طی ۲ هفته گذشته تحولات سیاسی اروپا و جامعه داخلی آمریکا به سمت و سویی رفته که نگرانی سران اتحادیه اروپایی از شکاف در جبهه متحد غرب علیه روسیه را تشدید کرده است. از سقوط دولت ماریو دراگی در ایتالیا که به عنوان معمار اقتصاد این کشور و متحد مورد اعتماد اتحادیه اروپایی در مقابله با روسیه شناخته میشد تا مخالفت انگلیس در موضوع «پروتکل ایرلند شمالی» با بروکسل عملا سبب شده این قاره خود را در وضعیت شکنندهای در برابر جنگ اوکراین و حمله روسیه ببیند. در عین حال روز یکشنبه نیز اخباری مبنی بر مخالفت جمهوریخواهان با کمکهای مالی بیحساب و کتاب به اوکراین منتشر شد و نشریه فارینپالیسی نیز از ضرورت توجه دولت آمریکا به تهدیدات امنیت ملی خود در چین و پرهیز از هزینهکرد در قالب ناتو برای اروپا نوشت. این موارد سبب شده آلمانها خطر تضعیف این اتحاد را بیش از پیش احساس کنند. دولت آلمان که تا پیش از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در فوریه 2022 بیشترین حجم گاز وارداتی از روسیه را به خود اختصاص داده بود مجبور شد تحت راهبرد اروپایی اتحاد علیه روسیه در نظام تحریمهای انرژی روسیه مشارکت کند. اتخاذ این سیاست تاکنون نیز عوارض سنگینی برای دولت و مردم آلمان داشته و فهرست بلندبالایی از مشکلات در صنایع و بخشهای خانگی مصرف گاز را برای آلمانها پدید آورده است. از این جهت مقامات برلین به این واقعیت تلخ واقفند که تضعیف اتحاد علیه روسیه به منزله هزینه دوچندان و اتفاقات تلختری برای آنهاست. این امر سبب شده تا رئیسجمهور آلمان، ضمن متهم کردن روسیه به «راه انداختن جنگ علیه اتحاد اروپا»، از کشورهای اروپایی بخواهد اتحاد خود را حفظ کنند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، فرانک والتر اشتاینمایر، رئیسجمهور آلمان در سخنرانی خود در غرب این کشور گفت: «جنگی که ولادیمیر پوتین (رئیسجمهور روسیه) علیه اوکراین به راه انداخته است، جنگ علیه وحدت اروپاست». وی افزود: «ما نباید دچار تفرقه شویم، نباید اجازه دهیم کار بزرگی که به شیوهای بسیار امیدوارکننده برای اروپای متحد آغاز کردهایم، نابود شود». اشتاینمایر ادامه داد: «این جنگ تنها مربوط به خاک اوکراین نیست، بلکه بر ارزشهای مشترک و نظم مسالمتآمیز اروپا تأثیر میگذارد».
وی عنوان داشت: «دفاع از این ارزشها و تضمین وجود آنها به معنای آمادگی برای پذیرش مسائل منفی حساس است». او توضیح بیشتری درباره ماهیت این مسائل منفی نداد (به نظر میرسد یکی از این مسائل موضوع امتناع کانادا از تحویل توربین گازی به گازپروم روسیه است که سبب خواهد شد قیمت انرژی در آلمان افزایش یابد). رئیسجمهور آلمان ادامه داد: جواب این سوال که آیا اروپا برای این امر آماده است یا خیر در هفتهها و ماههای آینده معلوم خواهد شد.
بحث اصلی وقوع شکاف در اتحاد علیه روسیه در اروپا در روزهای آتی حول موضوع انرژی است. پایگاه تخصصی «اویل پرایس» طی گزارشی نوشت داستان عرضه گاز «نورد استریم یک» در حال بر هم زدن انسجام اتحادیه اروپایی است، زیرا پوتین مزیت استفاده از جریان خط لوله گاز طبیعی به عنوان ابزاری برای مختل کردن بیشتر راهبردهای انرژی اروپا را مشاهده کرده است.
آنالنا بائربورک، وزیر خارجه آلمان هفته گذشته به کانادا هشدار داد اگر کانادا تحریمهایی را که میتواند عملا مانع تحویل یک توربین گاز به گازپروم شود حفظ کند، برلین ممکن است مجبور شود کمکهای نظامی و اقتصادی به اوکراین را متوقف کند. بائربورک تصریح کرد: توقف کامل جریان گاز روسیه از طریق خط لوله «نورد استریم یک» میتواند به خیزشهای مردمی در آلمان منجر شود. وی گفت: «اگر ما توربین گاز را دریافت نکنیم، بنابراین گاز بیشتری دریافت نخواهیم کرد، پس در کل دیگر ما قادر به حمایت از اوکراین نخواهیم بود، چون در آن صورت ما مشغول اعتراضات مردمی خواهیم بود». به نظر میرسد برلین میان حمایت از اوکراین و بازگشت توربین گاز به گازپروم، ارتباط مستقیمی برقرار کرده که دست کم قابل توجه است.