مهدی امیدی: «راز ناتمام» به بهانه پرداختن به زندگی و مبارزات شهید دکتر محمدجواد باهنر به تاریخ تاریک گروهک نفاق و ترور و همچنین مظلومیت یاران امام و مجاهدتهای سربازان گمنام امام زمان(عج) نقبی زده است. یکی از ضروریات رسانه ملی، پرداختن به تاریخ انقلاب، بویژه قهرمانان و اسوههای کشورمان است. نمایش زندگی افرادی چون شهید باهنر، میتواند برای جوانان هویتبخش و برای نسلهای قبل، یادآور دوران درخشان انقلاب و عصر ظهور رادمردان در سپهر سیاسی کشور باشد. در واقع، قهرمانان ملی شیرازه تاریخ و هویت یک کشور هستند و در سایه آنهاست که یک ملت میتواند حس غرور و افتخار و اعتماد به خود را بازیابد. به رغم کمکاریهای گذشته اما خوشبختانه صداوسیما امروز در این زمینه پرتلاش است. پس از تولید موفقیتآمیز فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» که برگرفته از یک سریال است و به ۲ اسوه دفاعمقدس یعنی شهیدان مهدی و حمید باکری میپردازد، این شبها شاهد پخش سریال «راز ناتمام» با محوریت شهید باهنر هستیم؛ یکی از چهرههای برجسته و بیادعای انقلاب که در فضای فرهنگی و هنری کشورمان حق او ادا نشده و تا به حال شاهد خلق اثر نمایشی درباره شهید باهنر نبودیم. این سریال گامی دیرهنگام ـ اما بجا ـ برای پر کردن این خلأ است. «راز ناتمام» با ترفندی متفاوت سراغ نمایش مبارزات و زندگی خصوصی شهید باهنر رفته است. با توجه به اینکه پرداختن به گذشته در رسانهها و آثار هنری هیچگاه نمیتواند فارغ و بیتفاوت با اکنون و آینده باشد، در این سریال نیز با یک روایت چند خطی و داستانهایی در زمانها و مکانهای مختلف اما متواتر و متقاطع با هم، ماجراهای 45-40 سال قبل، به امروز ما پیوند خورده است. این مجموعه تلویزیونی در زمان حال آغاز میشود؛ پروندهای که منشأ آن به سال 60 و انفجار در دفتر نخستوزیری بازمیگردد اما همچنان در جریان است و عوامل و مسببان ترور رئیسجمهور و نخستوزیر وقت (شهیدان رجایی و باهنر) هنوز در کشورهای مختلف پرسه میزنند و در پی اجرای عملیات تروریستی جدید در کشور هستند. اما دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی نیز آرام ننشسته و در آن سوی مرزها نیز در پی شکار تروریستهاست. داستان سریال «راز ناتمام» نیز با ماجرای تعقیب برخی نیروهای گروهک تروریست منافقین در ترکیه شروع میشود. در کنار این، زندگی یکی از مأموران امنیتی که مسؤول پرونده پیگیری عاملان ترور شهیدان رجایی و باهنر است هم هدف تمرکز این سریال قرار گرفته است. رضا، این سرباز خستگیناپذیر امنیتی است که باید گره از معمای پرونده باز کند و از طرف منافقین نیز زیر نظر است.
«راز ناتمام» اگر چه یک سریال تاریخی و زندگینامهمحور یا به اصطلاح بیوگرافیک است اما قالب اصلی انتخاب شده برای روایت در این سریال، پلیسی و معمایی است. قالبی محبوب و پرجاذبه که امکان برقراری ارتباط مخاطب عام با موضوع را فراهم میکند. در کنار پرونده ترور و تلاش مأموران برای نزدیک شدن به تروریستها، شاهد فلاش بک و بازگشت به حدود نیم قرن قبل هستیم؛ دورانی که شهید باهنر یک منبری مبارز بود و رژیم شاهنشاهی، این روحانی مردمی را هدف آزار و اذیت قرار میداد. در این بخش از سریال هم دستگاه مخوف ظلم و ستم و خفقان طاغوت به تصویر کشیده شده است و مخاطب میتواند بخش کوچکی از واقعیتهای عصر پهلوی و همچنین حوادث منجر و منتج به پیروزی انقلاب اسلامی و حماسهآفرینیهای دلاورانی چون محمدجواد باهنر را نظاره کند.
«راز ناتمام» برای نخستینبار در یک اثر نمایشی، جزئیات زندگی شهید باهنر، این بزرگمرد آرام و سر به زیر انقلاب را نمایش میدهد؛ جزئیاتی که ارزش دراماتیک بالایی دارند و نمایش آنها متناسب با یک سریال تلویزیونی است، به همین دلیل هم بخشهایی از این سریال که به دوران انقلاب اختصاص دارد، از تازگی و جذابیت بسیاری برخوردار است و فضایی توأم با درد و تراژدی، درام و گاهی حتی طنز دارد. به طور مثال، نحوه گریختن شهید باهنر از بازداشت و سر کار گذاشتن بازجوهای ساواک در مرتبه دوم که مورد بازجویی قرار میگیرد، یک موقعیت کمیک را فراهم میکند. در واقع، «راز ناتمام» ۳ موضوع و ۳ داستان را در یک بسته، نمایش میدهد؛ هم به بخشی از تاریخ انقلاب با محوریت شهید باهنر میپردازد هم بعضی از جنایات منافقین تروریست و تحرکات امروز آنها را به تصویر میکشد و هم اینکه به ازجان گذشتگیهای سربازان گمنام امام زمان(عج) ادای دین میکند.
اما یکی از جذابیتهای سریال «راز ناتمام» بازسازی شخصیتهای واقعی است. علاوه بر شهید باهنر که محور این سریال است، کاراکتر سایر بزرگان انقلاب از جمله آیتالله خامنهای، شهیدان رجایی و بهشتی و مرحوم رفسنجانی و... نیز توسط بازیگران، اجرا شده است. همچنین بازسازی شخصیتهای دیگری چون مهندس بازرگان، ابوالحسن بنیصدر، کشمیری و... نیز در این کار دیده میشود. بازسازی این شخصیتها در این سریال و در اغلب موارد، باورپذیر و نزدیک به واقعیت است و یک ارزش افزوده در این اثر محسوب میشود.
امید است تولید آثار نمایشی درباره قهرمانان ملی، بویژه اسوههای انقلاب در فضای هنری و رسانهای کشورمان به یک نهضت تبدیل شود و به طور مستمر شاهد آثار متعدد از این دست در سینما، تئاتر و تلویزیون باشیم.