گروه فرهنگ وهنر:  آیین‌های سوگواری تاثیر بسزایی در مقام‌های موسیقی ایرانی داشته است. رنگ و لعاب بخشیدن به هنر، موضوعی مهم و شاید پدیده‌ای طبیعی به نظر برسد؛ یکی از مصداق‌های این مساله تلفیق موسیقی با مداحی است. در گذشته، نوحه‌خوان‌ها بیشتر، حرفه و شغل‌ دیگری داشتند، یعنی به شکل حرفه‌ای مشغول به این کار نبودند ولی امروز با گسترش تکایا و هیات‌های عزاداری، افرادی به صورت حرفه‌ای به این موضوع می‌پردازند و همه تلاش خود را در این عرصه به کار بسته‌اند تا کار بهتری را عرضه کنند. 

امروز به دلیل پیشرفت تکنولوژی، انتقال اطلاعات و ثبت و ضبط و پخش اصوات و تصاویر، شاخه‌های مختلف هنری آیینی و مدرن از یکدیگر تأثیر می‌گیرند؛ به طور مثال گاه نوحه‌خوان‌ها، نوحه‌های‌شان را بر اساس موسیقی‌های ساخته شده توسط موزیسین‌ها بنا می‌کنند یا بالعکس. حال در این تبادل، اگر افراط و تفریط رخ دهد، ممکن است آثاری ارائه شود که در شأن ائمه اطهار نباشد اما اگر کارشناسان و اهل فن هر ۲ رشته مداحی و موسیقی، راهکارهای مناسبی برای تبادل هنر خود ارائه دهند و محدوده و چگونگی آن را تعیین کنند، چه‌بسا در آینده شاهد خلق آثار فاخری در این زمینه باشیم. در این میان برخی موسیقیدانان معتقدند تعزیه در محفوظ ماندن موسیقی سنتی ایران بسیار موثر بوده و به طور اساسی تعزیه و مراسم سینه‌زنی با موسیقی همراه است. در برخی مناطق سینه‌زنی از آغاز تا پایان به همراه سازهای کوبه‌ای همچون طبل، سنج و دمام و سازهای بادی از قبیل ترومپت و کلارینت برگزار می‌شود. 

به نوشته عبدالله مستوفی، هر مولف‌خوان (مقابل مخالف‌خوان) در تعزیه آوازها و مایه‌های موسیقی مخصوص خود را باید حفظ می‌کرد. امام‌خوانان آوازهای خود را بیشتر در دستگاه «راست پنجگاه»، «نوا» یا گوشه «رهاوی»، شبیه‌خوان حضرت عباس(ع) در «چهارگاه»، شبیه‌خوان حر در «عراق» و شبیه‌خوان عبدالله بن حسن در «راک» می‌خواندند که به همین جهت این گوشه موسوم به «راک عبدالله» است. در سوال و جواب‌ها تناسب رعایت شده؛ به طور مثال اگر بین امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) سوال و جوابی شکل گیرد، امام در شور می‌خواند و حضرت عباس نیز پاسخ را در همان دستگاه می‌دهد. به همین دلیل مجریان تعزیه ضرورتا باید به موسیقی ایرانی و ظرایف آن اشراف داشته باشند. 

زنده‌یاد روح‌الله خالقی در کتاب «شناسایی موسیقی» می‌نویسد: بسیاری از خوانندگان موسیقی ملی ایران تجربه نخست خود را از خوانندگی در تعزیه آغاز کردند و از این طریق به مقام هنرمندی رسیدند که از آن جمله می‌توان به استاد علی‌حسین قزوینی، میرزاحسن قزوینی، ملاعبدالکریم جناب، حاجی‌قربان خان‌شاهی، اقبال آذر و... اشاره کرد. 

از سویی تهاجم فرهنگی به حدی جدی و فراگیر شده که تمام شئونات زندگی را تحت‌الاشعاع خود قرار داده است. در این میان  عادت کرده‌ایم منتظر بمانیم تا کالا یا خدماتی از آن سوی آب بیاید و ما بلافاصله از آن الگوبرداری کنیم. این مساله شاید ناظر بر موسیقی و نواهای محرمی نیز باشد و می‌توان گفت جنگ نرم علیه فرهنگ ما در جریان است، البته که در این میان امروز ترکیبی جدید و تاسف‌انگیز از ریتم‌های دیسکویی بویژه در آثار ضبطی نوحه‌ها شنیده می‌شود. 

لازم به ذکر است نواهای مذهبی و موسیقی ملی ایران خدمات متقابلی در طول تاریخ با هم داشته‌اند. طی دوران، ریتم‌ها و نغمات تعزیه‌ها جمع شده و موسیقی ردیف دستگاهی ایرانی را به وجود آورده؛ حال باید افسوس خورد که این پیشینه و غنای فرهنگی که نواهای محرمی را در بطن خود داشته با فرم‌ها و موتیف‌های وارداتی غربی جایگزین شده که نه با حس و حال عزادار ایرانی سنخیت دارد و نه با فرهنگ عاشورا در 100 سال اخیر؛ در واقع دهه به دهه شکل نوحه‌ها عوض شده است و ما آسیب‌شناسی موسیقی مذهبی‌مان را اصلا جدی نمی‌گیریم. در حال حاضر هر کس هر چیزی دلش می‌خواهد به هر شکلی می‌خواند و می‌گویند نشان دادن ارادت به هر شکلی اشکالی ندارد، در حالی که پر از اشکال است. 

در این میان می‌توان گفت سیاست‌گذاری رسانه ملی از یک سو و فعالیت نهادهای مربوط در تولید آثاری با محوریت موسیقی و نغمات ایرانی و نظارت جدی بر فعالیت محتوایی نوحه‌خوانان و آموزش و تربیت نوحه‌خوانان بر مبنای اصول نوحه‌خوانی کلاسیک -که همچنان بیشترین طرفدار و خواهان را در بین عزاداران دارد- می‌تواند این مساله را به مسیر درستی هدایت کند. به طور مثال برنامه تلویزیونی «معلی» با قاب‌هایی از آیین‌های عاشورایی و عزاداری نواحی و استان‌ها و اقوام و گویش‌های مختلف ایرانی و همچنین جهان اسلام برای امام حسین(ع) به تصویر کشیده شده است؛ برنامه‌ای که این شب‌ها از قاب شبکه 3 سیما میهمان‌ خانه‌های مردم شده و به گواه مخاطبان مجلس روضه‌ای به حساب می‌آید. سعید ستودگان، تهیه‌کننده این برنامه می‌گوید: این برنامه با حضور مداحان شاخص و پیشکسوتان و خادمان هیات‌های مذهبی کشور تولید می‌شود. «معلی» برنامه استعدادیابی در حوزه مداحی نیست؛ برخی ممکن است گمان کنند که این برنامه یک برنامه استعدادیابی در حوزه مداحی است که در پاسخ باید گفت هیچگونه رقابتی در این برنامه بین شرکت‌کنندگان وجود ندارد و صرفا برای عرض ارادت به مقام امام حسین‌(ع) تولید می‌شود.