کد خبر: 251029تاریخ: 1401/4/29 00:00
سفر همزمان پوتین و اردوغان به کشورمان در وضعیت فعلی بین‌المللی چه پیامی دارد؟
نقش تهران در نظم جدید
مهم‌ترین پیشران‌های روابط راهبردی
ایران - روسیه:
1- رویکرد مشترک برای نظم جایگزین بین‌المللی
2- مقابله با سیاست‌های خصمانه آمریکا
3- همکاری‌های راهبردی منطقه‌ای
4- همکاری‌های راهبردی دوجانبه
5- بی‌اثر‌سازی تحریم‌های غرب
گروه دیپلماسی: دیدار روسای‌جمهور ۳ کشور قدرتمند از ۳حوزه تمدنی اصلی اوراسیا در تهران برای حل‌و‌‌فصل چندین مساله مهم بین‌المللی و نه فقط منطقه‌ای، نقش ایران را به عنوان مرکز ثقل دیپلماسی دست‌کم در نیم‌کره شرقی پررنگ می‌کند. رئیس‌جمهور ایران و نمایندگان دولت سیزدهم طی یک سال اخیر در مهم‌ترین مجامعی که هدف‌شان شکل دادن به نظم نوین جهانی است، حضوری موثر داشته‌اند؛ از اجلاس شانگهای تا بریکس‌پلاس. در عین حال اتحاد راهبردی روسیه و چین در مقابل غرب بدون حضور جمهوری اسلامی ایران محقق نمی‌شد، چرا که فاقد مزیت‌های ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک به نظر می‌رسید. ایدئولوژی محکم انقلاب اسلامی مبتنی بر مبارزه با استکبار غربی و البته جای پای محکم ایران در خاورمیانه که تهران را به عنوان محل استقرار عمود خیمه امنیت جهان اسلام معرفی می‌کند، به تشکیل این ائتلاف جدید ضدغربی کمک شایانی کرده است.
نشست سه‌جانبه دیروز سیدابراهیم رئیسی، ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان در تهران ظاهرا با محوریت رؤسای‌جمهور ۳ کشور ضامن صلح در شامات برگزار شد اما نمی‌توان از اهمیت جهانی نشست‌های دوجانبه‌ای که در حاشیه ساز‌و‌کار آستانه برگزار شد، چشم پوشید؛ دیدارهایی که نه‌‌تنها روند صلح در منطقه را تثبیت می‌کند، بلکه تصویری از تهران به عنوان مرکز ثقل منطقه ارائه می‌دهد که شرکای آن مقهور سناریوهای ایران‌هراسی واشنگتن و تل‌آویو نشده‌اند. سفر پرطمطراق هر چند بی‌نتیجه هفته گذشته جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا به منطقه حاکی از تاثیری بود که همچنان قفل خاورمیانه بر معادلات آتی جهان دارد. پس، از منظر ژئوپلیتیک بهره‌مند بودن از نقش محوری در خاورمیانه که در عین حال نقطه اشتراک جهان اسلام و جهان عرب نیز هست، می‌تواند نقش مرکزیت ثقل در تحولات بین‌المللی را هم برای تهران به ارمغان آورد.
اردوغان و پوتین دیروز در حالی در بیت رهبری به حضور حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای رسیدند که حتی مطبوعات غربی هم به نفوذ معنوی ایشان بر رهبران مذبور تاکید داشتند. رهبر انقلاب از یک سو درباره اهمیت پرهیز از جنگ‌افروزی در شمال سوریه برای جلوگیری از سوءاستفاده آمریکا و متحدانش با رئیس‌جمهور ترکیه اتمام حجت کردند و از طرف دیگر در دیدار با رئیس‌جمهور روسیه به او درباره ایستادگی در برابر زورگویی‌های غرب اطمینان خاطر دادند.
علاوه بر این دیدارهای دوجانبه پوتین با همتایان ایرانی و ترک در تهران، محملی برای حل 2 بحران بزرگ جهانی در زمینه انرژی و غلات بود؛ مباحثی که باز هم بر اهمیت بین‌المللی رویداد 28 تیر 1401 می‌افزاید.
* ۲ پیام جهانی سفر پوتین به تهران
از نگاه مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی مهم‌ترین پیام‌های سفر پوتین به ایران برای جهانیان به شرح زیر است:
1- این سفر در حالی رخ می‌دهد که سفر منطقه‌ای بایدن و دیدار وی با مقامات عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی به پایان رسیده است. قرابت زمانی این سفرها و دستورکارهای آنها بیانگر اهمیت و جایگاه خاص غرب آسیا و ایران در سیاست خارجی قدرت‌های بزرگ است. سفر ولادیمیر پوتین به ایران حکایت از آن دارد که روسیه قصد ندارد به دلیل درگیری در اوکراین، روابط استراتژیک خود با متحد بانفوذ خود در غرب آسیا را رها کرده و این منطقه راهبردی را به آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن واسپارد.
2- با توجه به تحرکات دیپلماتیک منطقه‌ای در جریان سفر اخیر رئیس‌جمهور آمریکا به نظر می‌رسد هدف اصلی بایدن تلاش برای پیشبرد روند عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی و تشکیل یک ائتلاف امنیتی جدید در سطح منطقه با مشارکت آمریکا، صهیونیست‌ها و برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بوده است. ناگفته پیداست که سمت و سوی این جریان منطقه‌ای معطوف به ایران با دستمایه مقابله با به اصطلاح تهدیدهای ایران است. در این بافت منطقه‌ای، سفر رئیس‌جمهور روسیه به ایران واکنشی مخالفت‌جویانه و مقابله‌جویانه با سفر رئیس‌جمهور آمریکا و اقدامات و طرح‌های منطقه‌ای آن که آماج آن را مقابله با جمهوری اسلامی ایران تشکیل می‌دهد، تلقی می‌شود. رهاورد تقابل قدرت‌های بزرگ، اعلام افزایش حمایت روسیه از ایران به عنوان مؤتلف منطقه‌ای خود در برابر آمریکا و متحدان آن است. این امر بیش از هر چیز مبین بی‌اعتباری فهم وهم‌آلود غربی‌ها مبنی بر انزوای بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران است.
* مهم‌ترین پیشران‌های روابط راهبردی ایران - روسیه
1- مقابله با سیاست‌های ضدروسی و ضدایرانی آمریکا
سفر پوتین به ایران در حالی رخ می‌دهد که درگیری‌های روسیه در اوکراین ادامه دارد؛ درگیری‌ای که مسکو طی آن در پاسخ به تلاش‌ها برای گسترش ناتو، وارد جنگی غیرمستقیم با غرب شده و آماج تحریم‌های فزاینده قرار گرفته است. کشورهای غربی منزوی‌سازی روسیه در جهان را به طور جدی و همه‌جانبه در دستور کار قرار داده‌اند. در چنین وضعیتی، مسکو درصدد بی‌اثر کردن تلاش غربی‌ها برای تحمیل نفوذ ژئوپلیتیک به این کشور از طریق توسعه روابط راهبردی با مهم‌ترین قدرت غیر غربی منطقه راهبردی غرب آسیا یعنی جمهوری اسلامی ایران است و تقویت همگرایی با کشورمان را در دستور کار قرار داده است. سفر پوتین به تهران دقیقا در راستای اجرای چنین سیاستی پیگیری می‌شود.
2- بی‌اثر‌سازی تحریم‌های غرب
در سوی دیگر این معادله، جمهوری اسلامی ایران نیز بعد از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای در معرض سیاست حداکثرسازی فشار از جانب کاخ سفید قرار گرفته و با بدعهدی کشورهای اروپایی مواجه شده است. در چنین شرایطی، جمهوری اسلامی ایران با حمایت دولت و مجلس انقلابی، علاوه بر در پیش گرفتن راهبرد اقتصاد مقاومتی، سیاست خارجی خود را بیش از پیش بر توسعه روابط با قدرت‌های نوظهور، تقویت روابط با همسایگان و اتخاذ دیپلماسی متوازن بنا نهاده و در این فرآیند تقویت همکاری‌ها با دولت روسیه از اهمیت بسزایی برخوردار شده است. اینک که تهران و مسکو همزمان آماج سیاست‌های تحریمی آمریکا و غرب قرار گرفته‌اند، محور اصلی مذاکرات مقامات ۲ کشور در جریان سفر پوتین به تهران، همکاری‌های اقتصادی و منطقه‌ای، بویژه مسأله مقابله با تحریم‌ها خواهد بود؛ از این رو می‌توان استدلال کرد این سفر و دیدارهای دیپلماتیک از این نوع نشانه‌هایی از عزم ایران و روسیه برای خنثی‌سازی سیاست‌های ضدایرانی و ضدروسی واشنگتن را بازتاب می‌دهد.
3- رویکرد مشترک برای نظم جایگزین بین‌المللی
رویکرد مشترک 2 کشور در قبال نظم ساختاری بین‌المللی، مخالفت با هژمونیک‌گرایی آمریکاست. ایران و روسیه دارای مواضع یکسان در ضدیت با نظم جهانی ناعادلانه لیبرال تحت رهبری آمریکا که داعیه‌دار نظام بین‌الملل تک‌قطبی است، هستند. در واقع، ۲ کشور مهم‌ترین منبع تهدید و ناامنی در جهان را سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا و همراهی کشورهای اروپایی در این زمینه می‌دانند. بر این اساس، تهران و مسکو نظام جهانی مستقر را نامطلوب دانسته و در پی درافکندن نظام جهانی جدید و مطلوب هستند. از نگاه آنها، نظم جایگزین باید از تمرکز قدرت به سوی توزیع پراکنده قدرت حرکت کرده و حکمرانی جهانی با سازوکارهای چندجانبه‌گرایانه را قوام بخشد.
4- همکاری‌های راهبردی منطقه‌ای
ایران و روسیه دارای پیشینه‌ای نسبتا طولانی در زمینه همکاری‌های راهبردی در مناطق مختلف هستند. این دو کشور، هر یک در محیط‌هایی قرار گرفته‌اند که به طور بالقوه و بالفعل درگیر بی‌ثباتی و بحران هستند. همکاری‌های منطقه‌ای تهران و مسکو جهت مدیریت امنیت در آسیای مرکزی و غرب آسیا پس از جنگ سرد نشان از منافع راهبردی مشترک آنها دارد. تعامل ایران و روسیه در مدیریت بی‌ثباتی‌ها و ناامنی‌های تاجیکستان در دهه ۹۰، همکاری ۲ کشور در صحنه بحران افغانستان بعد از قدرت‌یابی طالبان در دور اول دهه ۱۹۹۰ و در دور دوم ۲۰۲۱ و به شکل بسیار مشهود در صحنه نبرد سوریه، نمونه‌هایی از مهم‌ترین سوابق همکاری‌های راهبردی منطقه‌ای ۲ کشور محسوب می‌شود. در این میان، همکاری موفقیت‌آمیز تهران و مسکو در غرب آسیا و مشخصا در سوریه از چنان اهمیت استراتژیکی برخوردار است که از آن به عنوان نقطه عطفی در تاریخ روابط ۲ کشور یاد می‌شود؛ موضوعی که یکی از محورهای مذاکرات سران ۲ کشور در جریان سفر پوتین خواهد بود.
5- همکاری‌های راهبردی دوجانبه
ایران و روسیه در حوزه‌هایی مانند انرژی هسته‌ای و دفاعی-تسلیحاتی از سابقه تعاملات گسترده و قابل‌توجهی برخوردارند. همکاری مسکو در راه‌اندازی و فعال‌سازی نیروگاه هسته‌ای بوشهر در فازهای مختلف و همچنین مقاومت آن در برابر فشارهای آمریکا جهت عقب‌نشینی از پروژه‌های هسته‌ای ایران، نمونه‌ای بسیار مهم در این زمینه محسوب می‌شود. همکاری راهبردی ۲ کشور در حوزه‌های دفاعی- تسلیحاتی نیز اگر چه همواره تحت فشارهای فزاینده آمریکا قرار داشته اما تداوم یافته است. به عنوان نمونه‌ای روشن از این همکاری‌ها می‌توان به فروش سامانه موشکی S300 به ایران به رغم فشارهای فراوان آمریکا بر روسیه و همچنین مخالفت مسکو در شورای امنیت سازمان ملل با تمدید تحریم‌های تسلیحاتی این سازمان علیه ایران اشاره کرد.
جمع‌‌بندی: این عوامل که می‌توان از آنها به عنوان پیشران‌های همکاری‌های راهبردی ایران و روسیه نام برد، نقش بسیار مهمی در دستورکار مذاکرات مقامات ۲ کشور در جریان سفر پوتین به تهران دارد. افزون بر این، چنین تحرکاتی قوام‌بخش «سیاست نگاه به شرق» به عنوان رویکرد غالب سیاست خارجی ایران خواهد بود و بر توان جمهوری اسلامی ایران جهت موازنه‌سازی در برابر مجموعه غرب خواهد افزود. حفظ دستاوردهای ناشی از پیروزی‌های استراتژیک در منطقه غرب آسیا و کاهش آثار مخرب ناشی از تحریم‌های ظالمانه که محور مذاکرات مقامات ایرانی و روس را تشکیل خواهد داد، مهم‌ترین حوزه‌های منفعت تهران و مسکو است که در جریان سفر پوتین به تهران دنبال می‌شود.
***
روزنامه تایمز
سفری برای تشکیل یک ائتلاف ضدغرب
ایران دومین مقصد سفر رئیس‌جمهوری روسیه پس از آغاز درگیری‌های نظامی در اوکراین است، در حالی که تحریم‌های غرب ۲ کشور را بیش از گذشته به یکدیگر نزدیک کرده است. «آندری کورتونوف» رئیس شورای امور بین‌الملل روسیه که به وزارت خارجه مشاوره می‌دهد، به تایمز می‌گوید: «این یک سفر مهم برای شخص پوتین است، چرا که کرملین نمی‌خواهد اجازه دهد در سطح بین‌المللی منزوی شود». پوتین در این سفر از کشوری دیدار می‌کند که تحت فشار تحریم‌های غرب به حیاتش ادامه داده و بسیاری در داخل معتقدند او در بازگشت می‌تواند طرحی برای زندگی در روسیه تحت تحریم‌های سخت غرب تهیه کند. این سفر تلاشی برای شکل‌دهی یک ائتلاف ضدغرب است. رهبران روسیه و ایران، غرب را به عنوان یک نیروی شرور و فاسد تلقی می‌کنند.
***
روزنامه ایندیپندنت
نمایش وحدت سیاسی ایران، روسیه و ترکیه در تهران
دیدار مقامات ارشد ایران، ترکیه و روسیه در تهران «نمایش وحدت سیاسی» و احتمالا اتحاد نظامی آنان است. این دیدار به طور مشخص، مشابه ژئوپلیتیک دیدار اخیر بایدن با شرکای اصلی خود در آسیای غربی است. بحران سوریه ظاهرا مساله اصلی نشست سران ایران، ترکیه و روسیه در تهران خواهد بود. در ماه‌های گذشته، اتفاق خارق‌العاده‌ای در سوریه نیفتاده که به خاطر آن، این نشست برگزار شود اما با توجه به تلاش واشنگتن برای انزوای مسکو و تهران، پای موضوعات امنیتی دیگری در میان است. با توجه به تیره‌شدن روابط ترکیه با دیگر اعضای ناتو، تهران، آنکارا و مسکو در نشست تهران تلاش می‌کنند بیهوده بودن تلاش‌های واشنگتن برای به چالش کشیدن‌شان را به رخ بکشند. هدف سفر بایدن تقویت روابط با این طرف‌ها و ایجاد جبهه واحدی علیه روسیه و ایران بود و برگزاری نشست مقامات ارشد روسیه و ترکیه در تهران، یک هفته بعد از این سفر معنادار است. به گفته «دیمیتری اوستافیف» تحلیلگر روس، اروپا و آمریکا به همه برای قطع روابط با روسیه فشار آورده‌اند اما گذشت 4 ماه از این سیاست خصمانه، ناکارآمدی آن را ثابت کرد. منافع روسیه و ایران در سال‌های اخیر به طور فزاینده‌ای همسو شده است.
***
اسکای‌نیوز
اعتماد بین رهبر عالی ایران و پوتین
ایران دومین مقصد پوتین به خارج از مرزهای CIS (کشورهای سابق اتحاد جماهیر شوروی سابق) به شمار می‌رود تا پس از جنگ در اوکراین، اتحاد با شرکای معدودی را که مسکو هنوز از آن برخوردار است، تقویت کند. پوتین تحریم‌های غرب علیه مسکو را اعلان جنگ اقتصادی توصیف کرده و تلاش‌های خود را برای دیپلماسی بین‌المللی روی چین، هند و تهران متمرکز کرده است. به گفته «یوری اوشاکوف» مشاور سیاست خارجی پوتین، تماس با رهبر عالی ایران بسیار مهم است. یک گفت‌و‌‌گوی قابل اعتماد بین رهبران ۲ کشور درباره مهم‌ترین موضوعات در دستور کار دوجانبه و بین‌المللی شکل گرفته است.
***
روایت RT از اقتدار انقلاب اسلامی
یکی از نخستین تحلیل‌ها در رسانه‌های روسی درباره اهداف احتمالی سفر رئیس‌جمهور روسیه به ایران، هفته گذشته توسط آرتی (RT) شبکه جهانی روسیه منتشر شد. شبکه بین‌المللی روسیه در گزارشی در تارنمای خود با عنوان «اقتدار انقلاب اسلامی» این موضوع را بررسی کرد: آیا سفر پوتین به تهران ارتباطی با مذاکره برای ارسال پهپادهای پیشرفته ایرانی به این کشور دارد یا خیر؟
از یک طرف مقامات تهران صراحتا ادعای جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا درباره تدارک ایران برای ارسال چندصد پهپاد به روسیه برای عملیات نظامی مسکو در اوکراین را رد کرده‌اند و از طرف دیگر روسیه نیز هیچ اظهارنظری درباره این بیانیه نداشته است. با این حال «آلکسی گریازف» روزنامه‌نگار روس در حوزه سیاست، فلسفه و جنگ، نگاهی به پهپادهای ایرانی انداخته تا ببیند آیا می‌توانند برای روسیه در جریان عملیات ویژه در اوکراین استفاده شوند یا خیر؟ پهپادهایی که به زعم او حاصل پیشرفت و اقتدار انقلاب اسلامی ایران هستند. همچنین بررسی می‌کند چرا واشنگتن از این چشم‌انداز نگران است و چگونه این تحول می‌تواند بر احتمال لغو تحریم‌ها علیه ایران تأثیر بگذارد.
بر اساس این تحلیل، لحن سالیوان صراحت نداشته و می‌توان حدس زد آمریکا انتظار دارد پهپادهای ایرانی شاهد عملیات در شرق اروپا باشند اما از این موضوع مطمئن نیست.
همچنین «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین نیز همزمان با اعلان خبر سفر روز 19 جولای پوتین به تهران درباره موضوع پهپادها ابراز بی‌اطلاعی کرد.
سپس ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در پاسخ به سوالی درباره ادعای یک رسانه گفت همکاری ایران و روسیه در برخی فناوری‌های پیشرفته به قبل از جنگ اوکراین بازمی‌گردد و در مدت اخیر هیچ تحول بزرگی در این موضوع رخ نداده است.
واشنگتن حتی قبل از آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین، نسبت به برنامه هواپیماهای بدون سرنشین ایران محتاط بود. نوامبر گذشته، ایالات متحده تحریم‌هایی را علیه شرکت‌های خصوصی ایرانی که ظاهرا در تولید پهپادهای جنگی و شناسایی نقش داشتند، وضع کرد.
مجله Drone Aviation (هوانوردی پهپاد) به آرتی گفت پهپادهای ایرانی در واقع بسیار ارزش دیدن دارند؛ این کشور از دهه 1980 آنها را طراحی کرده است.
در حال حاضر ایران چندین سامانه پهپاد از پهپادهای مینیاتوری گرفته تا مدل‌های با استقامت طولانی پرواز در ارتفاع متوسط دارد.
برخی پهپادهای ایرانی از طرح‌های آمریکا الهام گرفته شده‌اند. به عنوان مثال، «قدس یاسر» بر اساس بوئینگ Insitu ScanEagle که در سال 2012 توسط ایرانی‌ها رهگیری شد، ساخته شده است، در حالی که «شاهد 171»، «سیمرغ» و «صاعقه2» اشتراکات زیادی با RQ170- Sentinel دارند که در سال 2011 حریم هوایی ایران را نقض کرد.
پهپادهای تهاجمی «شاهد 129» که از لحاظ ظاهری شبیه هواپیمای آمریکایی MQ-1 Predator هستند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند، زیرا از سال 2014 نقش فعالی در جنگ تحمیلی به سوریه ایفا کرده‌اند.
با این حال ایران چندان مشتاق به اشتراک‌گذاری اطلاعات درباره پهپادهای خود نیست و فقط آنچه را که برایش مفید است فاش می‌کند اما بدون شک، یکی از مزایای آن تجربه گسترده در توسعه پهپاد است.
با این وجود فناوری (پهپادی) ایران نمی‌تواند جلوی اشتیاق خود برای رقابت با ترکیه را بگیرد. طراحان ترکیه‌ای با تامین‌کنندگان پیشرو زیرسیستم‌های پهپادهای مختلف در بازار همکاری می‌کنند که توسعه تجهیزات پیچیده‌تر را برای آنها آسان‌تر می‌کند.
* چرا روسیه به پهپادهای ایرانی نیاز دارد؟
به گفته «ویکتور لیتوفکین» سرهنگ بازنشسته و مفسر نظامی خبرگزاری تاس روسیه «همه هواپیماهای بدون سرنشین اساسا یکسان هستند. تنها تفاوت آنها نقش، بارگیری و زمان پرواز آنهاست».
«یوری بوریسوف» معاون نخست‌وزیر روسیه که مسؤولیت نظارت بر صنایع دفاعی را بر عهده دارد، ماه گذشته گفت روسیه تقریبا به همه انواع سامانه‌های هوایی نظامی بدون سرنشین، از جمله مدل‌های شناسایی، تهاجمی، تاکتیکی، عملیاتی و تاکتیکی عملیاتی دسترسی دارد. در عین حال او انکار نمی‌کند روسیه باید خیلی زودتر فواید پهپادها را تشخیص می‌داد. بوریسوف در پاسخ به سوال شبکه آرتی درباره کمبود هواپیماهای بدون سرنشین، قول داد تولید را افزایش دهد و افزود: «این کار به زمان نیاز دارد».
این ممکن است به عنوان نشانه‌ای تعبیر شود که روسیه پهپادهای ایرانی را یک راه‌حل موقت تا زمانی که پهپادهای روسی را وارد خدمت می‌کند، می‌داند. فدوتینوف استدلال می‌کند اگر قراردادی امضا شود، مسکو عمدتا به سیستم‌های شناسایی سنگین و حمله پهپادها علاقه خواهد داشت. او گفت:«اگر آنها در اختیار ارتش روسیه قرار می‌گرفتند، من هیچ مانعی برای استفاده از چنین سامانه‌هایی [در اوکراین] نمی‌دیدم. تا آنجا که به تلفات غیرنظامی مربوط می‌شود، پهپادها سیستم‌های تسلیحاتی با دقت بالا را حمل می‌کنند که این خطرات را به حداقل می‌رساند».
البته هیچ نوع سلاحی نمی‌تواند مسیر جنگ را تغییر دهد. خب! سلاح‌های هسته‌ای می‌توانند اما تشدید درگیری در اوکراین به یک جنگ هسته‌ای قابل بحث نیست. پهپادها به خودی خود سلاح نیستند، بلکه سکوهای جنگی هستند.
* ایران می‌تواند اما نمی‌خواهد تقاضای روسیه را پوشش دهد
به نظر می‌رسد شرکت‌های ایرانی توانسته‌اند تولید انبوه پهپادها را راه‌اندازی کنند. فدوتینوف در پاسخ به این سوال که آیا ایران توانایی صادرات پهپادها را دارد یا خیر، گفت: «حتی می‌توان گفت آنها شروع به فروش سامانه‌های پهپاد خود به مشتریان خاصی کرده‌اند. ایران تعداد قابل توجهی پهپاد ساخته است که در حال حاضر در انبارها نگهداری می‌شوند».
ایران درگیر هیچ جنگی نیست، بنابراین نیازی به این همه هواپیمای بدون سرنشین ندارد، در حالی که روسیه می‌تواند از آنها در کارزار اوکراینی خود استفاده کند. این کارشناس نظامی معتقد است پس جای تعجب نیست که بتوانیم انواع پهپاد را از ایران خریداری کنیم.
«ولادیمیر ساژین» کارشناس برجسته مسائل ایران در مؤسسه شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه با این نظر مخالف است: «ایران دشمنان زیادی در منطقه دارد، از جمله اسرائیل، کشورهای خلیج‌فارس، اردن و مصر. حتی پیشنهادهایی برای ایجاد «ناتوی خاورمیانه» ارائه شده است. همه این تحولات باعث فشار بر ایران می‌شود، بنابراین فکر نمی‌کنم با دادن پهپادهای خود به کشور دیگری، توان دفاعی خود را به خطر بیندازد. فکر نمی‌کنم قبل از 24 فوریه برنامه‌ای برای فروش هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه وجود داشته باشد. شاید بعد از آن بحث‌هایی شده باشد اما من شک دارم واقعا اتفاقی بیفتد».
او معتقد است ملاحظات سیاسی نیز دخیل است: «ایران نسبت به درگیری روسیه و اوکراین بی‌طرف است. موضع تزلزل‌ناپذیر آن این است که باید هر چه زودتر آتش‌بس حاصل شود. من فکر نمی‌کنم ایران قصد دارد با حمایت از روسیه و مخالفت با غرب، هیچ یک از طرفین را بگیرد».
او همچنین گفت تهران سرمایه‌گذاری زیادی در مذاکرات وین برای از سرگیری توافق هسته‌ای ایران انجام داده است؛ توافقی که اساسا توسط دولت دونالد ترامپ لغو شد.
تهران واقعا به سرمایه‌گذاری خارجی در همه صنایع نیاز دارد، از جمله تکنولوژی. واضح است که روسیه نمی‌تواند در این زمینه به آن کمک کند، در حالی که اتحادیه اروپایی و ژاپن می‌توانند.