سیدمحمدحسن حسینی: بی‌شک آن زمان که شهید «احمد قصیر» روز 11 نوامبر سال 1982 در یک عملیات استشهادی با یک خودروی مملو از مواد منفجره به یک پایگاه سربازان اسرائیلی در جنوب لبنان حرکت کرد و چند صد سرباز این رژیم را به هلاکت رساند، کمتر کسی از مردم لبنان گمان می‌کرد بعدها گروهی بزرگ در لبنان تشکیل می‌شود که آن را «امیر الاستشهادیون» نام می‌نهند. حزب‌الله لبنان در همان سال با هدایت‌های شهید «راغب حرب» و حمایت‌های معنوی علمای لبنان بویژه مرحوم فضل‌الله و جمهوری اسلامی ایران در جنوب لبنان به وجود آمد که بعدها معادلات نظامی و سیاسی منطقه را تغییر داد. حزب‌الله لبنان در طول این سال‌ها مبارزات زیادی در عرصه نظامی، سیاسی و اقتصادی با رژیم صهیونیستی و آمریکا انجام داده است. نخستین صحنه نبرد حزب‌الله لبنان با اسرائیل به موضوع حمله رژیم صهیونیستی به خاک لبنان و محاصره بیروت در دهه 80 میلادی باز می‌گردد. این نبرد همزمان با جنگ داخلی لبنان و مقابله حزب‌الله با فالانژیست‌ها و «‌گروه‌های راست‌گرا» رخ داد. طی 4 دهه گذشته نبرد مقاومت لبنان با اسرائیل علاوه بر عرصه نظامی، حوزه‌هایی نظیر معادلات امنیتی داخلی و اقتصادی را نیز در بر گرفته است. طی روزهای اخیر به مناسبت چهلمین سالگرد تأسیس حزب‌الله لبنان مراسم‌های متعددی در نقاط مختلف این کشور برگزار شده است. پیش از این «محمد عفیف» مسؤول رسانه‌ای حزب‌الله لبنان در نشست خبری اعلام کرد جشن‌های چهلمین سالگرد تاسیس این حزب تحت عنوان «40 بهار» طی 2 ماه در شهرهای مختلف برگزار خواهد شد. به همین مناسبت «وطن‌امروز» در گزارشی به بررسی عملکرد حزب‌الله و فرآیند تثبیت قدرت مقاومت لبنان در 4 دهه اخیر پرداخته است. 

 

* بلوغ نظامی و سیاسی حزب‌الله در دهه 90

پس از جنگ دهه 80 میلادی، حزب‌الله لبنان در دومین مرحله بلوغ خود و بعد از پایان جنگ داخلی در سال 1990 وارد عرصه «توسعه همه‌جانبه تجهیزات نظامی و همچنین سیاسی» شد. حزب‌الله در نخستین ورود به میدان سیاست در انتخابات پارلمانی 1994 با 13 کاندیدا در انتخابات شرکت کرد که تمام کاندیداهای این جنبش به پارلمان راه یافتند. اما مهم‌ترین نقطه عطفی که نقش حزب‌الله لبنان را در جهان عرب و اسلام پررنگ کرد، پایان اشغال جنوب لبنان از لوث وجود اسرائیل و نیروهای ارتش جنوب (تحت فرماندهی «آنتوان لحد» وابسته به رژیم صهیونیستی) بود. 

 

* قرن 21 و نمایش قدرت فراسرزمینی حزب‌الله

نقطه شروع عملیات‌های این جنبش در خاک فلسطین اشغالی طی سال‌های ابتدایی دهه 2000 میلادی بود. نخستین رشته عملیات‌ها اقدام برای گرفتن گروگان از نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی جهت آزادی زندانیان این گروه و جنبش‌های مقاومت بود که سال 2000 میلادی حزب‌الله با اجرای عملیات در مزارع شَبعا در جنوب لبنان، ۳ سرباز اسرائیلی را به اسارت گرفت و در بیروت نیز یک سرهنگ اسرائیلی را بازداشت کرد. اسرائیل در برابر تحویل این افراد، شماری از شهروندان لبنانی و ۴۰۰ فلسطینی را آزاد کرد و پیکر ۵۹ شهید مقاومت را تحویل داد. مقاومت و بازدارندگی نظامی حزب‌الله هم از سال 2000 افزایش یافت و در جنگ 33 روزه سال 2006 یا «حرب التموز» با شکست دادن ارتش صهیونیستی خود را نشان داد. از جمله مهم‌ترین دستاوردهای نظامی حزب‌الله لبنان در جنگ 33 روزه انهدام ناوچه نظامی رژیم صهیونیستی و شکست این رژیم در توافق آزادی اسرا با حزب‌الله بود که سبب شد «ایهود اولمرت» نخست‌وزیر وقت اسرائیل استعفا کند. 

 

* عملیات علیه داعش

یکی از مهم‌ترین عرصه‌های افزایش قدرت نظامی حزب‌الله لبنان بعد از 40 سال عملکرد آن، ورود این نیرو به سوریه برای مقابله با نیروهای تکفیری و داعش بود. زمانی بود که نیروهای جبهه النصره و داعش در منطقه «عرسال» لبنان و «القنیطره» سوریه تهدیدی برای مردم لبنان و سوریه بودند و همان‌جا بود که نخستین عملیات موفق نیروهای مقاومت در سوریه هم با هدایت نیروهای حزب‌الله لبنان در منطقه قلمون اتفاق افتاد که بعدها به آزادی بیش از 60 درصد خاک سوریه منجر شد. سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان درباره ورود این نیرو به سوریه در سخنرانی سال 2012 میلادی خود گفت: «ما در سوریه دخالت کردیم و آن را به صراحت نیز بیان کردیم و آن را پنهان نکردیم. ما جوانان‌مان را به سوریه نفرستادیم که بگوییم ما پتو و شیر توزیع می‌کنیم و اگر کشته شدند آنها را در سوریه دفن کنیم و خانواده آنها را در لبنان ساکت کنیم» (منظور حضور سعودی‌ها در سوریه است). 

ورود حزب‌الله لبنان به سوریه با پیروزی بزرگی برای این گروه و محور مقاومت همراه بود و باعث شد نیروهای تکفیری در سوریه و بخشی از لبنان تقریبا با شکست کامل روبه‌رو شوند. 

 

* تسلیحات بومی حزب‌الله، حافظ لبنان

توان موشکی حزب‌الله در این 4 دهه بسیار افزایش یافته است و نکته قابل توجه، بومی‌سازی این تسلیحات و خودکفایی مقاومت در عرصه تامین تجهیزات مورد نیاز نظامی است. برخی کارشناسان رژیم صهیونیستی معتقدند در صورت درگیری بعدی اسرائیل با حزب‌الله لبنان، روزانه هزاران موشک دقیق و نقطه‌زن به سمت فلسطین اشغالی شلیک خواهد شد. درباره توان رزمی حزب‌الله آمار مستند و دقیقی منتشر نشده است اما بر اساس آخرین گزارش‌ها، حدود ۲۳۰ هزار راکت در تمام بردها و انواع مختلف آماده شلیک به سمت سرزمین‌های اشغالی است. همچنین منابع عبری عنوان کرده‌اند حزب‌الله در رویارویی آتی روزانه حدود ۱۵۰۰ موشک به عمق اراضی اشغالی شلیک خواهد کرد. پهپادهای حزب‌الله هم نقش پررنگی در افزایش توانمندی نظامی این جنبش داشته است. چندی قبل بود که پهپادهای این جنبش بر فراز فلسطین اشغالی پرواز کردند و حزب‌الله در بیانیه‌ای اعلام کرد یک فروند پهپاد با نام «حسان» به مدت 40 دقیقه در عمق 70 کیلومتری شمال فلسطین اشغالی به پرواز درآمده و پس از انجام مأموریت خود با موفقیت به لبنان بازگشته است.

 

* مقابله با فتنه آمریکایی و معادله جدید در لبنان

بعد از اینکه حزب‌الله در جنگ 33 روزه  - که روزی کاندولیزا رایس (وزیر خارجه وقت دولت بوش) آن را «زایمان خاورمیانه» می‌خواند و جنگ داخلی سوریه که با مشارکت اتباع بسیاری از کشورها به وقوع پیوست - پیروز شد، آمریکایی‌ها وارد مرحله‌ای به نام «تحریم‌های اقتصادی علیه حزب‌الله لبنان» شدند. بر این اساس لبنان از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در کاخ سفید با تحریم‌های سنگین اقتصادی و مالی روبه‌رو شد. از سویی هر تاجر و شرکتی که کوچک‌ترین ارتباط یا موافقت در بیان را با حزب‌الله داشت مورد تحریم قرار گرفت. از این رو حزب‌الله برای رفع بخشی از مشکلات این کشور به واردات میعانات نفتی به لبنان اقدام کرد که باعث تغییر معادلات تحریم علیه این کشور شد. این موضوع سبب شد مردم لبنان به حزب‌الله برای نجات این کشور از تحریم‌های اقتصادی امیدوار شوند. این نخستین قدم حزب‌الله برای رفع مشکلات اقتصادی مردم لبنان بود. 

 

* 2 مسأله اصلی حزب‌الله در 40 سالگی

دومین قدم حزب‌الله لبنان برای تغییر معادلات در عرصه داخلی این کشور به حضور پررنگ این حزب در انتخابات پارلمانی 2022 و درخواست سیدحسن نصرالله از دولت این کشور برای استخراج نفت و گاز از میادین دریایی بازمی‌گردد. دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی‌های متعدد خود قبل از انتخابات پارلمانی اخیر گفته بود: «ما به دنبال استخراج گاز و نفت از میادین دریایی هستیم تا مشکل سوخت مردم لبنان حل شود و ملت این کشور بتوانند در رفاه زندگی کنند». 

او به نقش ایران در کمک به لبنان برای استخراج نفت و گاز هم اشاره و بیان کرد: «هر گاه زمانی بیاید که شرکت‌های استخراج‌کننده نفت و گاز حضور نداشته باشند، ما آماده‌ایم از شرکت‌های ایرانی کمک بگیریم که تجربه زیادی دارند. اگر شرکت‌های جهانی از ترس اسرائیل می‌ترسند نفت لبنان را استخراج کنند، آماده‎‌ایم از شرکت‌های ایرانی بخواهیم نفت ما را استخراج کنند». این نگاه حزب‌الله لبنان می‌تواند معادلات اقتصادی و سوختی در این کشور و منطقه را تغییر دهد. لبنان بر اثر تحریم‌های «سزار» آمریکا و همچنین جنگ بین روسیه و اوکراین، با کمبود شدید سوخت روبه‌رو است و به همین علت اگر استخراج نفت و گاز از میادین این کشور انجام شود، یک دستاورد بزرگ اقتصادی برای لبنان و حزب‌الله است. سیدحسن نصرالله در همین راستا به اسرائیل هشدار داد نباید وارد میدان گازی مشترک با لبنان شود. ورود کشتی رژیم صهیونیستی به میدان «گازی کاریش» و تجاوز به خط 29 گازی بین لبنان و رژیم اشغالگر با هشدار شدید حزب‌الله و سیاستمداران لبنانی روبه‌رو شد که ابعاد جهانی پیدا کرد. بعد از هشدار جدی حزب‌الله به اسرائیل درباره میدان گازی کاریش، این رژیم به میانجی‌گری آمریکا رو آورد که تاکنون این مناقشه ادامه دارد. در مجموع اگر لبنان به استخراج نفت و گاز در میادین دریایی خود رو بیاورد، تغییرات زیادی در داخل این کشور و معادلات منطقه روی خواهد بود. باید گفت چهلمین سالگرد تأسیس حزب‌الله لبنان با تغییر معادلات زیادی در منطقه و جهان مواجه خواهد شد که ایجاد بلوک‌های جدید قدرت نظامی و سیاسی از آن موارد است.

***

رئیس شورای سیاسی جنبش حزب‌الله لبنان: 

مقاومت از عمق اسلام و انقلاب اسلامی ایران آغاز شد