از زمان شهادت سردار سلیمانی تاکنون متون و آثار متعددی منتشر شده است. برخی از این آثار تصویری بوده‌ و در قالب فیلم و عکس‌های مستند به معرفی حاج‌قاسم می‌پردازد و برخی هم به صورت نوشتار و در قالب کتاب‌. اما کتابی را که بتواند آنگونه روایت کند که خواننده خودش ناخودآگاه به تصویرسازی و تجسم بیفتد، باید یک اثر متفاوت بدانیم. 

به گزارش «وطن‌امروز»، با پر کشیدن حاج‌قاسم، مکتب سلیمانی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. انگار همه برای معرفی این شخصیت به جهانیان احساس مسؤولیت می‌کردند و هر کس می‌خواست به طریقی دینش را به این مکتب ادا کند. چنین اقداماتی در حوزه کتاب هم بسیار بوده است به نحوی که در نمایشگاه کتاب اخیر که حدود ۳ ماه از پایانش می‌گذرد، بیش از 300 عنوان کتاب در رابطه با این شهید بزرگوار به مخاطبان عرضه شد. این تلاش‌ها هنوز هم ادامه دارد و بتازگی کتاب «حسن یوسف» که شامل مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه با محوریت خاطرات شهید سلیمانی است، توسط انتشارات شهید کاظمی منتشر شده است. این کتاب توسط مجموعه روایتخانه زیر نظر سعید معتمدی نوشته شده اما نکته جالب این است که نگارش آن را 15 نویسنده برعهده داشته‌اند. کتاب تلاش کرده تا در قالب داستان‌هایی کوتاه، از زوایای دید مختلف، زندگی این شهید را مورد بررسی قرار دهد و طبق توضیحات کتاب، نویسندگان تلاش کرده‌اند تا با گره زدن برخی خاطرات واقعی با تخیل، مجموعه‌ای خواندنی به خوانندگان تقدیم کنند. سعید معتمدی، سرپرست نویسندگان «حسن یوسف» در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» نکاتی را درباره این کتاب مطرح و توصیه کرد اگر به دنبال یک خاطره‌نگاری فصیح و شیوا از زندگی شهید سلیمانی می‌گردیم، حتما آن را مطالعه کنیم.

***

* قبل از هر چیز برویم سراغ نام کتاب؛ چرا «حسن یوسف»؟ این نام به چه مفهومی اشاره دارد؟

نام کتاب برگرفته از یکی از داستان‌های آن است. از طرف دیگر هم دیدیم این نام که اسم یک گیاه زینتی است، برای شخصیت سردار سلیمانی که مانند یوسف عزیز مصر، عزیز دل‌های مردم این سرزمین است، تاویل‌پذیری دارد و در قالب خاطراتی محاسن وی را بیان می‌دارد. به همین دلیل تصمیم بر این شد که «حسن یوسف» نام این کتاب باشد. 

 

* ایده نگارش «حسن یوسف» متعلق به یک نفر بود یا کل نویسندگان در تصمیمی جمعی به این نتیجه رسیدید؟

وقتی خبر شهادت سردار آمد، با دوستان و همکاران هنرمندمان در مجموعه روایتخانه گرد هم آمدیم و کارگاه ایده‌یابی گذاشتیم. دوستان گفتند می‌خواهیم برای عرض ارادت به محضر حاج‌قاسم، خاطرات ایشان را جمع‌آوری کنیم و با ادبیات داستانی بنویسیم. چندین بار کتاب بازنویسی شد و اصلاحیه خورد و در نهایت پس از یک سال، کار به خروجی رسید و زحمات دوستان به بار نشست. 

 

* هماهنگ کردن 15 نویسنده کار دشواری نبود؟

همه افرادی که آمدند قلم بزنند، دلی آمدند. آنها کسانی بودند که از صمیم قلب دوست داشتند این اتفاق بیفتد و این مجموعه‌داستان چاپ شود. همین موضوع، بین گروه نویسندگان نوعی یکپارچگی ایجاد می‌کرد و موجب می‌شد هماهنگی بین نویسندگان تسهیل شود، البته هر کدام از این‌ نویسندگان سبک خاص خودشان را داشتند و در بافت و بستر خاصی قلم می‌زدند و از این جهت برخی دشواری‌ها در راه همگن کردن ادبیات کتاب وجود داشت اما همین که آنها با قلب خود برای نوشتن آمده بودند، باعث می‌شد این دشواری‌ها به چشم نیاید. 

 

* در توضیحات کتاب آمده در برخی قسمت‌ها واقعیت با تخیل گره خورده است؛ چه میزان از محتوای داستان‌ها واقعی و چه میزان تخیلی است؟

ایده‌هایی که برای این مجموعه داستان به کار گرفته شده، ایده‌هایی است که در کارگاه ایده‌پردازی درباره آنها بحث شده است. نکته‌ای که وجود داشت این بود که اگر می‌خواستیم صرفا آنچه بوده را گزارش کنیم و از روایت ادبی فاصله بگیریم، با انبوهی از ناداستان روبه‌رو می‌شدیم که بعید بود کسی برای خواندن آن ترغیب شود. می‌خواستیم به جای ناداستان، داستان داشته باشیم تا روان و جذاب باشد و در کنار ادای تکلیف به سردار، اثری خوش‌خوان به مخاطبان تقدیم کنیم. اینکه گفته شده در این کتاب واقعیت با تخیل پیوند خورده به این معناست که به عنوان مثال، داستان آزادسازی اسرا واقعی است اما جزئیات و طرز برخورد و کلام و... بر اساس تراوشات ذهن نویسنده نوشته شده است. 

 

* منبع شما برای به دست آوردن خاطرات حاج‌قاسم چه بود؟

کتاب‌هایی وجود داشت که پس از شهادت سردار سلیمانی از خاطرات وی چاپ شده بود که به معرفی شخصیت حاج‌قاسم می‌پرداخت، برخی مستندها درباره زندگی او ساخته شده بود، بعضی شب‌خاطره‌ها بود، برخی مصاحبه‌ها در فضای مجازی نشر یافته بود و... همه این‌ موارد منابعی بود که ما به آنها رجوع کردیم و از طریق هر کدام به گوشه‌هایی از زندگی و شخصیت این سردار بزرگ دست یافتیم و از آنها برای نگارش این مجموعه داستان بهره بردیم. 

 

* کمی درباره مرکز «روایتخانه» توضیح دهید. 

روایتخانه یک مرکز داستان‌نویسی متشکل از جوانان علاقه‌مندی است که دغدغه دارند درباره گفتمان انقلاب اسلامی متن تولید کنند. این مرکز، دوره‌های تخصصی داستان‌نویسی برگزار می‌کند و در ۲ حوزه داستان و ناداستان به پرورش نویسنده می‌پردازد و همه این‌ اقدامات در مسیر تولید آثار هنری تراز انقلاب اسلامی است. بیشتر فعالیت این مجموعه در حوزه کتاب است اما اخیرا در حوزه فیلمنامه‌نویسی هم فعالیت‌هایی را آغاز کرده است. 

 

*   اگر خاطرتان هست و مایلید، یکی از خواندنی‌ترین داستان‌های کتاب «حسن یوسف» را به خوانندگان روزنامه ما هدیه دهید. 

همه داستان‌های این کتاب از نظر من خواندنی است و نمی‌توانم از بین آنها یکی را به عنوان بهترین داستان انتخاب کنم. از طرف دیگر همه نویسندگان این کتاب برایم عزیزند و نمی‌خواهم با انتخاب یک داستان، تبعیضی بین آنها قائل شوم. در عوض اکیدا توصیه می‌کنم این کتاب را مطالعه کنید. این کتاب حاصل قلم‌هایی است که از صمیم قلب به حرکت درآمده‌اند و شخصیت سردار دل‌ها را با زبانی شیوا و بیانی دوست‌داشتنی برای مخاطب تعریف می‌کنند. زبان هنر و ادبیات بهترین زبانی است که می‌توان از آن برای معرفی انسان‌های بزرگ بهره برد. مفاهیم و انگیزه‌ها را با این زبان می‌توان در اذهان مخاطبان حک و ماندگار کرد.