محمدعلی میرزایی: اگر در برخی از ادوار سال گذرتان به خیابان نوفل‌لوشاتو خورده باشد، تبلیغات تئاتر عروسکی را که خالق آن «بهروز غریب‌پور» است، دیده‌اید. هنرمند پیشکسوت تئاتر عروسکی سالیان سال است با تبدیل محوطه دکور تالار وحدت به سالن نمایش عروسکی، اپراهای عروسکی را روی صحنه می‌برد. اپراهای مبکث، مولوی، حافظ، سعدی، لیلی و مجنون و در حال حاضر هم اپرای عاشورا از جمله کارهای او به شمار می‌رود. در اجراهای پیشین اپرای عاشورا و سایر اپراهای عروسکی، اجرا در یک قاب انجام می‌شد و بازی‌‌دهندگان، پنهان از دید تماشاگران به اجرای هر اثر می‌پرداختند اما این بار به گفته غریب‌پور بازی‌دهندگان همچون عزاداران در برپایی یک مراسم قدسی توأمان با شبیه‌ها همراهی خواهند کرد و به همین دلیل این اجرا متفاوت با همه‌ اجراهای گروه تئاتر عروسکی آران است. بهروز غریب‌پور طراح و کارگردان اپرای عاشورا با اشاره به جزئیات این پروژه به «وطن‌امروز» می‌گوید: بنا بر دلایل متعدد کار به صورت پلی‌بک، یعنی ضبط شده و کارگردانی رادیویی دقیق- به نحوی که پس از یک دهه یا بسیار بیشتر بدون تغییر قابل بهره‌برداری باشد- اجرا می‌شود. نکته مهم آن است که اثر باید به صورتی کارگردانی شود که پس از سال‌ها بتواند بدون کوچک‌ترین تغییری در متن و جابه‌جایی شخصیت‌ها و آواگران قابل اجرا باشد. چنانکه اپرای عاشورا چنین است و از سال ۱۳۸۷ که اجرا شده تاکنون همواره متن اولیه که مورد استفاده قرار گرفته دچار تغییری نشده، به این دلیل که برای هر کدام از نقش‌ها بهترین صدا انتخاب شده است. 

این کارگردان پیشکسوت تئاتر عروسکی درباره وجه تمایز اپرای عاشورا با کارهای قبلی بیان داشت: تفاوت‌ها همواره به صورت محسوس و نامحسوس در آثار ما وجود دارد، در اجرای تالار وحدت من تصمیمی گرفتم که این تصمیم به یک جریانی در شهر رم باز می‌گردد؛ ما در یکی از سالن‌های این شهر اپرای رستم و سهراب را اجرا می‌کردیم. در جریان اجرا در صحنه دربار شاه سمنگان که رقصنده‌ها مشغول شادمانی هستند ناگهان میز نور از کار افتاد و انفجاری رخ داد و صحنه در تاریکی فرو رفت اما تماشاگران این تئاتر چنان برخورد هنرمندانه و حرفه‌ای با این وقفه انجام دادند که به نظرم تاریخی است. در این اجرا ۹ دقیقه در تاریکی گروه امدادی صحنه در تلاش بودند با سرعت هر چه تمام‌تر میز نور را جایگزین کنند و بعد از ۹ دقیقه بازی‌دهنده‌های ما آماده اجرا شدند. در جریان اجرا به این فکر افتادم که پرده حائل تماشاگران و بازی‌دهندگان را بالا ببرم و این تماشاگران فهیم پوشش بازی‌دهندگان ما را نظاره‌گر باشند، بلافاصله به مدیر صحنه پیام دادم که در زمان مقرر پرده حائل برداشته شود، پرده حائل که برداشته شد تماشاگران با صحنه‌ای مواجه شدند که انتظارش را نداشتند. پس از بازگشت به ایران این تمهید را تبدیل به اجرا کردم و همواره ۹ دقیقه به پایان اپرا، پرده حائل برداشته می‌شود تا مخاطبان بازی‌دهندگان را تماشا کنند و این موضوع تبدیل به یک رویه در اجراهایم شد. 

غریب‌پور ادامه داد: مدیریت بنیاد فرهنگی رودکی در ارتباط با کمک فنی واقعا سنگ تمام گذاشت؛ اپرای عاشورا به دلیل تعدد صحنه و تعدد اشیا در جایگاه بزرگی قرار دارد؛ این اثر در امتداد یک سنت نمایشی فوق‌العاده ملی قرار دارد و معیاری برای اپرای ملی است. به این دلیل که قالب هنرمندان ما گرایش به ساختار تعزیه داشتند، بارها در این پروژه از این هنر استفاده کردیم. 

کارگردان هنرهای نمایشی گفت: «اپرای عاشورا» در امتداد پژوهش، تحقیقات و تجربیات من به شمار می‌رود. به جرأت می‌توان گفت ما به یک نقطه عطفی رسیدیم که من پافشاری می‌کنم ظرفیت اجرای بسیاری از متون را به شیوه اپرایی داریم. ما علاوه بر جامعه تئاتری، بر جامعه موسیقایی نیز تاثیرگذار بودیم؛ به طور مثال بسیاری از خوانندگان مثل: وحید تاج، سالار عقیلی، علی زند‌وکیلی، همایون شجریان و... در آثار مختلف در حوزه اپرا با من همکاری‌ داشتند. 

پیشکسوت تئاتر عروسکی درباره نحوه همکاری با عوامل این پروژه تصریح کرد: خاستگاه موزه و بانک مرکزی ما در حوزه نمایش، تعزیه است؛ هنوز آنطور که باید آثار ما در اپرا شناسانده نشده است و ظرفیت‌های زیادی برای مطرح شدن آن در جهان وجود دارد. آشنایی من با بهزاد عبدی به یک سفر در گذشته باز می‌گردد که در یک فستیوال تئاتر عروسکی در اوکراین بود، بهزاد عبدی را به واسطه سعید فراهانی که دانشجوی تئاتر بودند شناختم و در این سفر متوجه شدم عبدی آهنگساز دارای استعداد نهفته است و از او خواستم اپرای عاشورا را بنویسد. عبدی خواننده‌هایی را معرفی کرد، از جمله سیدمحمد معتمدی، مصطفی محمودی و محمدرضا صادقی. کسانی که در اپرای عاشورا نقش‌آفرینی کردند جزو سرآمدان حوزه موسیقی ایران هستند. 

سیدمحمد معتمدی، کارگردانی تلویزیونی خوانده است و از او خواستم شخصیت امام حسین(ع) را نقش‌آفرینی کند ولی او خواستار این بود که نقش حر را بازی کند. 

اپرای عاشورا با بازآفرینی و طراحی جدید برای نخستین مرتبه در تالار وحدت روی صحنه می‌رود. 

این اجرای متفاوت از ۱۹ مردادماه روایتی ویژه از حماسه حسینی را در تالار وحدت پیش روی تماشاگران قرار می‌دهد. 

باز‌آفرینی متن، طراحی و کارگردانی اپرای عاشورا توسط بهروز غریب‌پور با همکاری گروه عروسکی آران است. بهزاد عبدی آهنگساز و سیدمحمد معتمدی، مصطفی محمودی و محمدرضا صادقی آواگران اپرای عاشورا هستند. 

این اپرای فاخر هنری به همت بنیاد رودکی از ۱۹ مردادماه به مدت ۳ شب ساعت ۲۱ در تالار وحدت روی صحنه می‌رود.