گروه سیاسی: همه منتظر اعلام نظر آمریکا درباره متن پیشنهادی اروپا هستند اما بررسی‌های واشنگتن گویا همچنان ادامه دارد و مقامات آمریکایی می‌گویند بزودی نظر نهایی خود را به طرف اروپایی می‌دهند ولی از لابه‌لای مواضع دولتمردان آمریکایی می‌شود فهمید رغبتی برای پذیرش متن موجود ندارند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، بعد از آنکه جوزپ بورل پاسخ ایران به متن اروپا را منطقی و معقولانه خواند، وزیر خارجه روسیه هم گفت منتظر هستیم آمریکایی‌ها درباره پرونده هسته‌ای ایران پاسخ دهند. سرگئی لاوروف تاکید کرد مسکو موافقت خود با نسخه نهایی توافقات احیای برجام را اعلام کرده است. با این وجود شبکه خبری بلومبرگ هم به نقل از جوزپ بورل گزارش داد دیپلمات‌ها ممکن است هفته جاری (تا یکشنبه هفته آینده) برای رایزنی درباره گام‌های بعدی در وین دیدار کنند. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در یک موضع رسمی‌تر از برخی مقامات آمریکایی که طی هفته گذشته به صورت بی‌نام با رسانه‌های غربی گفت‌و‌گو کردند، در کنفرانس خبری دوشنبه‌شب خود مواضع این کشور را درباره آخرین تحولات روند احیای توافق هسته‌ای تشریح کرد. 

ند پرایس در مهم‌ترین بخش مواضع خود گفت: پس از ماه‌ها دیپلماسی و گفت‌وگوی پرزحمت، ما به یک متن توافق برای بازگشت متقابل به برجام رسیده‌ایم، همان‌طور که می‌دانید، اتحادیه اروپایی اخیرا متنی را ارائه کرده که در چند هفته گذشته موضوع بحث‌های گوناگون بین طرف‌های مختلف بوده است. آقای بورل آن را به عنوان متن نهایی توصیف کرده و ایران نیز به نوبه خود چندین مورد را به این متن اضافه کرده است. به همین دلیل است که برای بررسی و پاسخ دادن به آن، زمان بیشتری از ما گرفته شده است. ما به طور جدی در حال بررسی آن نظرات و در حال تعامل با شرکای خود در اتحادیه اروپایی، پیرامون راه پیش رو هستیم. ما از این واقعیت دلگرم هستیم که ایران برخی از خواسته‌های غیرمجاز خود را کنار گذاشته، مانند کوتاه آمدن از خروج سپاه از لیست سازمان‌های تروریستی-FTO- اما هنوز برخی مسائل باقیمانده وجود دارد که باید حل شود. اگر بتوانیم به آنجا برسیم، به محض تکمیل رایزنی‌های داخلی و همچنین پایان یافتن گفت‌وگو با شرکای‌مان، به پاسخ ایران، جواب خواهیم داد. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره موضوع حذف نام سپاه پاسداران از «فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی» آمریکا و ارتباط آن با روند احیای برجام مدعی شد: رئیس‌جمهور در این زمینه صریح و قاطع بوده. او مصر است نام سپاه پاسداران را از این فهرست خارج نکند. درخواست ایران برای اینکه ما این کار را انجام دهیم، از آخرین نسخه متنی که دیده‌ایم حذف شده و این بخشی از این دلیل است که انجام توافق الان نسبت به 2 هفته پیش نزدیک‌تر شده است اما نتیجه این مذاکرات و رایزنی‌های ادامه‌دار هنوز نامعلوم است، چون هنوز شکاف‌ها و اختلافاتی وجود دارد. ما در نهایت توافقی را امضا خواهیم کرد که در راستای منافع اصلی‌مان در زمینه امنیت ملی باشد. به گزارش وبگاه وزارت خارجه آمریکا، ند پرایس در پاسخ به این سوال که آیا پاسخ آمریکا به پیشنهادات ایران درباره متن پیش‌نویس پیشنهادی اتحادیه اروپایی برای احیای توافق هسته‌ای ارائه شده است یا نه و اگر ارائه نشده آیا آمریکا منتظر سفر مشاور امنیت داخلی رژیم صهیونیستی و رایزنی‌ها با او است، با تکرار اینکه آمریکا در صورت آماده بودن ایران برای بازگشت دوجانبه به اجرای برجام آماده است به توافق بازگردد و با ادعای اینکه ایران حاضر نبوده است متن توافقی را بپذیرد که ماه‌هاست روی میز مذاکرات بوده است، گفت: ایران برای متن پیشنهادی اتحادیه اروپایی پاسخ‌های متعددی ارائه کرده است. به همین دلیل است که بررسی این نقطه‌نظرات و تعیین پاسخ ما زمان بیشتری برده است. 

پرایس در این راستا ادامه داد: ما به طور جدی در حال بررسی این نظرات هستیم. در عین حال، درباره مسیری که پیش رو داریم، با اتحادیه اروپایی و متحدان اروپایی‌مان در تعاملیم. این رایزنی‌ها در سطوح مختلفی انجام شده است. او درباره موضوع مشورت آمریکا با اسرائیل درباره احیای توافق هسته‌ای، گفت: ما در هر قدم این روند (مذاکرات احیای برجام)، با شرکای اسرائیلی‌مان در ارتباط بوده‌ایم تا آنها را در جریان اطلاعات جدید از وضعیت قرار دهیم و درباره وضعیت برنامه هسته‌ای ایران تبادل نظر کنیم. مسلما، اسرائیل هم مانند ما نگرانی‌های عمیقی درباره وضعیت برنامه هسته‌ای ایران دارد. ما به سهم خود، عقیده داریم بازگشت دوجانبه به پایبندی به برجام، موثرترین راه پرداختن به این نگرانی‌هاست اما همچنان در این باره با شرکای اسرائیلی‌مان صحبت خواهیم کرد. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا در حال حاضر، آمریکا برای ارائه پاسخ به اتحادیه اروپایی منتظر رایزنی با مشاور امنیت داخلی رژیم اسرائیل است یا نه، گفت: ما در حال انجام برخی رایزنی‌ها هستیم که مواردی از آنها داخلی‌اند، برخی دیگر خارجی‌اند، درباره برخی از آنها صحبت کرده‌ایم و درباره برخی دیگر نه، من در جایگاهی نیستم که جزئیات تمام آنها را شرح دهم. ند پرایس در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به اینکه آمریکا برنامه هسته‌ای ایران را «یک چالش امنیت ملی» تلقی می‌کند، گفت که موضوع احیای توافق با اعضای کنگره و شرکای خارجی آن مورد بحث قرار می‌گیرد. او درباره موضوع پادمان نیز گفت: مساله پادمان‌ها از اصلی‌ترین بخش‌های دستورکار و اختیارات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. تحقیقات پادمانی سیاسی نیست. اهرم فشار یا برگ برنده نیست. هیچ کس نباید با آن چنین رفتاری داشته باشد. وقتی مدیرکل آژانس به شورای حکام گزارش بدهد که مسائل باقیمانده شفاف‌سازی و حل‌وفصل شده‌اند، می‌توانیم انتظار داشته باشیم ایران از دستور کار شورای حکام خارج شود، نه پیش از آن. هیچ راه میان‌بری برای این وجود ندارد. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در ادامه گفت: ایران باید به سوالات آژانس پاسخ دهد. این تنها راهی است که می‌توان به این مسائل یک بار برای همیشه رسیدگی کرد. 

 

* کنگره مانع انتفاع ایران از برجام!

در همین حال پایگاه خبری وابسته به کنگره آمریکا نوشت: به سختی می‌توان تصور کرد بازگشت به برجام، منافعی برای ایران داشته باشد. پایگاه خبری- تحلیلی هیل در گزارشی با اشاره به سابقه مخالفت برخی اعضای کنگره آمریکا با برجام پیش‌بینی کرد هر چند ممکن است بازگشت این کشور به توافق هسته‌ای با مخالفت سنا و مجلس رو‌به‌رو شود، با این حال تا زمان روی کار آمدن یک رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه، بایدن می‌تواند با وتوی مخالفت احتمالی کنگره، آمریکا را به برجام بازگرداند. این پایگاه آمریکایی در عین حال می‌افزاید: به دشواری می‌توان منافع بازگشت به برجام برای ایران را تصور کرد، آن هم در حالی ‌که این توافق بشدت در آمریکا سیاسی‌ شده و احتمال دارد جانشین احتمالی جمهوری‌خواه بایدن در نخستین روز زمامداری‌اش آن را پاره کند. هیل با توجه به سابقه اعمال‌نظر کنگره در دوران باراک اوباما، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا نوشت: زمانی که دولت اوباما در حال مذاکره بر سر برجام بود، کنگره قانون بررسی توافق هسته‌ای ایران (اینارا) را تصویب کرد و با امضای اوباما، دارای اختیار نظارت بر برجام شد. به نوشته هیل، از لحاظ قانونی عبارت توافق جدید تعریف واضحی ندارد ولی از لحاظ سیاسی به دشواری می‌توان تصور کرد دولت بایدن بتواند نظارت کنگره بر چنین موضوع حساسی را دور بزند. رابرت مالی، نماینده ویژه کاخ سفید در امور ایران، چند ماه قبل در کمیته روابط خارجی سنا گفته بود هر توافق جدیدی که دولت بایدن به آن دست یابد طبق اینارا به کنگره ارسال خواهد شد و قوه مقننه ۳۰ روز فرصت خواهد داشت آن را بررسی کند. 

 

* قبل از مختومه شدن پرونده آژانس توافقی نداریم

«سیدمحمد مرندی» مشاور تیم مذاکره‌کننده ایرانی به گزارش‌ها درباره کوتاه آمدن ایران از برخی خواسته‌هایش در مذاکرات رفع تحریم‌ها واکنش نشان داد. وی در توئیتی ضمن «بسیار گمراه‌کننده خواندن» گزارش خبرگزاری رویترز، نوشت: «هیچ توافقی قبل از بسته شدن دائم پرونده اتهامات نادرست (ضدایرانی) شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجرا نخواهد شد». کارشناس ایرانی تاکید کرد برنامه هسته‌ای ایران برچیده نخواهد شد. گفتنی است خبرگزاری رویترز سه‌شنبه در گزارشی مدعی شد یک مقام ارشد آمریکایی دوشنبه به این خبرگزاری گفت که ایران برخی از خواسته‌های اصلی خود از جمله «اصرار برای بسته شدن برخی از تحقیقات درباره برنامه هسته‌ای ایران توسط بازرسان بین‌المللی را کنار گذاشته که احتمال توافق را بیشتر می‌کند». به ادعای این گزارش، این مقام آمریکایی گفت که شکاف‌هایی بین ایالات متحده و ایران باقی مانده و در صورت امکان توافق، رسیدن به توافق نهایی «کمی بیشتر طول می‌کشد». وی افزود: ما اکنون در حال بررسی پاسخ ایران هستیم و بزودی به آنها پاسخ خواهیم داد. طبق گزارش رویترز، این مقام آمریکایی همچنین مدعی شد: اگر توافق را به دست آوریم، برخی تحریم‌ها را لغو می‌کنیم اما ایران باید برنامه هسته‌ای خود را از بین ببرد. 

از نگاه کارشناسان، ادعاهای پادمانی دوشنبه‌شب رافائل گروسی علیه ایران از یک تریبون آمریکایی که عینا توسط سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز تکرار شد، در راستای گره انداختن در مسیر حل‌و‌فصل پرونده مطالعات ادعایی برای حصول توافق بوده است؛ چه اینکه مدیرکل آژانس نشان داده است در سیاسی کردن پرونده ایران و گذاشتن ادعاهای جدید روی میز در هماهنگی کامل با آمریکا و رژیم صهیونیستی قدم برمی‌دارد. ایران مختومه شدن و بستن کامل ادعاهای جدید پادمانی درباره اماکن جدید -که با پرونده‌سازی تل‌آویو تشکیل شده- را از خطوط قرمز برای هر توافقی عنوان کرده است که باز بودن این پرونده می‌تواند اصل توافق را تحت تاثیر و مورد خدشه قرار دهد. 

«رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه در مصاحبه‌ای با شبکه خبری سی‌ان‌‌ان گفت: کنار گذاشتن تحقیقات کاری نیست که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام دهد. کلید این امر در یک چیز بسیار ساده نهفته است؛ آیا ایران با ما همکاری خواهد کرد؟

گروسی در ادامه بیان کرد: این ایده که ما به صورت سیاسی کارمان را متوقف می‌کنیم، برای‌مان غیرقابل قبول است؛ افراد ممکن است نظرات خود را داشته باشند و ما به آنها احترام می‌گذاریم اما ما یک الزام قانونی داریم که باید بسیاری از چیزهایی که ایران باید شفاف کند را روشن کنیم. وی در پاسخ به سوال مجری «سی‌ان‌‌ان» که پرسید: آیا بدون دریافت پاسخ معتبر تحقیقات را مختومه می‌کنید، گفت: قطعا نه.

***