گروه فرهنگ و هنر: تئاتر مقاومت در چند سال اخیر همواره در قالب یک رویداد نهایتا 10 روزه برگزار می‌شد. گاهی هم یک محتوا در قالب چند اثر بارها و بارها در سالیان متمادی به نمایش درمی‌آمد و در کل به نظر می‌رسد نگاهی که در این چند سال به تئاتر مقاومت وجود داشت، نگاهی تشریفاتی بود اما جشنواره امسال تحولی اساسی به خود دیده که ما را به آینده این حوزه امیدوارتر می‌کند. 

به گزارش «وطن‌‌امروز»، جشنواره تئاتر مقاومت امسال برخلاف رویه سابق خود، به رویدادی تمام و کمال تبدیل شده است. این جشنواره امسال قصد دارد تنها یک رویداد منحصر به یک صحنه اجرا و سخنرانی چند خطیب نباشد. هجدهمین دوره جشنواره به قدری تنوع پیدا کرده است که دیگر نمی‌تواند اهداف خود را در 10 روز پیگیری کند. به همین خاطر در یک بازه ۳ ماهه، از زوار اربعین حسینی گرفته تا روستانشینان یزد، همه را با زبان هنر خود خطاب قرار می‌دهد. نمایش‌های اربعینی این جشنواره بیشتر مبتنی بر زبان تصویر است تا کلام. البته تدارک‌های این جشنواره برای پیاده‌روی اربعین با توجه به ناامنی‌های اخیر عراق در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و دبیر جشنواره تابعیت جشنواره از دستورات و تصمیمات وزارت کشور و ستاد پیاده‌روی اربعین حسینی را اعلام کرده است. 

تصمیمات وزارت کشور و ستاد اربعین هر چه باشد، چیزی از گستردگی بین‌المللی جشنواره کم نمی‌کند و هجدهمین جشنواره تئاتر مقاومت، حتی برخی کشورهای اروپایی همچون بوسنی را نیز در دایره مخاطبان خود قرار می‌دهد. مهم‌ترین موضوعی که در این سال‌ها مطرح بود اما این قضیه بود که تئاترهای مقاومت به تکرار افتاده‌اند و حرف تازه‌ای برای گفتن ندارند. به عبارت دیگر این جشنواره چندین سال بود که دیگر برای مخاطبان پر و پا قرص خودش که هر سال آن را دنبال می‌کردند جذابیت تازه‌ای نداشت و یک محتوای واحد در قالب اثری جدید تحت عنوانی جدید به مخاطب ارائه می‌شد. محراب محمدزاده، دبیر اجرایی جشنواره تئاتر مقاومت اما در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» از تدابیری گفت که اندیشیده شده تا این جشنواره از دور تکرار خارج شود و لب به سخنانی بکر، ناب و تازه باز کند. 

محمدزاده نخستین تلاش جشنواره برای دست یافتن به محتوای تازه را اقتباس معرفی کرد و گفت: در این دوره از جشنواره توجهی جدی به اقتباس داشته‌ایم. از هنرمندان هر استان خواسته‌ایم اهتمام ویژه‌ای به تولید آثار اقتباسی داشته باشند. همچنین از هنرمندان خواستیم یک موضوع دیگر هم با جدیت مورد توجه قرار بگیرد و آن موضوع، کشتار جمعی مسلمانان جهان و به طور خاص مسلمانان بوسنی است. آثار خوبی هم در حیطه همین موضوع کشتار مسلمانان بوسنی به دست‌مان رسیده است. 5 نمایش با این موضوع داشته‌ایم که ۲ مورد از آنها حقیقتا آثاری متفاوت هستند و می‌توان امیدوار بود که نظر مخاطبان را جلب کند. علاوه بر اقتباس، تمرکز ویژه‌ای هم بر پرتره‌نگاری داشته‌ایم و امید داریم این رویه، پای قصه‌هایی تازه و کمتر پرداخته شده را به این دوره از جشنواره باز کند.

وی در ادامه با اشاره به این که رسالت اصلی جشنواره جریان‌سازی در عرصه مستند است، گفت: فارغ از اینکه جشنواره چندین اثر متفاوت و قابل توجه دارد و از این حیث در وضعیت خوبی به سر می‌برد اما اعتقاد داریم هجدهمین جشنواره تئاتر مقاومت آغازگر یک جریان خواهد بود که در آینده‌ای نه چندان دور نقاط مغفول‌مانده مستند را می‌یابد و به آنها می‌پردازد. مسائل متفاوتی هست که استناد موضوعی دارند و تاکنون بکر و دست‌نخورده باقی مانده‌اند و با اندکی ریزبینی می‌توانیم از آنها برای به راه انداختن جریاناتی بزرگ بهره ببریم. 

محمدزاده درباره ملاک‌های انتخاب موضوعات جشنواره اضافه کرد: در جشنواره امسال تمام تلاش خود را به کار بسته‌ایم تا در انتخاب موضوعات بسیار موشکافانه و دقیق عمل کنیم. در انتخاب این موضوعات ما هرگز با ضدجنگ بودن آثار مخالفتی نداشته‌ایم، چرا که جنگ به خودی خود امری ناخوشایند و قبیح و ناسازگار با ارزش‌های انسانی است اما آثار ضددفاع جایی در جشنواره نخواهد داشت و به‌شدت با حضور این آثار مخالفیم، زیرا دفاع نه تنها هیچ‌گاه مذموم نبوده بلکه در بزنگاه‌هایی همچون جنگ تحمیلی ایران و عراق، رنگ و بوی تقدس به خود گرفته است. 

او ضمن گلایه از بی‌توجهی به تله تئاتر در سالیان اخیر، نقش تله تئاتر در جشنواره را اینگونه توصیف کرد: در 20 سال اخیر آنطور که انتظار می‌رفت به تله تئاتر پرداخته نشده است. در هجدهمین دوره جشنواره، تله‌تئاتر را از سایر بخش‌ها مجزا کرده‌ایم و سرمایه‌هایی را برای حمایت از جوانان خلاق و انقلابی این عرصه اختصاص دادیم. ۲ تله‌تئاتر از اصفهان و مشهد داریم که می‌توانم به جرأت دیده شدن و موفقیت آنها در جشنواره را پیش‌بینی کنم. ابعاد بین‌المللی جشنواره نیز از نظرمان دور نمانده است. به عنوان مثال مستندی که قبل‌تر بدان اشاره کردم که به موضوع کشتار مسلمانان بوسنیایی پرداخته، به زبان انگلیسی دوبله خواهد شد تا در خود کشور بوسنی هم به نمایش درآید. 

دبیر اجرایی جشنواره تئاتر مقاومت تله‌تئاتر را دریچه‌ای برای ارتباط با طیف گسترده‌تری از مخاطبان دانست و یادآور شد عوامل جشنواره نیم‌نگاهی هم به رادیوتئاتر دارند و می‌خواهند از ظرفیت شبکه‌های رادیویی نیز بهره‌مند شوند. 

وی در پایان بخش‌های مختلف جشنواره را برشمرد و گفت: در مسیر پیاده‌روی اربعین 12 نمایش آیینی داریم که برای تماشای زائران اربعین حسینی در نظر گرفته شده است. مدت زمان برگزاری جشنواره دیگر 5 الی 10 روز نیست و تنوع بخش‌های آن، سبب شده یک بازه 3 ماهه را برای آن در نظر بگیریم. بخشی از آن به برنامه‌هایی بازمی‌گردد که قرار است در صورت رفع مشکلات و برگزاری پیاده‌روی اربعین، در مسیر زوار امام حسین برگزار شود؛ بخش دیگری نمایش خیابانی است؛ درباره رادیوتئاتر هم توافقاتی انجام شده و بخش صحنه‌ای هم پایان‌بخش جشنواره است که در مشهد مقدس برگزار می‌شود.