گروه بین‌الملل: بحران سیاسی در عراق با ورود طرفداران صدر به پارلمان و تحصن در آن، وارد مرحله بسیار خطرناکی شده است. «ابراهیم الجابری» مدیر دفتر «سید مقتدا صدر» رهبر جریان صدر در بغداد به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: «تحصن در پارلمان، نامحدود است و ملت عراق، حرف آخر را می‌زند. این تحصن تا زمانی که گروه‌های فاسد از قدرت برکنار شوند، همچنان ادامه خواهد داشت». این اظهارنظر در حالی مطرح شده که تحرک طرفداران صدر در مخالفت با نامزدی «محمد السودانی» نامزد چارچوب هماهنگی برای پست نخست‌وزیری رخ داد. در این میان هشدارهای داخلی و خارجی درباره نامساعد شدن اوضاع وجود دارد اما به موازات آن نداهایی درباره ضرورت گفت‌وگو برای نجات عراق از فتنه مطرح شده است. در همین حال دفتر نخست‌وزیر عراق شنبه‌شب در بیانیه‌ای از تعطیلی همه نهادهای رسمی کشور به استثنای نهادهای امنیتی در روز یکشنبه خبر داد.

 کمیته آماده‌سازی «تظاهرات برای دفاع از مشروعیت قانون اساسی» در اطلاعیه‌ای اعلام کرد پس از صدور بیانیه‌های رهبران چارچوب هماهنگی موعد برگزاری تظاهرات تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاده است. چارچوب هماهنگی شیعیان روز شنبه از هوادارانش خواسته بود در برابر قانون‌شکنی طرفداران صدر، راهپیمایی میلیونی ترتیب دهند اما بعد تصمیم خود را تعلیق کرد و گفت‌وگو با صدر را در دستور کار اصلی خود قرار داد. دیروز یکی از رهبران چارچوب هماهنگی از اقدامات این هیات برای گشودن کانال‌های گفت‌وگو با مقتدا صدر خبر داد.

 منبع مذکور تاکید کرد «عمار حکیم»، «هادی العامری» و «حیدر العبادی» روند گفت‌وگو را پیش می‌برند. این منبع افزود: چارچوب هماهنگی در حال حاضر در راستای فراهم کردن مقدمات برگزاری تظاهرات میلیونی در حمایت از نهادها حرکت می‌کند اما برگزاری این تظاهرات یا برگزار نشدن آن به روند گفت‌وگو با صدر بستگی دارد. از سوی دیگر یکی از رهبران جریان صدر به شفق‌نیوز اعلام کرد چارچوب هماهنگی به دنبال رایزنی است اما ما پایبند به دستورات صدر هستیم. بحث رایزنی‌های غیررسمی میان طرفین مطرح است اما ورود به گفت‌وگوی مستقیم با چارچوب هماهنگی فقط منوط به مقتدا صدر است.  در عین حال «ابراهیم الجابری» مدیر دفتر «سید مقتدا صدر» رهبر جریان صدر در بغداد، پس از آشوبگری حامیان این جریان، مدعی شد این اقدامات، تحت رهبری جریان صدر نیست. الجابری به پایگاه خبری بغداد الیوم گفت: تظاهراتی که در حال برگزاری است، وابسته به جریان صدر نیست، بلکه این جریان، بخشی از تظاهرات است و آن را رهبری نمی‌کند. 

 

* هماهنگی جریان صدر و دولت مصطفی کاظمی

این اظهارات رئیس دفتر صدر در بغداد در حالی است که منابع سیاسی نزدیک به گروه‌های سیاسی شیعه به روزنامه الاخبار لبنان گفتند ورود هواداران مقتدا صدر به منطقه سبز با آن همه استحکامات و فرو ریختن دیوار اطراف منطقه سبز و عبور از مراکز ایست و بازرسی و موانع امنیتی و سپس حرکت مستقیم به سمت ساختمان پارلمان، بدون اینکه با ممانعت و مقاومت نیروهای امنیتی مواجه شوند، نشان‌دهنده «هماهنگی میدانی میان جریان صدر و دولت پیشبرد امور به ریاست مصطفی کاظمی است تا جلوی تشکیل دولت از سوی چارچوب هماهنگی شیعیان را بگیرند». به گفته عراقی‌ها، به نیروهای امنیتی دستور رسیده بود که هیچ مقاومتی نکرده و اجازه ورود معترضان به پارلمان را بدهند.

 

* تحلیلگران عراقی تحرکات صدری‌ها را چگونه تفسیر می‌کنند؟

برخی تحلیلگران عراقی طی ۲ روز اخیر در گفت‌وگو با رسانه‌های این کشور به بررسی تحرکات اخیر هواداران جریان صدر در منطقه سبز بغداد پرداخته و هر یک از دیدگاه خود آن را تحلیل و تفسیر کردند. «صلاح عبدالرزاق» تحلیلگر عراقی درباره ورود طرفداران صدر به پارلمان عراق گفت: هیچ‌گونه انتقال مسالمت‌آمیز قدرت با هجوم به پارلمان یا دیگر نهادها به دست نمی‌آید، این در حالی است که چارچوب هماهنگی همه ابزارهای مسالمت‌آمیز را به کار گرفته است. وی به سخنرانی عمار حکیم همزمان با رویدادهای منطقه سبز بغداد اشاره کرد و گفت: سخنان رهبر جریان حکمت ملی عراق که در آن بر دفع فتنه تأکید شده است، ملی‌گرایانه بود. عبدالرزاق همچنین به اتهامات مطرح شده جریان صدر علیه دستگاه قضایی عراق اشاره کرد و افزود: متهم کردن دستگاه قضایی عراق به سیاسی کردن پرونده‌ها، اقدام بسیار خطرناکی است. وی ادامه داد: دستگاه قضایی عراق (درباره نتایج انتخابات پارلمانی) به نفع چارچوب هماهنگی رأی نداده است، بلکه احکامی را در حمایت از ائتلاف سه‌گانه متشکل از احزاب (صدر، حلبوسی و بارزانی) صادر کرده است، لذا باید به تصمیمات دادگاه فدرال (هر چند به ضرر طرف مقابل باشد) احترام گذاشت، کما اینکه چارچوب هماهنگی این کار را انجام داده است. وی اظهار داشت: چارچوب هماهنگی توانست هم کردها و هم اهل تسنن عراق را در کنار خود جمع کند و توانست یک‌سوم تضمین‌کننده (ثلث ضامن) در پارلمان باشد.  

«سعدون الساعدی» استاد روابط بین‌الملل نیز درباره تحولات جاری کشورش گفت: جریان صدر آنقدر که با نوری مالکی مشکل دارد، با «محمد السودانی» گزینه چارچوب هماهنگی برای تصدی سمت نخست‌وزیری ندارد. وی بر نقش میانجیگری «هادی العامری» رئیس ائتلاف الفتح عراق برای حل بحران کنونی کشور تأکید و ابراز عقیده کرد: هادی العامری در حال حاضر تنها میانجی‌ای است که می‌تواند به حل این بحران کمک کند، این در حالی است که قبلا عمار حکیم نقش واسطه‌گری را در چنین شرایطی ایفا می‌کرد اما اوضاع اکنون تغییر کرده است. الساعدی در ادامه با اشاره به اعلام چندی پیش مقتدا صدر، رهبر جریان صدر مبنی بر خروجش از عرصه سیاسی عراق ابراز عقیده کرد: اعلام خروج صدر از روند سیاسی عراق صحت نداشت و در واقع یک اقدام تاکتیکی بود. وی به این جمع‌بندی رسیده که قدرت تشکیل دولت را ندارد و به همین دلیل این تاکتیک را به کار گرفت. «حسین الشلخ» کارشناس مسائل سیاسی نیز ورود صدری‌ها به نهادها و مراکز دولتی را «اقدامی اشتباه» خواند و از نظر خود «شرط گفت‌وگوی جریان صدر» با چارچوب هماهنگی را «ابقای کاظمی در شرایط کنونی» دانست. «عدنان السراج» دیگر کارشناس مسائل عراق هم در گفت‌وگو با شبکه العهد درباره اوضاع جاری کشورش گفت: چارچوب هماهنگی بارها تلاش کرد با جریان صدر، فراکسیون بزرگ‌تر پارلمان را تشکیل دهد. وی خواستار موضع‌گیری شفاف مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق درباره بحران کنونی این کشور شد و افزود: نخست‌وزیر باید اظهاراتش درباره تظاهرات را به صورت واضح بیان کند.

***