محمدعلی میرزایی: بررسی برخی اتفاقات مهم در تاریخ کشورمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، بویژه اگر آن اتفاقات تاثیر بسزایی در تاریخ سیاسی و اجتماعی کشور داشته باشد و از آن به عنوان «تاریخ شفاهی» یاد شود. به زعم تاریخ‌نگاران و اهل فن، در حوزه تاریخ‌نگاری و تاریخ شفاهی با مشکلات و مسائلی روبه‌رو هستیم که این مشکلات و مسائل برای همه سازمان‌ها و نهادهایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، وجود دارد. از سویی در بررسی برنامه‌ها و تولیدهایی که در سال‌های اخیر در حوزه هنری به صورت تاریخ شفاهی یا محصولاتی از جنس تاریخ شفاهی داشته‌ایم، می‌بینیم خطراتی هم وجود دارد که از چشم برنامه‌ریزان و تولید‌کنندگان مغفول مانده است. 

قطعا تاریخ شفاهی، قصه واقعی آدم‌ها بوده و از قصه‌ای خیالی و ساخته ذهن به دور است، به این دلیل که مخاطب هنگام خواندن کتاب، می‌تواند خودش را جای راوی تصور و جذابیت متن کتاب را برای خود دوچندان کند؛ از طرفی این خاطرات، نه تنها منجر به وسعت نگرش مخاطبان می‌شود، بلکه موجب می‌شود راویان با نگاه و ذهنی بازتر و پخته‌تر،‌ در مسیر دین و انقلاب گام بردارند. هادی لطفی، مدیر واحد تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» با اشاره به پروسه تولید و انتشار کتاب «خانه‌دار مبارز» خاطرات شفاهی سیده‌اقدس حسینیان از زنان فعال مشهد در مبارزات انقلاب می‌گوید: این کتاب ۲۴۸ صفحه دارد و بر اساس سیر زمانی مرتب شده است. خاطرات خانم حسینیان از زمان ازدواجش شروع می‌شود؛ زمانی که وارد دنیای جدیدی از فعالیت سیاسی می‌شود، سپس گریزی به گذشته‌شان داریم و در نهایت دوباره به زمان فعالیت‌های سیاسی ایشان بازمی‌گردیم. این کتاب ۴ محور اصلی دارد: ازدواج خانم حسینیان و ورود به تیم شهید فرودی، شرکت در راهپیمایی ۱۷ دی‌ ۱۳۵۶ و دستگیری و زندانی شدن ایشان، فعالیت‌های ایشان در جهاد سازندگی و زندگی روزمره؛ مثلا مادر شدن و بچه‌داری، سختی‌ها و موانع زندگی، جانبازی همسر خانم حسینیان و خانه‌داری ایشان.

به گفته اهالی فرهنگ و هنر، جایگاه زنان در میانه و گوشه گوشه رویدادهای سازنده انقلاب اسلامی و همچنین در خلق مفاهیم، ساختارها و نهادها و نیز تثبیت ارزش‌ها و تداوم کنش‌های انقلابی انکارناپذیر است اما در جریان تاریخ‌نگاری رویدادمحور و شهرت‌زده و کلیشه‌ای، غالبا به سفیدی بین سطور و گاهی هم به تک‌روزنه‌هایی سپرده شده است که مردان انقلاب در روایت‌های خود، به دنیای زنان انقلاب و پشتیبانی انقلاب بازکرده‌اند. 

لطفی ادامه می‌دهد: اسم «خانه‌دار مبارز»، پیشنهاد واحد تدوین تــاریـخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب بود، این اسم هم اشاره دارد به جایگاه خانم ‌حسینیان به عنوان یک خانم خانه‌دار و هم به مسیر مبارزه‌ای که در همین جایگاه طی می‌کند. 

ایشان در مقاطع مختلف زندگی‌اش، چه پیش از انقلاب و اوایل پیروزی آن که شرایط زمانه ایجاب می‌کرد فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی بیشتری داشته باشد و چه بعد از آن که در مقام مادری قرار می‌گیرد، این روحیه ظلم‌ستیزانه را حفظ کرد.

این اسم اشاره به خانه‌ای دارد که پیش از انقلاب به پایگاه و مرکزی برای فعالیت سیاسی و انقلابی تبدیل شده بود و خانم حسینیان، هم به عنوان صاحب خانه است و هم کسی که بیشتر از همه در پابرجا بودن این پایگاه و مرکز نقش دارد. در واقع این خانم حسینیان است که آن خانه را حفظ کرده و خانه‌داری می‌کند. مخاطب مدنظر ما، عامه مردم هستند اما از آنجا که محوریت این کتاب درباره یک خانم است، طبیعتا خانم‌ها استقبال بیشتری خواهند داشت، بویژه دخترخانم‌های جوان و نوجوان، چرا که در کتاب «خانه‌دار مبارز» شروع فعالیت‌های خانم حسینیان، در همین سنین جوانی است. لطفی با اشاره به اینکه طرح تاریخ شفاهی تا چه اندازه می‌تواند به ادبیات و تولیدات هنری و سینمایی ما کمک کند، بیان داشت: تاریخ شفاهی ما را به منبع عظیمی از قصه‌ها وصل می‌کند، همان چیزی که در ادبیات و تولیدات هنری به آن نیاز داریم و جای خالی آن حس می‌شود. قصه که باشد تقریبا ما همه‌ راه را رفته‌ایم؛ هم در تولید کتاب و روایت‌های خواندنی و هم در تولید فیلم و حتی موسیقی. وقتی خاطرات این افراد مؤثر در انقلاب اسلامی را می‌خوانیم، به یک نکته مشترک در همه آنها برمی‌خوریم و آن داشتن هدف در زندگی و در پی آن احساس مسؤولیت داشتن در برابر خود، اطرافیان و در نهایت در برابر جامعه زمان خودشان است؛ چیزی که شاید نسل جدید، در این هیاهوی فضای مجازی، از آن مغفول مانده باشد. 

مدیر واحد تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی تصریح کرد: روایت زنانه از مسائل اجتماعی برای من و فکر می‌کنم برای مخاطبان، همیشه جذاب بوده و هست، چرا که همیشه به مسائل اجتماعی و سیاسی از دید مردان نگاه می‌شده و نقش زنان مغفول می‌مانده و زمانی که نقش زنان را به روشی تاریخ‌گونه می‌خوانیم متوجه جایگاه واقعی آنان می‌شویم و همچنین اگر نقش زنان را از تاریخ‌مان حذف کنیم، با نقص‌ها و چالش‌های زیادی روبه‌رو می‌شویم که این مورد، نشانگر جایگاه «زن» در جامعه است. ترسیم این جایگاه به خودی خود اهمیت ویژه‌ای دارد اما همزمان، به مقایسه تعریف زن تراز در دوره پیش و پس از انقلاب هم کمک می‌کند و یاریگر دختران و زنان جوان در مقایسه زن تراز اسلام و انقلاب اسلامی با زن تراز تمدن غرب است.