دست دادن گاز روسیه
در روزهای اخیر نگرانی رهبران اروپایی درباره احتمال قطع کامل گاز روسیه افزایش یافته است. دولت آلمان پنجشنبه گذشته در مواجهه با کاهش صادرات گاز روسیه به این کشور، فاز «سطح هشدار» را فعال کرد و وزیر اقتصاد آلمان نیز گفت: «ما اکنون دچار بحران گاز هستیم؛ حتی اگر آن را احساس نکنیم. گاز اکنون یک منبع کمیاب در آلمان است». فعال شدن «سطح هشدار» در این کشور، فاز دوم از یک طرح سهمرحلهای برای روبهرو شدن با وضعیتهای اضطراری است. مرحله سوم این طرح هم «سطح اضطراری» نام دارد که به برلین اجازه میدهد سهمیهبندی گاز را به منظور توزیع مناسبتر آن در بین خانهها، ادارات، صنایع و همچنین مدارس و بیمارستانها آغاز کند. دولت آلمان همچنین نگران است که ادامه روند موجود، ذخیرهسازی گاز برای زمستان را با مشکل مواجه کند.
رابرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان همچنین گفت: «ما اکنون در یک «رویارویی اقتصادی» با روسیه قرار داریم، زیرا اکنون از گاز و انرژی به عنوان سلاحی علیه آلمان استفاده میشود. از دیدگاه من، هدف از این کار، نابود کردن چیزی است که کشور ما و کل اتحادیه اروپایی را در ماههای اخیر متمایز کرده است؛ یعنی یک اتحاد بزرگ، همبستگی بزرگ با اوکراین و ایجاد یک تمایل بزرگ برای پرداخت بهای گزاف برای دفاع از آزادی».
هابک اعلام کرد مردم میتوانند با تنظیم سیستم گرمایشی خانه خود در حال حاضر، تا ۱۵ درصد گاز مورد نیاز برای ماههای سرد سال را ذخیره کنند و به این ترتیب سهم خود را در وضعیت بحرانی کنونی ادا کنند. او افزود: «شاید این کار پیش پا افتاده به نظر برسد اما شما باید این میزان صرفهجویی را در ۴۱ میلیون خانوار ضرب کنید». آلمان و برخی دیگر از کشورها همچنین در حال بازگشت به سمت سیاست استفاده از سوخت زغالسنگ به عنوان انرژی جایگزینی هستند که مغایر با اهداف اقلیمی اتحادیه اروپایی برای کاهش میزان تولید گازهای گلخانهای و محدودسازی دمای زمین است.
* کمیسر انرژی اتحادیه اروپایی: توقف طولانیمدت صادرات گاز روسیه به اروپا ممکن است
کدری سیمپسون، کمیسر انرژی اتحادیه اروپایی، گفت که احتمال «وقفه شدید» در عرضه گاز از روسیه وجود دارد و از کشورهای عضو خواست تا برنامههای اضطراری خود را برای مقابله با شوکهای عرضه بهروز کنند و در صورت امکان از سوختهای دیگر برای صرفهجویی در گاز استفاده کنند. سیمپسون پس از نشست وزرای انرژی اتحادیه اروپایی در روز دوشنبه گفت: «از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین، ما میدانستیم که یک اختلال بسیار شدید محتمل است و اکنون محتمل به نظر میرسد». ماه آینده، کمیسیون اروپا طرحی را به کشورهای اتحادیه اروپایی ارائه خواهد کرد تا آمادگیهای خود را برای شوکهای گازی بیشتر هماهنگ کنند، در حالی که روسیه قبلا عرضه گاز به ۱۲ کشور از ۲۷ کشور این بلوک را کاهش داده است.
سیمپسون توضیح داد که طرح اتحادیه اروپایی اقداماتی را برای کاهش تقاضا برای گاز و بخشهای حیاتی مشخص میکند، جایی که کاهش تقاضا ممکن است زنجیره تأمین را مختل کند. اوایل دیروز سیمپسون گفت، شهروندانی که طبق قوانین اتحادیه اروپایی به عنوان «مصرفکنندگان محافظتشده» گاز طبقهبندی میشوند از هرگونه محدودیت در استفاده از گاز محافظت میشوند.
کاهش عرضه گاز روسیه به اروپا با هدف بیثبات کردن بازار انرژی این قاره، افزایش قیمت انرژی و جلوگیری از پر کردن مخازن گاز توسط کشورها قبل از فصل زمستان صورت گرفته است. روسیه عمدی بودن کاهش عرضه گاز را رد کرده و کاهش شدید تحویل از طریق خط لوله «نورد استریم یک» در ماه جاری را به مشکلات تجهیزاتی نسبت داده است.
* طلای روسیه تحریم میشود؟
منابع آمریکایی اعلام کردهاند که به دنبال تحریم طلای روسیه هستند، چون صادرات طلا بخش مهمی از منابع مالی مسکو را تشکیل میدهد. گروه ۷ کشور صنعتی قرار است صادرات و خرید و فروش طلای روسیه را ممنوع کنند و تحریم طلای روسیه را به تحریمهای جنگ در اوکراین اضافه کنند. به گفته «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا، دولت روسیه سالانه حدود ۱۹ میلیارد دلار طلا صادر میکند و قطع این منبع درآمد بر اقتصاد روسیه فشار خواهد آورد. از سوی دیگر، «جو بایدن» رئیسجمهور آمریکا نیز روز یکشنبه تایید کرد که ایالات متحده و سایر اقتصادهای پیشرو گروه ۷ واردات طلا از روسیه را ممنوع خواهند کرد. همچنین یک مقام ارشد دولت آمریکا با تایید تحریم طلای روسیه گفت: وزارت خزانهداری ایالات متحده تصمیم برای ممنوعیت واردات طلای جدید به آمریکا را روز سهشنبه اعلام خواهد کرد. طبق گزارش کاخ سفید، در سالهای اخیر، طلا بزرگترین کالای صادراتی روسیه پس از انرژی بوده است. به گفته کاخ سفید، صادرات طلای روسیه در سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۱۹ میلیارد دلار یا حدود ۵ درصد از صادرات جهانی طلا بوده است. بر اساس این گزارش، ۹۰ درصد از صادرات طلای روسیه به کشورهای جی 7 ارسال شده است. از این صادرات روسیه، بیش از ۹۰ درصد یا نزدیک به ۱۷ میلیارد دلار به انگلیس صادر شده است.
در این میان صدراعظم آلمان روز گذشته گفت: تحریم واردات طلای روسیه نه فقط در جمع کشورهای گروه 7 بلکه در سطح اتحادیه اروپایی باید تصمیمگیری شود. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، طی مصاحبهای با شبکه خبری ZDF گفت: پیشنهاد آمریکا به اتحادیه اروپایی برای تحریم واردات طلا از روسیه باید در داخل این اتحادیه مورد بحث قرار گیرد و نباید فقط در جمع گروه 7 در این باره تصمیمگیری شود.
وی گفت: ما در حال بحث در این باره هستیم اما این مساله باید در اتحادیه اروپایی هم مطرح شود، به خاطر همین تصمیمگیری نهایی از سوی گروه 7 محلی از اعراب ندارد. صدراعظم آلمان افزود: کسانی که از تحریمهای ضدروسیه حمایت میکنند، اطمینان داشته باشند اتحادیه اروپایی به هدفمند کردن بیشتر تحریمها ادامه خواهد داد. موضوع تحریم طلای روسیه نخستینبار هفته گذشته از سوی جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا به عنوان راهکاری برای اعمال فشار بیشتر علیه مسکو به خاطر درگیری نظامی با اوکراین مطرح شد. سپس روز یکشنبه انگلیس اعلام کرد که به همراه آمریکا، ژاپن و کانادا میخواهد واردات طلا از روسیه را تحریم کند. پیشبینی میشود بزودی این تحریم اجرایی شود.
هفته گذشته چارلز میشل، دبیر کمیسیون اروپایی نیز گفت که اتحادیه اروپایی میخواهد در دور جدید تحریمهایش علیه روسیه موضوع تحریم طلا را بگنجاند اما هنوز در این زمینه تصمیمگیری نهایی انجام نشده است. روسیه 8.5 درصد طلای جهان را تولید میکند و پس از چین و استرالیا سومین تولیدکننده طلا در جهان به شمار میرود. برخی کارشناسان میگویند همانند آنچه در موضوع تحریم نفت و گاز روسیه شاهد هستیم تحریم طلای روسیه هم نتیجه معکوس علیه کسانی که آن را اعمال میکنند خواهد داشت.