گروه سیاسی: وضعیت توافق هسته‌ای و احیای برجام به‌خاطر شرایط پیچیده‌ای که بر طرف آمریکایی حاکم است، در یک «عدم قطعیت» به سر می‌برد. خروج یکجانبه ترامپ از توافق و موانع داخلی دولت بایدن برای بازگشت صرف به برجام 2015 و نه یک توافق محکم‌تر و طولانی‌تر و همچنین در پیش بودن انتخابات کنگره و احتمال فزاینده پیروزی جمهوری‌خواهان، فقط بخشی از پیچیدگی‌های موجود بر سر راه دولت بایدن است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، شرایط مذاکرات هسته‌ای و رفت و برگشت متن‌هایی که توسط تهران و واشنگتن به طرف واسط اروپایی ارسال می‌شود، کار را به جایی رسانده که کارشناسان از همین الان این گزاره را مطرح کرده‌اند که شاید انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا دوباره وقفه‌ای در روند حصول توافق بیندازد. 

در این میان، عدم قطعیت آمریکایی‌ها در اتخاذ تصمیمات لازم، رژیم صهیونیستی را هم در اتخاذ راهبرد برای مواجهه با برنامه هسته‌ای ایران سردرگم کرده است. صهیونیست‌ها اگرچه به طور علنی در مخالفت با احیای برجام موضع می‌گیرند ولی در خفا، تلاش‌های خود را برای تاثیرگذاری بر بندهای توافق احتمالی تشدید کرده‌اند. به نظر می‌رسد تل‌آویو این بار به جای مخالفت قطعی با هرگونه توافقی، در پی این است که بر توافق تاثیر‌گذار باشد. سران رژیم صهیونیستی می‌دانند برنامه هسته‌ای ایران تا حدی پیشروی کرده که نقطه توقف آن امروز، راهبرد Zero Enrichment (‌غنی‌سازی صفر) نیست و به عقب انداختن «نقطه گریز» ایران در توانایی ساخت بمب اتم رسیده است. 

باقی ماندن مسائل پادمانی آنطور که مقامات آمریکایی و اسرائیلی اذعان کرده‌اند به «قلب مذاکرات» تبدیل شده است، چر اکه این امکان را به آنها می‌دهد تا در صورت توافق هم یک ابزار فشار موثر برای امتیازگیری و تحت فشار قرار دادن تهران در اختیار داشته باشند. از همین رو تل‌آویو در تلاش است این تضمین حاصل شود که اولا موضوعات پادمانی که با پرونده‌سازی خودشان علیه ایران باز شده همچنان باقی بماند و ثانیا بازگشت‌پذیری سریع ایران در صورت خروج مجدد آمریکا از توافق را منتفی سازد. باقی ماندن پرونده پادمانی مساله‌ای نیست که در تهران کسی آن را بپذیرد، چه اینکه حجت‌الاسلام رئیسی، رئیس‌جمهور ایران در شروط ایران برای توافق عنوان کرد بدون حل پادمان توافق معنای ذاتی خود را از دست می‌دهد و از طرف دیگر محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی به صراحت تاکید کرد اگر این پرونده توسط آژانس بسته نشود، ایران در روز «بازاجرا» تعهدات هسته‌ای را انجام نخواهد داد. 

این تحولات در حالی است که شکاف میان سران صهیونیست پیرامون احیای برجام به بی‌سابقه‌ترین حد خود رسیده است و گزارش‌های متعددی طی مدت اخیر در رسانه‌های اسرائیلی مبنی بر اظهار پشیمانی مقامات این رژیم در ترغیب دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا برای خروج از برجام منتشر شده است. شکاف و سردرگمی حاکم بر تل‌آویو پس از جلسه توجیهی یائیر لاپید، نخست‌وزیر موقت این رژیم با بنیامین نتانیاهو نمود پیدا کرد. آنچه طی هفته گذشته در رسانه‌ای مانند هاآرتص منتشر شد بر این گزاره تاکید دارد که جایگزینی برای توافق متصور نیست و پلن B ‌هم وجود ندارد و روی دیگر مخالفت با توافق هسته‌ای، مواجهه اسرائیل با ایران هسته‌ای است که اگر اراده کند آماده ساخت بمب اتم خواهد بود. 

در چنین شرایطی روزنامه صهیونیستی هاآرتص در گزارشی با موضوع تحرکات این رژیم در قبال مذاکرات وین، به جزئیات تلاش تل‌آویو برای تاثیرگذاری بر توافق احتمالی احیای برجام پرداخت. در این گزارش آمده است: «مقام‌های اسرائیلی به استفاده از چند تاکتیک در تلاش برای فاصله انداختن بین واشنگتن‌ و تهران در حصول توافق، ادامه می‌دهند». 

رسانه صهیونیست مدعی شد: «مقام‌های اسرائیلی نمی‌دانند آیا خواست ایران از ناظر اتمی سازمان ملل (آژانس بین‌المللی انرژی اتمی) برای بستن پرونده خود احتمالا منجر به شکست مذاکرات برای توافق هسته‌ای جدید می‌شود یا خیر». یک مقام تل‌آویو مطلع از مذاکرات به این روزنامه گفت: «اگرچه به نظر می‌رسد توافق دارد می‌میرد اما تا اعلام مرگ آن هنوز خیلی فاصله است. طرف‌های ذی‌نفع زیادی در این توافق وجود دارد و آنها در دوره پیش رو تلاش خواهند کرد آن را احیا کنند». این مقام رژیم صهیونیستی که به نامش اشاره‌ای نشده است، مدعی شد ایران به طور منسجم دارد از به تأخیر انداختن به عنوان یک تاکتیک در مذاکرات استفاده می‌کند و اصرار روی بستن پرونده (پادمانی) آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شاید بتواند به عنوان یک عامل دیگر برای ایجاد تاخیر مورد استفاده قرار بگیرد، حتی اگر این موضوع کاملا توافق را از بین نبرد. یک منبع صهیونیست اخیرا این ارزیابی را بیان کرد که ممکن است مذاکرات تا زمان انتخابات میان‌دوره‌ای (کنگره) آمریکا در ماه نوامبر به تأخیر بیفتد. به نوشته هاآرتص، «فرض اسرائیل این است که ایالات‌متحده می‌خواهد توافق (هسته‌ای) را هر چه زودتر امضا کند تا این موضوع را پشت سر بگذارد، در حالی که ایران درصدد دستیابی به دستاوردهای بیشتر قبل از امضای توافق جدید است یا اینکه می‌خواهد به طور کلی از آن عقب بنشیند». این رسانه چاپ فلسطین اشغالی ادامه داد: «اسرائیل هنوز این ادعا را دارد که اگرچه ایران اقداماتی برای آماده کردن مردم این کشور جهت امضای احتمالی یک توافق انجام داده است، (اما) شکاف بین طرف‌های (مذاکره) درباره مسائل کلیدی همچنان عمیق است». 

این رسانه صهیونیستی نوشت: «مقام‌های آمریکایی در دیدار همتایان اسرائیلی خود به طور صریح بیان کردند ایالات‌متحده بر سر موضوع اصلی که در حال حاضر در قلب مذاکرات قرار دارد، مصالحه نخواهد کرد و آن درخواست تهران برای بسته شدن تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به منظور نهایی شدن توافق است». 

هاآرتص سپس نوشت: «با توجه به عدم قطعیت موجود، اسرائیل در حال تلاش برای تضعیف توافق به طرق دیگر است: طی چند روز اخیر مقام‌های اسرائیلی به دولت ایالات‌متحده به منظور سخت کردن دیگر مفاد موجود در پیش‌نویس توافق بویژه درباره به تاخیر انداختن برچیدن تحریم‌های اصلی اعمال‌شده علیه ایران به بعد از امضای توافق درخواست‌هایی ارسال کرده‌اند، در حالی که طبق گزارش‌های منتشر شده، قرار است (برداشتن تحریم‌ها) در 4 مرحله انجام گیرد. تمایل آمریکا برای سخت کردن موضعش در زمینه لحاظ کردن درخواست‌های اسرائیل می‌تواند حصول توافق با ایران طی چند هفته آینده را سخت‌تر از قبل کند. اسرائیل همچنین در حال ارائه این درخواست است که ایالات متحده درباره بندهای مختلف توافق هم تأخیرهایی را اعمال کند و کل فرآیند را طولانی کند اما در حال حاضر به نظر می‌رسد پذیرش آن (توسط آمریکا) محتمل نباشد». 

به روایت این رسانه رژیم صهیونیستی، «دیگر منابع اسرائیلی گفتند به تعویق انداختن توافق به بعد از انتخابات میان‌دوره‌ای ایالات‌متحده، به نفع اسرائیل و یک هدف مهم است: اگر جمهوری‌خواهان اکثریت مهم (کرسی‌های) کنگره را برنده شوند، این کار را برای جو بایدن رئیس‌جمهور ایالات‌متحده برای کسب اکثریت کنگره جهت حمایت از توافق و دادن رای برای تصویب آن سخت‌تر خواهد کرد». 

این روزنامه ادامه داد: «منابع سیاسی اسرائیل پیش‌بینی می‌کنند نمایندگان جمهوری‌خواه (کنگره) پیشنهادی را برای کنار گذاشتن توافق هسته‌ای با ایران ارائه خواهند کرد و این طرح احتمالا حمایت اکثریت (اعضای کنگره) را کسب خواهد کرد. اگر چنین طرحی تصویب شود، بایدن می‌تواند آن را وتو کند و یک بار دیگر آن را برای رای‌گیری (به کنگره) برگرداند اما در این سناریو او بشدت تحت فشار قرار خواهد گرفت که پیشنهاد جمهوری‌خواهان برای ابطال توافق هسته‌ای را قبول کند». 

*** 

  واشنگتن: از توقف تحقیقات آژانس حمایت نمی‌کنیم   

سخنگوی منطقه‌ای وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد: پاسخ ایران را بررسی می‌کنیم و در زمان مناسب از طریق واسطه اروپایی پاسخ دهیم. ساموئل وربرگ، سخنگوی منطقه‌ای وزارت خارجه آمریکا در گفت‌وگو با شبکه الشرق گفت: حتی در صورت بازگشت به برجام، آمریکا سازوکار و ابزارهای لازم برای تعامل با چالش‌های امنیتی ایران بویژه برنامه موشکی را که تهدیدی هم برای امنیت آمریکا و هم‌پیمانان آن در خاورمیانه است، دارد. وی گفت آمریکا از پیشنهاد بستن پرونده تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران که شرط تهران برای بازگشت به برجام است، حمایت نمی‌کند. این سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد: واشنگتن بر این باور است که نباید تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به شروط بازگشت به توافق هسته‌ای ربط داد، زیرا با توجه به معاهده منع اشاعه هسته‌ای، ایران ملزم به همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.