گروه فرهنگ و هنر: موضوع ساخت فیلمهای سینمایی با استفاده از ادبیات دفاعمقدس، همواره در دیدارهای مختلف هنرمندان و اهالی ایثار و جهاد از سوی رهبر حکیم انقلاب مطرح میشود. ایشان در دیدار معروف سال 85 کارگردانان مختلف در این باره میفرمایند: «آقای حاتمیکیا میگویند من نمیدانم راجع به جنگ چه بگویم. خیلی حرف دارید برای گفتن». به گزارش «وطنامروز»، در روزهای اخیر و پس از رونمایی از تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب «مهاجر سرزمین آفتاب» که به زندگی خانم بابایی مادر شهید ژاپنیالاصل میپردازد، بحث اقتباس از این کتاب جدی شد. رهبر انقلاب در بخش پایانی متن تقریظ خود بر این کتاب نوشته بودند: «ساخت فیلم بر اساس زندگی خانم بابایی، حرکت مهم و مؤثری در جهت معرفی و آبرو بخشیدن به خانواده اسلامی و مردم مسلمان است و نباید از آن غفلت شود».
پس از تاکید رهبر معظم انقلاب بر ساخت فیلم زندگی خانم بابایی از متن کتاب «مهاجر سرزمین آفتاب»، گمانهزنیهایی درباره تولید اثری با اقتباس از این کتاب مطرح شد. این مطالبه از سوی رهبر انقلاب سالهاست که مطرح میشود اما متاسفانه مورد توجه نهادهای مسؤول قرار نمیگیرد. این در حالی است که مساله اقتباس میتواند مشکل اساسی سینمای ایران یعنی «فیلمنامه» را مرتفع کند؛ آنچنان که در جشنواره سیوهفتم فیلم فجر، در بیانیه هیات داوران مورد تاکید قرار گرفت. فیلمنامه، همچنان چشم اسفندیار سینمای ما است و انسجام روایی، آغازبندی و پایانبخشی منطقی، ضرباهنگ روایت، توجه به عمق و باورپذیر بودن انگیزههای رفتاری و موقعیتی شخصیتها و حل شدن ایده و درونمایه در تار و پود دراماتیک داستان بایستههای کمتر دیدهشده این عرصه است.
یکی از راهحلهای مهم برای مرتفع کردن خلأ این مؤلفهها در سینما، اقتباس است، چرا که بسیاری از مستندنگاریها و شرح حالها، واجد ویژگیهای اساسی برای سینمایی شدن هستند.
سازمان سینمایی سوره نیز با نظر به همین موضوع، در ابتدای دوران فعالیتش در حوزه سریالسازی، مسیر اقتباس را در پیش گرفته است. برای کسب آگاهی از برنامهریزی این سازمان برای آینده روند سریالسازیاش با وحید پناهلو مدیر مرکز سریال سازمان سینمایی سوره گفتوگو کردیم. همچنین درباره پروژه اقتباسی از «مهاجر سرزمین آفتاب» از وی سوالاتی پرسیدیم.
***
* نگارش فیلمنامه اقتباسی از «مهاجر سرزمین آفتاب» در چه مرحلهای است؟
نگارش این کار حدودا 2 ماهی است که آغاز شده است و ما الان در اواسط کار نگارش فیلمنامه هستیم. اوایل سال بود که 3 کتاب «مهاجر سرزمین آفتاب»، «قرارگاه سری نصرت» و «ماتی خان» را برای اقتباس و تولید اثر انتخاب کردیم؛ مراحل اولیه را در سکوت خبری پیش بردیم اما در حال حاضر لازم بود ساخت این کارها رسانهای شود تا مبادا گروههای سازنده دیگر بیاطلاع از موضوع سراغ سوژه اقتباسی ما بروند و موازیکاری انجام شود.
* در صحبتهایتان اشاره کردید نگارش این فیلمنامه حدوداً 2 ماه پیش آغاز شده است؛ پس شما پیش از تأکید رهبری در تقریظ درباره ساخت اثری درباره خانم بابایی، سراغ این پروژه رفتید.
بله! همانطور که عرض کردم پیش از آنکه رهبری در تقریظشان بر کتاب «مهاجر سرزمین آفتاب» توصیه ساخت این فیلم را به فیلمسازان کنند، ما پروژه ساخت اثری اقتباسی از این کتاب را در دستور کار داشتیم و خوشحالیم سراغ کاری رفتیم که مدتی بعد مورد توصیه رهبری قرار گرفت.
* اثر اقتباسیای که درباره آن صحبت میکنیم، پرترهای از زندگی مرحوم سبا بابایی است یا تنها به بخشی از زندگی وی میپردازد؟
درباره اینکه این اثر پرترهای از خانم سبا بابایی باشد یا خیر، هنوز به جمعبندی نهایی نرسیدهایم. باید ببینیم شرایط تولید چگونه خواهد بود و این مضمون چقدر میتواند برای مخاطب جذاب باشد و چقدر جای کار دارد اما تلاش میکنیم تمرکزمان تنها روی مهمترین بخشهای زندگی وی باشد و احتمالا کار اقتباسی ما از کتاب «مهاجر سرزمین آفتاب» پرتره و زندگینامه کاملی از خانم بابایی نیست.
* برای جلوگیری از موازیکاری چه سازوکاری در پیش گرفتید؟
بعد از تفاهمنامهای که بین انتشارات سوره مهر و سازمان سینمایی سوره به امضا رسید، سازوکار منظمی برای تولید کارهای اقتباسی توسط این سازمان سینمایی طراحی شد. هر چند هم انتشارات سوره مهر و هم سازمان سینمایی سوره هر 2 زیرمجموعه یک نهاد هستند اما هر کدام از آنها به شکل مستقلی فعالیتهای خود را پیش میبرند. طی این تفاهمنامه، حق هر گونه اقتباس از آثار منتشر شده توسط این انتشارات برای سازمان سینمایی سوره محفوظ است، البته این به معنای انحصار این آثار در دست ما نیست، بلکه بدان معناست که سازندگان دیگر اگر قصد اقتباس از آثار منتشره توسط سوره مهر را داشتند، لازم است برای اخذ حق اقتباس با سازمان سینمایی تعامل داشته باشند. این سازوکار نهتنها فرآیند اقتباس از این آثار را منظم میکند و مانع موازیکاری میشود، بلکه موجب میشود حقوق مؤلفان ضایع نشود. پیش از این مصادیقی وجود داشت که میدیدیم 3 گروه به طور همزمان در حال کار کردن روی یک ایده بودند و این اتفاق، چیزی نبود جز اسراف وقت و سرمایه و انرژی.
* تاکنون پیشنهادی از سوی دیگر سازندگان برای دریافت حق اقتباس داشتهاید؟
هنوز خیر. از زمان انعقاد این تفاهمنامه تاکنون پیشنهاد جدیای از سوی سازندگان برای دریافت حق اقتباس آثار سوره مهر نداشتهایم اما با این حال امیدواریم در ماههای پیش رو توجه سازندگان به اقتباس از این آثار ارزشمند بیشتر جلب شود.
* سازمان سینمایی سوره برای ادامه سیر سریالسازیاش چه برنامهای در پیش دارد؟ آیا این سازمان میخواهد ادامه مسیر را نیز در حوزه اقتباس ادامه دهد؟
روندی که در مسیر سریالسازی شروع کردهایم، با توجه به رابطه نزدیک سازمان سینمایی سوره با یک موسسه انتشاراتی، بیشتر مبتنی بر اقتباس است. تعداد قابل توجهی از کارهایی که در دست تولید است، اقتباسی است. رابطه نزدیک ما و انتشارات سوره مهر یک امتیاز و برگ برنده است که شاید نهادهای سینمایی دیگر آن را نداشته باشند. مسیری که فعلا در پیش گرفتهایم، مسیر اقتباس است اما روزی را میبینم که سازمان سینمایی سوره سراغ ساخت آثار غیراقتباسی هم برود.