گروه اجتماعی: دغدغه حفاظت و صیانت از محیط‌زیست، جدیت در مقابله با تخریب طبیعت و ایجاد راهکارهای کارشناسانه برای حل مشکلات زیست‌محیطی بویژه مهار پدیده گرد‌و‌غبار و...، وزرا و مقامات محیط‌زیست کشورهای منطقه را گرد هم آورد تا نقشه راهی درست برای حفاظت از محیط‌زیست ترسیم شود. 

به گزارش «وطن‌امروز»، نشست وزیران محیط‌زیست کشورهای منطقه به ابتکار جمهوری اسلامی ایران با شعار «همکاری‌های محیط‌زیستی برای آینده‌ای بهتر»، همچنین با هدف بررسی راه‌حل‌های رفع مشکلات محیط‌زیستی منطقه بویژه معضل گرد‌‌و‌غبار، با حضور وزرا و مقامات ارشد ۱۱ کشور غرب آسیا در تهران برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی در این نشست با قدردانی از فعالان این عرصه، دغدغه حفاظت از محیط‌زیست را یک اولویت اجتناب‌ناپذیر توصیف کرد و گفت: توسعه‌یافتگی اقتصادی و صنعتی برای همه کشورها یک ضرورت است اما قطعا این توسعه‌یافتگی باید فرع بر حفاظت از محیط‌زیست باشد. رئیس‌جمهور کشورمان با بیان اینکه مقابله با برخی چالش‌های محیط‌زیستی از جمله بحران توفان‌های گردوغبار، موضوعی فرامرزی و نیازمند عزم بین‌المللی است، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران از همکاری و همگرایی منطقه‌ای برای برون‌رفت از این چالش‌ها در راستای بهبود و ارتقای وضعیت محیط‌زیست استقبال می‌کند. رئیس‌جمهور با بیان اینکه تا محیط‌زیست برای مردم محیطی امن و آ‌رام نباشد، توسعه‌یافتگی در دل و جان مردم و در نظام اقتصادی و اجتماعی در جای درست خود قرار نمی‌گیرد، افزود: اگر این شرط محقق نشود، آن توسعه صنعتی و توسعه‌یافتگی تبدیل به تهدیدی علیه جان انسان‌ها می‌شود، پس حفظ محیط‌زیست، مساله‌ای بسیار مهم و دارای اولویت است. وی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که در قانون اساسی خود به مساله محیط‌زیست توجه کرده و آن را به عنوان لازمه حیات اجتماعی رو به رشد برای بشر معرفی کرده است، تصریح کرد: تخریب محیط‌زیست که خود معلول نابرابری‌های اجتماعی و سیاسی و همچنین استفاده غلط از طبیعت است، یکی از عوامل مهم تضییع حقوق انسان‌ها به شمار می‌آید. رئیسی ادامه داد: بدون تردید کاهش امنیت زیستی و غذایی، ایجاد آلودگی‌ها، برداشت بی‌رویه از منابع تجدیدناپذیر و کاهش تنوع زیستی، منجر به کاهش رفاه عمومی و تاثیر منفی بر اقتصاد و سلامت ساکنان این مناطق شده است. از طرفی زیاده‌خواهی‌های نظام سلطه، تروریسم، محروم نگه داشتن دولت‌ها و ملت‌های منطقه از عرصه دانش، فناوری و مشارکت در تصمیم‌گیری، سبب بروز چالش‌های محیط‌زیستی غیرقابل جبران شده است. وی همچنین رویکرد برتری‌طلبانه دولت‌های غربی طی قرن‌های گذشته و دست‌اندازی بدون حد و اندازه آنها بر منابع طبیعی بویژه در کشورهای تحت استعمار و تولید انواع آلاینده‌ها در نقاط مختلف جهان برای رسیدن به توسعه اقتصادی کنونی را یکی از عوامل اصلی بروز مشکلات زیست‌محیطی دانست و تاکید کرد: بر این اساس به طور طبیعی، این انتظار وجود دارد که آنها مسؤولیت بیشتری در این زمینه بر عهده بگیرند، نه اینکه این موضوع تبدیل به مسیری برای نوع جدیدی از استعمار در فناوری شود و استعماری نو را رقم بزند. وی تصریح کرد: نکته مهمی که امروز ضرورت دارد مورد توجه این جلسه و نشست باشد، این است که باید به مساله حفاظت از محیط زیست، به دور از تشریفات معمول اداری و سازمانی و روابط دیپلماتیک بین کشورها، به عنوان یک امر بسیار مهم توجه شود. 

 

* اقدامات مؤثر ایران برای بهبود شرایط محیط‌زیست

رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به اینکه بحث‌های رسمی بین کشورها، غالبا تعارفات بین‌المللی و دیپلماسی مرسوم است، خاطرنشان کرد: از رئیس محترم سازمان محیط‌زیست، وزرای شرکت‌کننده و صاحب‌نظرانی که در این جمع حضور دارند، می‌خواهم این مساله را به دور از تعارفات معمول دیپلماتیک و نگاه‌های سیاسی ببینند، درباره آن بیندیشند و راهکارهای موثر حفاظت از محیط‌زیست را طراحی و دنبال کنند، چرا که تعارفات معمول مانع از این می‌شود که به نتیجه بایسته و شایسته برسد. وی افزود: جمهوری اسلامی ایران با تدوین قوانین ملی از جمله اصل مترقی پنجاهم قانون اساسی و همچنین با تأسی از آموزه‌های دینی و تکیه بر دانش بومی و اولویت‌بخشی به ارزش‌هایی همچون عدالت، برابری، قناعت و احترام به طبیعت، در کنار عضویت در مجامع بین‌المللی زیست‌محیطی، توجه ویژه‌ای به حفاظت از محیط‌زیست داشته و اقدامات موثری برای ارتقا و بهبود شرایط محیط‌زیست و رفع آلودگی‌های ایجاد شده در کشور کرده است. 

 

* لازمه ادای حق همسایگی توجه به مسأله محیط‌زیست است

حجت‌الاسلام رئیسی با تاکید بر اینکه همه باید حق همسایگی را در قبال یکدیگر رعایت کنند، اظهار داشت: باور دارم حق همسایگی و رعایت محیط‌زیست یکی از حقوق همسایگی است. سیاست همسایگی و حق همسایگی، توجه به مساله محیط‌زیست را ایجاب می‌کند. مقابله با برخی چالش‌های محیط‌زیستی از جمله بحران افزایش و شدت توفان‌های گرد‌وغبار، موضوعی فرامرزی و نیازمند عزم بین‌المللی و منطقه‌ای است. ساز‌وکار حل مسائل محیط‌زیستی در گرو همکاری و همگرایی منطقه‌ای است و جمهوری اسلامی ایران از همکاری و همگرایی منطقه‌ای برای برون‌رفت از این چالش‌ها در راستای بهبود و ارتقای وضعیت محیط‌زیست استقبال می‌کند. 

 

* پیشنهادهای چهارگانه دکتر رئیسی برای اقدام مؤثر در زمینه حفاظت از محیط‌زیست منطقه

رئیسی با بیان اینکه نَفْس برگزاری این نشست، نشان از اراده جمهوری اسلامی برای دنبال کردن موضوع حفاظت محیط‌زیست در منطقه است، تصریح کرد: پیشنهاداتی را به این نشست ارائه می‌کنم تا در کارگروه‌ها و جلسات مورد بررسی قرار گیرد. آنچه بر هیچ‌کس پوشیده نیست، ضرورت همکاری شایسته همسایگان برای دستیابی به یک نگاه و اقدام مشترک در موضوع محیط‌زیست است. رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه برای دستیابی به این نگاه و اقدام مشترک، نیازمند یک تقسیم کار بین کشورها هستیم، خاطرنشان کرد: تقسیم کار بین کشورها می‌تواند فضای همکاری را تقویت و به مقابله موثرتر و رفع مخاطرات محیط‌زیست از جمله توفان‌های گرد‌وغبار که امروز دغدغه و نگرانی اصلی کشورهای منطقه است، کمک کند. وی گفت: نکته بعد این است که باید برای مدیریت و بهره‌برداری از منابع آب، هوا، خاک، مدیریت پسماندها، زباله‌های شهری، صنعتی، کشاورزی و کنترل دخالت در اکوسیستم‌ها، ضوابط و برنامه‌های منطقه‌ای تدوین شود و در دستور کار قرار گیرد. 

 

* آماده ارائه تجارب و دانش زیست فناوری خود به دیگر کشورها هستیم

رئیس‌جمهور در ادامه افزود: جمهوری اسلامی ایران به عنوان بزرگ‌ترین دارنده منابع انرژی پاک، آمادگی دارد برای کاهش آلودگی‌ها و حفاظت از محیط‌‌زیست، تجارب و دانش زیست فناوری خود را در اختیار دیگر کشورها بویژه همسایگان عزیز قرار دهد. وی در ادامه تشریح پیشنهادات خود تاکید کرد: برای مقابله پایدار با معضلات زیست‌محیطی، ایجاد یک اتحادیه یا سازمان برای همکاری‌های زیست‌محیطی کشورهای غرب آسیا، می‌تواند همکاری‌های منطقه‌ای این کشورها را ساماندهی کند. وی اظهار داشت: نکته مورد توجه دیگر برای این همکاری این است که به منظور تحقق اهداف مندرج در قطعنامه‌های سازمان ملل -که بسیاری از آنها با پیگیری‌های جمهوری اسلامی ایران انجام شده است- تاسیس یک صندوق منطقه‌ای برای پشتیبانی مالی از اقدامات اجرایی در میدان عمل ضرورت دارد. رئیسی ادامه داد: بنابراین پیشنهادات جمهوری اسلامی ایران شامل تاسیس یک سازوکار و سازمان در قالب اتحادیه منطقه‌ای، ایجاد صندوق مالی به عنوان پشتوانه مالی اقدامات اجرایی، لزوم انجام نوعی از تقسیم کار بین کشورهای عضو و تشکیل دبیرخانه این اتحادیه به منظور پیگیری مجدانه مصوبات است، چرا که اگر دبیرخانه نباشد، مصوبات این تشکیلات آنچنان که شایسته است، دنبال و اجرا نمی‌شود. 

***