گلایه از بی‌مهری‌هایی که به سینمای کودک می‌شود و آن را به حاشیه می‌راند، امر بدیعی نیست اما با اخباری که از جزئیات سی‌و‌پنجمین دوره جشنواره فیلم کودک منتشر شده، به نظر می‌رسد پای این بی‌مهری‌ها به این جشنواره هم کشیده شده و همان اندک توجه به حوزه کودک هم در حال از دست رفتن است. 

به گزارش «وطن‌‌امروز»، در روزگاری که اهالی سینما بویژه فعالان سینمای کودک از سهم کم کودکان از سینما گلایه‌مندند، انتظار می‌رفت جشنواره فیلم کودک بتواند امید و انگیزه‌ای برای این حوزه باشد و چراغ آن را روشن نگه دارد اما این جشنواره هم امسال حال و روز خوشی ندارد. ۳ ماه و اندی مانده به برگزاری این رویداد سینمایی، زمزمه‌هایی از احتمال لغو برگزاری‌اش در سال جاری و تبدیل آن به رویدادی دوسالانه به گوش می‌رسد و دبیر جشنواره با اشاره به تعدد نظرات راجع به شیوه برگزاری به خبرنگار صداوسیما می‌گوید: «برخی معتقدند اگر این جشنواره سالانه برگزار شود خوب است و برخی معتقدند اگر دو‌سالانه برگزار شود به نفع سینمای کودک و نوجوان خواهد بود». نفع این دو‌سالانه شدن برای سینمای کودک را در خوشبینانه‌ترین حالت می‌توان فرصت بیشتر فیلمسازان برای تولید آثار معنا کرد اما از سوی دیگر، انباشت فیلم‌های ۲ سال متوالی برای شرکت در جشنواره و انتظار ۲ ساله یک فیلمساز کودک برای جشنواره و از بین رفتن انگیزه و پویایی در این حوزه را نباید از نظر دور داشت. شاید با نظر به همین مسائل بود که تصمیم بر این شد تا حداقل امسال هم این رویداد بسامد سالانه خود را حفظ کند. 

قرار بر این است سی‌و‌پنجمین دوره جشنواره بین‌المللی سینمای کودک مهرماه امسال طبق روال سابق برگزار شود اما کیفیت برگزاری علی‌الظاهر طبق روال سابق نیست. با توجه به شنیده‌ها، هیچ تقاضایی برای تولید در این حوزه از سینما وجود ندارد و در نتیجه این دوره از جشنواره برخلاف دوره‌های گذشته، با نمایش فیلم همراه نخواهد بود و قاعدتا در چنین شرایطی رقابتی هم در کار نیست، بلکه صرفا مراسمات جانبی را در این رویداد شاهد خواهیم بود که بزرگداشت بزرگان این حوزه از جمله آنهاست. 

کاهش تولیدات سینمایی حوزه کودک منجر به کسادی بازار جشنواره فیلم کودک شده و صدور تنها یک پروانه ساخت سینمایی در حوزه کودک از ابتدای سال جاری نیز این هشدار را می‌دهد که این کسادی ادامه‌دار باشد. در همین باره، گفت‌وگویی با سیدمهدی میرفخرایی، تهیه‌کننده سینمای کودک داشتیم و نظر وی درباره علل این وضع نابسامان حوزه کودک را پرسیدیم.

سیدمهدی میرفخرایی بخشی از ضعف در تولید آثار کودک را متوجه پخش‌کننده‌ها دانست و گفت: هنوز پخش‌کننده حرفه‌ای به معنای واقعی در سینمای کودک نداریم؛ حتی خود شرکت‌های پخش سانس، اکران‌های خود را در اختیار آن دسته از فیلم‌هایی می‌گذارند که شانس فروش بیشتری دارند و احتمال فروش بیشتر، امتیاز مهمی برای آنها در گزینش فیلم‌هاست. این ملاک‌های غلط اگر تصحیح نشود، می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به سینمای کودک وارد کند. 

وی در توصیف ضرورت توجه مضاعف به قشر کودک گفت: سینمای کودک ما به عنوان یکی از معدود عرصه‌هایی که در آن به قشر کودک توجه می‌شود، نیاز جامعه و آینده این کشور است. مهم‌ترین مساله‌ای که همواره در جشنواره فیلم کودک و نوجوان طی سالیان برگزاری‌ آن وجود داشته، این است که این حوزه شدیدا نیازمند حمایت‌های معنوی و مالی است تا بتواند به روزهای اوج خود برسد. در بخش اکران نیز باید حمایت جدی‌تری از سوی دولت و نهادهای مربوط انجام شود و برخی ملاک‌ها از جمله شانس فروش و... کمرنگ‌تر شود؛ البته که نیازسنجی و مخاطب‌سنجی نیز همواره باید مد نظر قرار گیرد و نمی‌توان منکر اهمیت آن شد. 

تهیه‌کننده کودک موانع ورود به حوزه کودک و برخی سنگ‌اندازی‌ها به تولیدکنندگان را دیگر علت ضعف تولیدات دانست و اضافه کرد: به نظر من بستر باید به صورتی فراهم شود که شرایط ورود برای هر فیلمسازی که توان و قابلیت کار کردن در جشنواره فیلم کودک را دارد، فراهم شود. متاسفانه آنقدر موانع در این مسیر بسیار است که فیلمسازان را ناامید و برای ادامه فعالیت در این حیطه بی‌انگیزه می‌کند. اگر می‌خواهیم بخش خصوصی به سینمای کودک ورود کند، نباید سنگ‌اندازی‌ها مانع پیشروی‌ در این مسیر شود و بنیاد سینمایی فارابی به عنوان برگزارکننده این رویداد، باید این نکته را در نظر داشته باشد. 

میرفخرایی نابرابری شرایط رقابت را نیز در این فقر تولید موثر دانست و گفت: فیلمسازان بخش خصوصی به دلیل اینکه از لابی‌گری‌ها و رانت‌ها استفاده نمی‌کنند طبیعتا این موضوع موجب می‌شود از گوی چرخه رقابت با برخی آثار که از رانت‌ها بهره برده‌اند، دور بمانند. امیدوارم این مساله با درایت بنیاد سینمایی فارابی هرچه زودتر رفع شود. حوزه کودک اگر مورد بی‌توجهی و بی‌مهری واقع شود، در آینده هم نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که کودکان اعتنایی به صحبت‌های ما داشته باشند و در دوگانه آثار داخلی و خارجی، سینمای داخلی را برگزینند. 

وی در پایان راه خروج از این وضعیت را مدنظر قرار دادن روانشناسی و نیازسنجی کودک و نوجوان معرفی کرد و یادآور شد: اگر روانشناسی و نیازسنجی کودک و نوجوان را مدنظر نداشته باشیم، توقع دوری آنها از محتواهای خارج از عرف ما انتظاری بیجاست. ما باید خوراک و محصولی برای کودکان و نوجوانان کشورمان عرضه کنیم که عرضه و تقاضای فرهنگی این قشر، از تناسب خود خارج نشود و آنها را به سوی محتواهای نامناسب سوق ندهد.