مهدی گرگانی: شرکت «گاز پروم» روسیه از قطع دوباره صادرات گاز این کشور به اروپا از طریق خط لوله «نورد استریم 1» خبر داد. این شرکت علت توقف صادرات گاز را عملیات تعمیرات و نگهداری تجهیزات لجستیک این خط لوله اعلام کرد. این در شرایطی است که قیمت گاز در اتحادیه اروپایی جمعه گذشته به ازای هر ۱۰۰۰ مترمکعب به 3500 دلار رسید که بالاترین رقم در ۲۲ سال اخیر (1996) به شمار میرود. قطع صادرات گاز از خط لوله «نورد استریم 1» احتمالا شوک دیگری را به قیمت سوخت در اروپا طی روزهای آینده وارد و رهبران اروپا را با فشار مضاعف مواجه خواهد کرد.
توقف صادرات گاز روسیه به اروپا در حالی اعلام شده که طی چند هفته اخیر رهبران اروپا بارها درباره افزایش قیمت سوخت و کمبود گاز برای مصرفکنندگان هشدار دادهاند؛ گویی در حال آمادهسازی افکار عمومیشان برای یک زمستان سرد در کشورهای اروپایی هستند. بوریس جانسون، نخستوزیر موقت انگلیس در یادداشتی که دیروز اختصاصا درباره موضوع سوخت در روزنامه «دیلیمیل» نوشت، هشدار داد هزینه قبوض انرژی در ماههای آینده اشک شهروندان انگلیسی را درخواهد آورد. نخستوزیر بلژیک نیز با بیان اینکه افزایش سرسامآور قیمت انرژی برای همه بخشهای اروپا خطرناک خواهد بود، به احتمال فروپاشی همبستگی کشورهای اروپایی اشاره کرد. هرچند رهبران اتحادیه اروپایی در حال اتهامزنی به مسکو هستند و «ولادیمیر پوتین» را به استفاده از گاز به عنوان یک سلاح متهم میکنند اما باید گفت این تحریمهای غرب علیه روسیه بود که کار را به اینجا کشاند. طی ماههای گذشته صادرات گاز روسیه به اروپا به دلیل عدم ارسال قطعات فنی توربینهای این خط لوله از کانادا به روسیه که تحتالشعاع تحریمهای غرب قرار گرفته با ظرفیت بسیار کمتری انجام شده است تا جایی که رئیسجمهور روسیه چند ماه پیش در یک سخنرانی هشدار داد اگر روسیه قطعات فنی توربینها را از کانادا دریافت نکند، صادرات گاز به اروپا با مشکل مواجه خواهد شد. علاوه بر آن تحریمهای مالی، تجاری و بانکی غرب علیه مسکو مانع عمده دیگر در کاهش صادرات گاز روسیه به اروپا به شمار میرود. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفته مسائل فنی ایجادشده در پی تحریمهای غرب علیه روسیه، تنها مانع ایجادشده بر سر راه تامین گاز از طریق خط لوله «نورد استریم 1» است.
در واقع باید گفت مانع اصلی تامین گاز کشورهای اروپایی، تحریمهای غرب (به رهبری آمریکا) علیه روسیه است که با گذشت ۷ ماه اکنون همانند بومرنگ در حال بازگشت به خود اروپاییهاست.
بسیاری از ناظران سیاسی و تحلیلگران اروپایی از زمان شروع جنگ اوکراین درباره تبعیت کورکورانه اروپا از سیاستهای تحریمی آمریکا علیه مسکو هشدار داده بودند. استدلال این بود که ایالاتمتحده به دلیل موقعیت جغرافیایی نهتنها وابستگی به گاز روسیه ندارد، بلکه تحریم گاز روسیه منافع اقتصادی سرشاری نیز برای این کشور در پی خواهد داشت؛ اکنون آمارها نشان میدهد از زمان آغاز بحران گاز در اروپا، آمریکا به بزرگترین صادرکننده «الانجی» در جهان تبدیل شده است اما به دلیل مشکلات حملونقل و فاصله بسیار زیاد، صادرات گاز آمریکا به اروپا نهتنها کافی نیست، بلکه برای کشورهای اروپایی در برابر گاز ارزان روسیه، مقرون به صرفه هم نیست.
افزایش چند صد درصدی قیمت گاز و سوخت در اروپا که بیشترین فشار را به طبقه متوسط این اتحادیه وارد خواهد آورد، در واقع نتیجه حماقتها و هزینه سیاستهای نامعقول رهبران اروپایی است که روی دوش شهروندان عادی گذاشته شده است، در حالی که منافع سرشار آن عاید آمریکاییها میشود.
باید دید آیا مردم اروپا قادرند تا قبل از شروع زمستان سخت، رهبران خود را قانع کنند که این مسیر اشتباه را اصلاح کنند یا باید در خانههای سرد خود بلرزند!