قاره اروپا و به شکل مشخص آن اتحادیه اروپایی در هفته‌های اخیر با وضعیت بغرنجی مواجه است؛ از تاثیر بلایای طبیعی ناشی از تغییرات آب و هوایی که آتش را به جان نیمی از اروپا انداخته و از یونان تا انگلیس بیش از ۱۵۰۰ کشته روی دست اروپایی‌ها گذاشته تا فشارهای اجتماعی ناشی از جنگ اوکراین که دامنگیر دولت‌های اروپایی شده است. این فشارها تا جایی پیش رفته است که ارزش یورو به کمترین میزان در 20 سال گذشته رسیده و سبب شده هر یورو کمتر از یک دلار ارزش داشته باشد. این شرایط در کنار عقبگرد ضمنی اتحادیه اروپایی از تحریم مواد غذایی روسیه نشان می‌دهد تداوم جنگ اوکراین می‌تواند آنچه را که «اتحاد اروپایی علیه تهاجم روسیه به اوکراین» عنوان می‌شد، فرو بپاشد؛ اتفاقی که نه‌تنها رضایت روسیه، که خوشحالی انگلیس را به عنوان یک عضو تازه جدا شده از این اتحادیه به همراه خواهد داشت. در شرایط کنونی رسانه‌های جریان لیبرال در اروپا و آمریکا استعفای ماریو دراگی و وضعیت پدید آمده برای دولت ایتالیا را به عنوان آغاز دومینوی این روند عنوان کرده‌اند. 

واشنگتن‌پست نوشت: «پوتین ترجیح می‌دهد با اروپایی‌ روبه‌رو شود که برای اقدام جمعی دست و پا می‌زند. با توجه به خلأهای موقت رهبری در انگلیس و ایتالیا و اکثریت پارلمانی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه که بتازگی کاهش یافته است، مقامات مسکو مطمئنا فرصت را غنیمت می‌شمارند».

 

* اعتراض به مشارکت ایتالیا در جنگ اوکراین

ایتالیا به عنوان سومین اقتصاد حوزه یورو طی ماه‌های اخیر به دنبال افزایش نرخ بهره با رشد هزینه بدهی‌های دولتی روبه‌رو شده است. کل بدهی‌های دولتی ایتالیا به 2.5 هزار میلیارد یورو می‌رسد؛ رقمی که طی ماه‌های اخیر همزمان با افزایش هزینه‌ بدهی‌های دولتی نگرانی‌هایی را بابت بحران مالی در ایتالیا و تاثیر آن بر حوزه یورو پدید آورد. 

 هزاران نفر از مردم این کشور طی هفته‌های گذشته در شهر «رم» پایتخت ایتالیا در تظاهراتی به دعوت اتحادیه‌های کارگری تجمع کردند در حالی که تظاهرات ضد دولتی دیگری در شهرهای «جنوا»، «تریست» و «کالیاری» برگزار شد. 

 بر اساس این گزارش، کارگران ایتالیایی از ارسال تسلیحات به اوکراین و تحریم‌های روسیه که به گفته آنها به کشور آسیب می‌زند، خشمگین بودند. ماه گذشته نیز یک اعتصاب سراسری با شعار «اسلحه‌های‌تان را کم کنید، دستمزدهای ما را افزایش دهید» در ایتالیا برگزار شد.

 

* موج منفی رسانه‌های دموکرات نسبت به سقوط دولت دراگی

به گزارش «وطن‌امروز»، ماریو دراگی، نخست‌وزیر انتصابی ایتالیا هفته گذشته درپی ناکامی در احیای دولت وحدت ملی و کناره‌گیری حزب عوامگرای «جنبش 5 ستاره» و ۲ حزب راست افراطی «پیوند» و راست میانه «به پیش ایتالیا» از ائتلاف دولتی، استعفای خود را تقدیم «سرجیو ماتارلا» رئیس‌جمهوری ایتالیا کرد. ماتارلا هم با پذیرفتن این استعفا در حکمی سنا و مجلس نمایندگان را منحل و اعلام کرد انتخابات زودهنگام 25 سپتامبر 2022 برگزار خواهد شد. رئیس‌جمهوری ایتالیا از دراگی خواست تا زمان برگزاری انتخابات و تشکیل دولت جدید، برای انجام امور جاری کشور بر سرکار باقی بماند. در همین رابطه روزنامه نیویورک‌تایمز در مطلبی با عنوان «سقوط دراگی فراتر از ایتالیا طنین‌انداز می‌شود» نوشت: سقوط نخست‌وزیر ایتالیا نگرانی‌هایی را در سراسر اروپا درباره قدرت جنبش‌های راست‌گرا و اینکه آیا این جنبش‌ها اتحاد «اروپا» در برابر تهاجم روسیه را از بین خواهند برد، افزایش داده است. نیویورک‌تایمز در این باره نوشته است: «بیش از یک ماه پیش، ماریو دراگی، نخست‌وزیر ایتالیا سوار قطاری شبانه با رهبران فرانسه و آلمان شد که عازم کی‌یف بود. در طول این سفر 10 ساعته، آنها به شوخی درباره اینکه رئیس‌جمهور فرانسه بهترین اقامتگاه‌ها را داشته است، صحبت کردند اما مهم‌تر از آن، آنها حمایت قاطع خود را از اوکراین در مواجهه با تجاوز روسیه اعلام کردند. تصاویر مردانی که در یک کابین دور یک میز کنفرانس چوبی قرار گرفته بودند، سبکی از مدیریت بحران را تداعی می‌کرد که یادآور جنگ دوم جهانی است». این روزنامه در ادامه آورده است: «همه اینها از زمانی که یک شورش چندجانبه با انگیزه گرفتن قدرت، دولت دراگی را به طرز خیره‌کننده‌ای سرنگون کرد، به خطر افتاده است. انتخابات زودهنگام برای سپتامبر در نظر گرفته شده است و نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد اتحادی تحت سلطه ناسیونالیست‌های راست‌گرا و پوپولیست‌ها برای اداره ایتالیا در پاییز شانس بسیار بالایی دارند».

 

* نگرانی لیبرال‌ها از شکاف در جبهه متحد علیه روسیه

سقوط دراگی در حال حاضر به منزله سرنگونی تشکیلاتی است که نیروهای پوپولیست در سراسر اروپا آرزوی آن را دارند. اکنون نگرانی‌ها فراتر از ایتالیاست. نگرانی از این است که میزان مقاومت این قاره با یک دولت در ایتالیا که رفتار مهربانانه‌ای با روسیه داشته باشد و کمتر متعهد به اتحادیه اروپایی باشد، شکننده شود؛ آسیبی که می‌تواند به انسجام غرب وارد شود و شاید بزرگ‌ترین چالش‌ امنیتی- اقتصادی از زمان جنگ سرد برای این قاره باشد. «جانفرانکو پاسکوینو» استاد بازنشسته علوم سیاسی دانشگاه بولونیا می‌گوید: «خروج دراگی یک مشکل واقعی برای اروپاست؛ یک ضربه سخت. دراگی موضع روشنی در برابر تجاوز روسیه به اوکراین داشت. اروپا در اتحاد علیه روسیه شکست خواهد خورد، زیرا نخست‌وزیر بعدی تقریبا مطمئنا کمتر متقاعد خواهد شد که مسؤولیت جنگ بر عهده روسیه است. در طول جنگ سرد، ایتالیا خانه بزرگ‌ترین حزب کمونیست در غرب بود و این کشور برای بیش از 40 درصد گاز خود به روسیه وابسته بود و ماریو دراگی در دوره جدید سعی داشت این وضعیت را تغییر دهد تا ایتالیا به متحدی منسجم برای اتحادیه اروپایی علیه روسیه تبدیل شود». اسکای نیوز انگلیس نیز در مطلبی با عنوان «چرا سقوط ماریو دراگی برای بسیاری از رهبران غربی نگران‌کننده خواهد بود» نوشت: اکنون به نظر می‌رسد ایتالیا پس از استعفای مردی که به عنوان یک شریک قابل اعتماد در سراسر اروپا شناخته می‌شد، گام مهمی به سمت قدرت گرفتن جریان راست سیاسی برمی‌دارد.

 

* انگلیس هم اتحادیه اروپایی را تضعیف می‌کند

در بحبوحه جنگ اوکراین و بیانیه‌های مقامات اروپایی مبنی بر اتفاق نظر درباره اتحاد علیه روسیه و تحریم آن که مشکلات عدیده اقتصادی و امنیتی را بویژه در زمینه تامین انرژی و مواد غذایی برای اتحادیه اروپایی به وجود آورده، دولت انگلیس در اقدامی به تضعیف قدرت اتحادیه اروپایی دامن ‌زده است. بر این اساس انگلیس با توجه به عدم دستیابی به توافقی در مناقشات بر سر پروتکل ایرلند شمالی با بروکسل، اخیرا لایحه‌ای را ارائه داده که تغییر یکجانبه این پروتکل را در دستور کار قرار می‌دهد. این اقدام خشم مقامات اروپایی را به همراه داشته است. انگلیس چندی پیش پس از ماه‌ها ژست‌های تهدیدآمیز اعلام کرد می‌خواهد به‌ طور یکجانبه مقررات برگزیت برای ایرلند شمالی را که با بروکسل توافق شده است، تغییر دهد. اتحادیه اروپایی بویژه جمهوری ایرلند که مستقیما تحت تأثیر این تصمیم انگلیس قرار گرفته است، تغییرات یکجانبه در معاهده برگزیت را نقض قوانین بین‌المللی می‌دانند. انگلیس پس از خروج از اتحادیه اروپایی و بازار واحد این منطقه، برای ارسال کالا به ایرلند شمالی که بخشی از قلمروی این کشور به شمار می‌رود ولی تابع قوانین تجاری اتحادیه اروپایی است، با مشکل جدی روبه‌رو شده است. بر اساس پروتکل ایرلند شمالی نباید واردات کالا و خدمات از اتحادیه اروپایی به ایرلند شمالی مشمول تعرفه‌های گمرکی انگلیس شود و لندن ملزم به رعایت قوانین اتحادیه اروپایی در زمینه تجارت کالا و خدمات است. هدف این قانون، اصلاح یکجانبه توافقنامه ایرلند شمالی بین این کشور و اتحادیه اروپایی است. اتحادیه اروپایی بشدت از این پروژه انتقاد می‌کند و تهدید کرده به دادگاه دادگستری اروپا در این باره شکایت خواهد کرد. 

 

* انتقاد آلمان‌ها از آشفتگی اتحادیه اروپایی

 اولاف شولتس، صدراعظم آلمان که دولتش هدف انتقادات جدی گروه‌های داخلی به دلیل مشکلات ناشی از «کووید-19» و بحران انرژی است و جایگاه خود را نسبت به روزهای آغازین کار خود در مقام صدر اعظم متزلزل می‌بیند، اخیرا با انتشار مقاله‌ای در روزنامه فرانکفورتر آلگماینه از آشفتگی راهبرد امنیتی اتحادیه اروپایی انتقاد کرد و نوشت: «جنگ اوکراین، اتحاد در اروپا را بیش از پیش ضروری می‌کند و نیاز به کنار گذاشتن «مخالفت‌های خودخواهانه» کشورهای عضو با تصمیمات اتحادیه اروپایی را افزایش می‌دهد». در کنار این موارد آمارهای مربوط به صندوق بین‌المللی پول که از تداوم رکود در اروپا خبر می‌دهد و پیش‌بینی‌ها از زمستان سخت اروپا که بخش قابل توجهی از منابع گازی خود را در تاسیسات گازی روسیه می‌بیند، همگی نشان می‌دهد اتحادیه اروپایی متضرر اول و آخر جنگ اوکراین است.