محمد‌علی میرزایی: اسمش هم جذاب است؛ وقتی در گوشه‌گوشه سطح شهر با این پوستر مواجه می‌شوم: «تنهاتر از مسیح»، با خود فکر می‌کنم این نمایش درباره چیست؟ یا اصلا چرا تنهاتر از مسیح؟ تصمیم گرفتم به دیدن این نمایش بروم. اواخر اذان مغرب با نوای زیبای مرحوم «آقاتی» بود که به پارک ولایت رسیدم، بعد از 10 دقیقه پیاده‌روی و دیدن اسکیت‌بازی کودکان و نوجوانان بالاخره به در شماره 3 رسیدم. اولش شاید به ذهن آدم هم خطور نکند که قرار است در این بیابان برهوت، نمایش میدانی بزرگ اجرا شود، بعد از راهنمایی انتظامات از محوطه بیرونی به محوطه داخلی هدایت شدم. نوای زیبای محمدحسین پویانفر آرام‌بخش محیط شده بود، بساط چایی روضه هم برای تماشاگران فراهم بود اما گویی قسمت من نبود و تموم شده بود!

ساعت 20:40 بود که عوامل اجرایی نمایش، بانوان را به سالن داخلی نمایش هدایت کردند و در مقابل صف طولانی آقایان  منتظر اعلام انتظامات برای ورود به سالن بودند؛ به چهره هر کدام‌شان که نگاه می‌کردیم شوق عجیب و غریبی داشتند. بعد از گپ و گفت با عوامل اجرایی نمایش مجبور شدم زودتر از همه به سالن بروم و بنشینم. دقیقا 5 دقیقه تا شروع نمایش باقی مانده بود که دیدم نوجوان‌هایی حدود 14-13 ساله به طرف صندلی‌های سالن می‌دوند؛ بعد از دیدن این صحنه دقایقی به فکر فرو رفتم که واقعا یک نوجوان 14 ساله چه تناسبی به نمایشی که شاید درک زیادی از آن نداشته باشد، دارد! قطعا امثال همین نوجوان 14 ساله در همین زمان مشغول بازی، تفریح و خوشگذرانی هستند ولی او یک ساعت باید روی صندلی بنشیند و نمایش را تماشا کند! بعدش با خودم گفتم حتما دلیلی دارد؛ دلیل آن هم جاذبه عجیب حضرت سیدالشهدا(ع) است که سن و سال نمی‌شناسد و «تنها تر از مسیح»‌ها قطعا بهانه‌ای برای فهمیدن واقعیت عاشوراست. علی اسماعیلی، تهیه‌کننده و کارگردان «تنها‌تر از مسیح» در گفت‌‌وگو با «وطن‌امروز» می‌گوید: سال 97 و 98 قسمت اول نمایش روی صحنه رفت، سال 98 به درخواست مخاطبان کار را مجدد اجرا کردیم و سال 99 از ما درخواست زیادی شده بود ولی به دلیل شرایط اپیدمی کرونا ما هم جزو آن دسته از فعالیت هنری‌ها بودیم که کارمان هم تعطیل شد. فروردین 1401 با توجه به فروکش کردن آمار کرونا شروع به اجرا نمایش‌های میدانی کردیم؛ بعد از پیگیری‌ها و با حمایت سازمان هنری- رسانه‌ای اوج که متولی کارهای تمیز فرهنگی است، ۳ نمایش را برای مردم تهران تدارک دیدیم، نمایش «روشنای شب تار»، نمایش «تنهای‌تر از مسیح» و نمایش «زنان آسمانی» از جمله ویژه‌برنامه‌های ما به شمار می‌رود. سال 1384 نمایش «شب آفتابی» به کارگردانی بهزاد بهزادپور و تهیه‌کنندگی احسان‌محمد حسنی تولید شد و در طول سالیان متوالی این نمایش‌ها کامل شد و به بلوغ بیشتری رسید و در حال حاضر بسیاری از بچه‌هایی که مشغول نقش‌آفرینی در حوزه‌های مختلف نمایش‌های میدانی هستند از دل همان گروه «شب آفتابی» هستند. فرمت نمایش میدانی چندین سال تغییر کرده و تخصصی شده است. 

اسماعیلی ادامه داد: ما ایرانی‌ها با «تعزیه» بزرگ شده‌ایم و همه با آن آشنا هستیم، چون این پدیده کاملا بومی بوده است. این گروه نمایشی سعی کرده آن فرم نوستالژیک خود تعزیه‌خوانی را با چاشنی هنری، گرافیکی و با استفاده از تکنولوژی هنری این کار به بستر نمایشی ببرد. هدف‌مان این بوده که نقدهای کار را برطرف کنیم، این در حالی است که با توجه به نظرات مخاطبان، نمایش «تنها‌تر از مسیح» توانسته رسالت خود را ادا کند؛ ضمن اینکه می‌توان گفت شب هفتم اجرای این کار به مراتب بهتر از شب اول اجراست. این کارگردان درباره وجه تمایز نمایش میدانی با آثار سینمایی اینطور توضیح می‌دهد: در سینما یک اتفاق و واقعه را به صورت بی‌روح روی پرده سینما می‌بینیم؛ از ویژگی‌های این نوع از نمایش‌ها (نمایش میدانی) این است که مرز مخاطب و صحنه برداشته شده است و در بخش‌های پایانی که به تاریخ معاصر می‌پردازیم و درگیری داعش با مدافعان حرم،  مخاطبان بوی آتش و دود را با رعایت موارد ایمنی و بهداشتی حس می‌کنند. بازیگران بارها دور سالن نمایش در حال چرخش هستند؛ یک وجه تمایز در این گروه نمایشی این است که با «تنهاتر از مسیح»، نمایش را در یک سیر بدون وقفه گذاشتیم، نمایش‌های قبلی با آیتم بود و مجری یک اجرایی داشت ولی این نمایش بدون وقفه است که مخاطب با تمرکز بیشتری همراه باشد. 

وی بیان کرد: نمایش میدانی یک ظرف، یک قالب است و بستگی دارد که چه محتوایی داشته باشیم؛ این موضوع به نوع نگارش و قصه ما بازمی گردد. «تنها‌تر از مسیح» جدا از احساسی بودن که به ماجرای عاشورا پرداخته است، به خودی خود مخاطب را درگیر می‌کند. ما برای همه کارهای‌مان بحث نظرسنجی از مخاطب را داریم و یک تیم همه موضوعات را آنالیز می‌کند و نظرات مخاطبان را مورد بررسی قرار می‌دهد. به طور مثال برخی از فلش‌بک‌هایی که در نمایش‌های گذشته داشتیم در «تنهاتر از مسیح» نداریم. سال آینده در نمایش «روشنای شب تار» قطعا تفاوت جدی با نمایشی که امسال اجرا شد در ابعاد مختلف وجود خواهد داشت. این نمایش برگرفته از شعر آقای قزوه است. 

نمایش‌هایی که عمدتا با رنگ و بوی مذهبی روی صحنه رفته و در فضاهای باز و «بیگ پروداکشن» مخاطب را همراه با قصه خود کرده است، مانند شبی در کهکشان‌ها، فصل شیدایی، محشر، سرزمین خورشید، روشنای شب تار و در تازه‌ترین اثر از این دست، تنهاتر از مسیح؛ هر سال میزبان هزاران نفر از اقشار مختلف مردم هستند. این گونه از نمایش‌ عمدتا از تکنیک نور و صدا به همراه حرکات پرفورمنس بهره می‌گیرد و در تلاش است تا به نوعی با استفاده از بیان تصویری در ذهن مخاطب مفهمومی را جا بیندازد. در نمایش «تنهاتر از مسیح» که این شب‌ها در بوستان ولایت و به صورت رایگان میزبان خیل عظیمی از عاشقان حسینی است، تلاش شده است نوعی روضه‌خوانی هنری با محوریت مصائب آل‌الله در واقعه عاشورا در مدت 60 دقیقه پیش چشم مخاطب قرار گیرد.