«میگویند چیزهایی که در فیلمها اتفاق میافتد غیرواقعی است و واقعیت چیز دیگری است. فیلمها کاری میکنند که عواطف ما نیرومند و واقعی جلوه کنند». اندی وارهول، از فیلمسازان پیشکسوت آمریکا در این جملات به یکی از مهمترین ویژگیهای فیلم اشاره کرده است: فیلمها کاری میکنند که عواطف ما نیرومند و واقعی جلوه کنند. مهمترین و تاثیرگذارترین عنصر جهت باورپذیرتر کردن فیلم، چیزی نیست جز طراحی صحنه؛ عنصری که موجب شده صنعت سینما در دسته صنایع پرهزینه قرار بگیرد.
به گزارش «وطنامروز»، طراحی صحنه و فضاسازی از ارکان اصلی صنعت سینماست و میزانسن قوی، از ویژگیهای مهم یک فیلم سینمایی موفق است. به همین منظور در سرتاسر جهان شهرکهای سینمایی بسیاری ساخته شدهاند تا این قابلیت را برای فیلمساز فراهم کند که آثاری با حجم بالا یا تعداد قسمت بالا تولید کند و با کمترین هزینه ممکن، بهترین فضاسازی را داشته باشد. بابلزبرگ آلمان نقطه آغاز ظهور این شهرکها بود که سینماگران مشهور آن زمان را به سمت سبکی جدید از فیلمسازی جذب کرد و منجر به این شد که اندک اندک شاهد سربرآوردن شهرکهای سینمایی دیگر در گوشه و کنار جهان باشیم. کشور ما نیز به همت یکی از فیلمسازان بزرگ کشورمان از این قافله عقب نماند. آن که پای چنین شهرکهایی را به صنعت فیلم و سریال کشور ما باز کرد، کسی نبود جز علی حاتمی؛ کارگردانی که شاید با شنیدن نامش، فیلم به یادماندنی «مادر» را به یاد بیاورید. این کارگردان که برای ساخت سریال «هزار دستان» به فضایی شبیه تهران قدیم نیاز داشت، شهرکی تاسیس کرد به نام شهرک سینمایی غزالی.
«هزار دستان» سبب خیر شد تا شهرکی ساخته شود که بعدها زادگاه آثار فاخر دیگری مثل کلاه پهلوی، معمای شاه، تبریز در مه، شهرزاد و... شد. سالها بعد شهرکهای سینمایی دیگری نیز در ایران ساخته شدند؛ همچون شهرک نور که «محمد رسولالله» مجید مجیدی در آن فیلمبرداری شد یا شهرک دفاع مقدس که تاکنون میزبان ضبط فیلمهای دفاعمقدسی بسیاری بوده است؛ همچنین شهرکهای تکلوکیشن دیگری مانند سلیمانلند که برای فیلم سینمایی «ملک سلیمان» ساخته شد یا شهرک مختارنامه که اخیرا برای فیلمبرداری سریال «مستوران» مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
با این وجود اما شهرک غزالی که سال 58 توسط سازمان صداوسیما تاسیس شد، هنوز هم بزرگترین شهرک سینمایی کشور است. این شهرک در حال حاضر میزبان یکی از بزرگترین پروژههای تاریخی در حال ساخت، یعنی پروژه «سلمان فارسی» است. بازسازی و رسیدگی به این شهرک هم اخیرا از سر گرفته شده است و مهدی میرچی، مدیر شهرک غزالی روز گذشته در این باره به ایسنا گفته است: بتازگی شروع به بازسازی یکسری از لوکیشنها کردهایم... بازسازی خیابان لالهزار شروع شده است؛ کار ترمیم سنگفرشها هم تمام شده و کار چیدمان شروع شده است. لالهزار کاملا با روش روز ترمیم میشود و سازه نسبت به گذشته ماندگارتر خواهد شد.
میرچی همچنین در بخشی از صحبتهای خود اشاره کرده که ترمیم خیابان لالهزار را خود سازمان صداوسیما عهدهدار شده است تا هویت و اصالت سازههایی که ۴۰ سال قبل توسط زندهیاد حاتمی بنا شده، حفظ شود.
اهتمام ورزیدن به بازسازی صحیح و حفظ اصالت این شهرک از سوی مدیران، قابل تقدیر است و امید است که ادامه داشتن این رویکرد به حفظ هویت ما در تولیدات نمایشیمان منجر شود اما نکته دیگری که نباید از نظر دور داشت، گسترش و افزایش تنوع لوکیشن در این شهرک است که نیازمند برنامهریزیای جدی برای آن هستیم.
این شهرک صرفا به فضاهای سنتی و قدیم ایران اکتفا کرده است. به لحاظ ساختار در این شهرک میدان توپخانه، ساختمان عدلیه، خیابان لالهزار، سینما تابان، گرند هتل، عکاسخانه و چند مغازه دیگه فضاسازی شده است و کمتر شاهد معماریهای نوین در این شهرک هستیم. به همین خاطر در صورت وجود لوکیشنهای جدید باید در منطقه باز موجود اطراف شهرک دکورسازی شود که به علت عدم کنترل نور، صدا و عوامل مختلف طبیعی و مصنوعی قابل بهرهبرداری برای تمام موضوعات و فصول سال نیست. این در حالی است که همه مراحل تولید فیلم از زمان کلید خوردن تا نمایش در ساختمان تولید باید در محل شهرک باشد.
به گفته مدیر شهرک غزالی، هماکنون 13 پروژه به طور همزمان در حال تصویربرداری در شهرک غزالیاند و همانطور که گفتیم در بین این پروژهها، اسم کارهای تاریخی سنگین و پرهزینهای چون «سلمان فارسی» به چشم میخورد. افزون بر آن، آثار شاخصی تاکنون در این شهرک فیلمبرداری شدهاند که به چند مورد از آنها اشاره شد. همه این نکات نشاندهنده آن است که دست تولیدکنندگان حوزه فیلم و سریال، از ایده و محتوای خوب خالی نیست. هم در عرصه تلویزیون و هم در عرصه نمایش خانگی، آثار خوب و قابل توجهی در دست تولیدند و اگر دغدغه فیلمسازان برای طراحی صحنههای متناسب با ایده مرتفع شود، قطعا میتوانیم شاهد خلق ایدهها و قصههایی نو برای تولیدات نمایشی باشیم. هر چه دست فیلمساز در پروراندن قصه بازتر باشد، خلاقیت افزایش مییابد؛ خلاقیتی که حلقه مفقوده آثار نمایشی ما در سالیان اخیر بوده است.