گروه اقتصادی: روز جمعه قیمت گاز در اروپا رکورد خود را شکست و به بیشترین میزان در طول تاریخ رسید. همین اتفاق باعث شد اتحادیه اروپایی نشست اضطراری وزرای انرژی را در آینده‌ای نزدیک تشکیل دهد. به گزارش «وطن‌امروز» به نقل از فایننشال‌تایمز، نخست‌وزیر چک «پتر فیالا» روز جمعه گفت چک به ‌عنوان رئیس دوره‌ای شورای اروپا، وزیران انرژی را احضار می‌کند تا درباره اقدامات اضطراری خاص برای رسیدگی به وضعیت انرژی در قاره سبز بحث کنند. قیمت گاز اروپا روز جمعه به بالاتر از 343 یورو در هر مگاوات ساعت رسید که بالاترین میزان در طول تاریخ است و نشان‌دهنده تهدید جدی برای صنایع انرژی‌بر این قاره است. 

در ماه جولای، وزرای اتحادیه اروپایی با کاهش داوطلبانه تقاضای گاز به میزان 15 درصد از ماه آگوست تا مارس موافقت کردند؛ هدفی که در صورت حاد شدن بحران در فصل زمستان می‌تواند اجباری شود. شاخص قیمت گاز اروپا هفته گذشته تقریبا یک‌سوم افزایش یافت، زیرا شرکت‌های آب و برق برای تامین منابع قبل از زمستان عجله دارند. از ماه ژوئن که روسیه صادرات خط لوله کلیدی «نورد استریم یک» به اروپا را کاهش داد، اروپا با کمبود گاز مواجه شده است. همچنین ممکن است در زمستان با سرد شدن هوا، صنایع اروپایی با سهمیه‌بندی انرژی مواجه شوند. دولت‌های سراسر اروپا با بحران هزینه‌های زندگی ناشی از حمله روسیه به اوکراین و متعاقبا کاهش در عرضه گاز دست‌وپنجه نرم می‌کنند. 

یک تحلیلگر انرژی در CRU گفت: «ما انتظار داریم در هفته‌های آینده قیمت کود مبتنی بر نیتروژن شدیدا افزایش یابد». کودهای مبتنی بر نیتروژن معمولا تا دوسوم مواد مغذی مورد استفاده برای رشد محصولات کشاورزی را تأمین می‌کنند و تحلیلگران نگرانند کاهش در دسترس بودن و افزایش قیمت این کود در اروپا باعث کاهش بازده محصولات غذایی شود. تحلیلگران معتقدند صنعت کود اروپا در بحران تمام عیار است، زیرا بازار گاز اروپا در رکود است.

 

* بهای برق در فرانسه برای نخستین‌بار از 1000 یورو فراتر رفت

قیمت برق در ۲ بازار کلیدی اروپا در روز جمعه بیش از 25 درصد افزایش یافت. قیمت برق برای تحویل سال آینده در آلمان و فرانسه - که هر ۲ درگیر بحران‌های شدید هستند- روزانه رکوردهای جدیدی را ثبت می‌کنند. این به این دلیل است که روسیه در حال محدود کردن عرضه گاز طبیعی است و همچنین در فرانسه تولید نیروگاه‌های هسته‌ای با اخلال مواجه شده است. در سراسر اروپا دولت‌ها شروع به برداشتن گام‌های جدی برای محدود کردن مصرف انرژی کرده‌اند. در بریتانیا پس از برداشته شدن سقف هزینه‌ها، صورت‌حساب‌های خانوار در ماه اکتبر افزایش خواهد یافت. به نظر می‌رسد افزایش قیمت‌ها میلیون‌ها نفر را مجبور به محدود کردن مصرف کند. روزنامه نیویورک‌تایمز به نقل از مسؤولان انگلیسی اعلام کرد از اکتبر (اوایل مهر) امسال بهای برق و گاز مصرفی خانوارهای این کشور تقریبا ۲ برابر خواهد شد. بر این اساس، هر خانوار انگلیسی بابت مصرف سالانه گاز و برق ۳هزار و ۵۴۹ پوند خواهد پرداخت. این هزینه تاکنون یکهزار و ۹۷۱ پوند بوده است. خبرگزاری رویترز نیز پیش‌بینی کرد گرانی انرژی به برخی از افراد آسیب‌پذیر جامعه انگلیس صدمات جبران‌ناپذیری وارد و زندگی آنان را با خطر روبه‌رو کرده است. 

به نوشته رویترز، ۵ هزار انگلیسی مبتلا به نارسایی کلیوی برای تصفیه خون به دستگاه‌های دیالیز خانگی وابسته‌اند و ماهانه ۲۰۰ پوند بابت ۲۰ ساعت مصرف برق این دستگاه‌ها هزینه می‌کنند. در صورت قطعیت گرانی برق، برخی از این بیماران ناچار روانه بخش دیالیز بیمارستان‌ها خواهند شد که این اماکن درمانی تنها ۱۲ ساعت در هفته اقدام به دیالیز می‌کنند و در نتیجه امید به زندگی این بیماران کاهش خواهد یافت.  پیامدهای کاهش صادرات گاز روسیه به اروپا موجب افزایش هزینه‌ها بویژه در بخش انرژی قاره سبز شده و کشورهایی که بیش از دیگران به منابع روسیه وابسته بودند، بیشترین ضربه را از ناحیه کاهش صادرات گاز این کشور متحمل شده‌اند. در انگلیس ۴۰ درصد گاز صرف تولید برق می‌شود ولی تاثیر آن بر هزینه برق نامتناسب است. در ماه آوریل (اوایل بهار) نیز گرانی ۵۴ درصدی برق، ۲۴ میلیون خانوار انگلیسی را تحت تاثیر قرار داد. بر خلاف آلمان و برخی دیگر از کشورهای اروپایی، انگلیس وابستگی بسیار کمتری به گاز روسیه دارد ولی ساختار بازار انرژی آن به نحوی است که بشدت به تغییرات بهای جهانی گاز طبیعی حساس است. 

قرارداد سال آینده برق در فرانسه روز جمعه در بورس انرژی اروپا با 25 درصد افزایش به 1130 یورو در مگاوات ساعت رسید. معادل همین قرارداد در آلمان نیز به یک رکورد جدید دست یافت و با افزایش 33 درصدی در یک روز به 995 یورو در هر مگاوات ساعت رسید که حاکی از افزایش ۷۰ درصدی در یک هفته اخیر است. این افزایش در حالی رخ می‌دهد که قیمت‌های آتی گاز طبیعی اروپا برای ششمین هفته متوالی افزایش یافته است. 

قیمت برق در فرانسه پس از آن افزایش یافت که شرکت Electricite de France SA اعلام کرد تعدادی از نیروگاه‌های هسته‌ای‌اش دیرتر از حد انتظار به شبکه متصل خواهد شد. این نیروگاه‌های هسته‌ای منبع کلیدی برق در زمستان امسال خواهند بود، بویژه در دورانی که گاز طبیعی کمیاب است. فرانسه به طور سنتی یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان برق اروپا بوده است اما با توجه به اینکه تولید سالانه برق هسته‌ای به بدترین میزان در بیش از ۳ دهه گذشته رسیده است، اوضاع دیگر مانند گذشته نیست. 

اگر کمبود عرضه برق منجر به خاموشی و سرد شدن خانه‌ها در زمستان شود، شکست در مهار بحران می‌تواند منجر به ناآرامی‌های اجتماعی و تحولات سیاسی شود. سیاستمداران اروپایی در حال حاضر 280 میلیارد یورو را برای کاهش درد ناشی از افزایش قیمت انرژی برای مشاغل و مصرف‌کنندگان اختصاص داده‌اند اما خطر کاهش این کمک‌ها در صورت وقوع بحران گسترده وجود دارد. 

قیمت‌های بالای برق می‌تواند صنایع را مجبور به تعطیلی یا کاهش حجم تولید کند و برخی از آنها ممکن است هرگز دوباره روشن نشوند. تولیدکنندگان کود در سرتاسر قاره به دلیل کمبود گاز، بسیار کمتر از ظرفیت کار می‌کنند که این موضوع غذا و کشاورزی را به طور یکسان تهدید می‌کنند.