«وطنامروز» از داستانبازیهایی درباره انقلاب برای کودکان و نوجوانان گزارش میدهد
محمدعلی میرزایی: موضوع رشد و تربیت همواره یکی از دغدغههای اصلی مجموعهها و گروههایی است که در حوزه مسائل علوم انسانی فعالیت میکنند. هر مجموعه به فراخور مخاطب و مبانی خود، مسیری را انتخاب میکند و در آن قدم برمیدارد اما در این میان، کار مربی کودک و نوجوان حساسیت و اهمیت ویژهای دارد. در کودکی و ابتدای نوجوانی، شناختها شکل میگیرد و عواطف پرورش مییابد و مربی برای تکمیل شناختها و عواطف کودک باید از دریچه نیازهای او وارد شود. از سویی میتوان گفت مربی کاربلد میداند که بازی و داستان نه تنها ابزارهایی برای تربیت کودک هستند، بلکه با نیازهای واقعی کودک پیوند عمیقی دارند. کودک با بازی و داستان زندگی میکند و ادراکات خود را با آنها شکل میدهد، دنیای اطرافش را به داستان تبدیل میکند و علاقهمند است دیگران هم دنیا را با داستان برایش نمایش دهند. کودک با بازی کردن زندگی میکند؛ اگر بازی را از او بگیرند، قوه حرکت را از او گرفتهاند. او جسم و جانش را با بازی توانمند و بزرگ میکند. حال با رشد تکنولوژی و ابزارهای شبکههای اجتماعی، همراهی کودکان و نوجوانان در ادوار مختلف انقلاب شاید کار سختی به حساب میآید اما با یک برنامهریزی مسنجم میتوان به این نقطه رسید که آن کودک و نوجوان هم در آن دوره زیست مجازی و فرهنگی داشته باشد. از همین رو کتاب «انقلاب ما»؛ مجموعه داستانبازیهای کودک و نوجوان به همت خانه «همبازی» و توسط انتشارات «راه یار» چاپ و راهی بازار نشر شد. ناهید کریمی یکی از نویسندگان این کتاب درباره جرقه به رشته تحریر درآوردن این موضوع به «وطنامروز»، میگوید: ما معتقدیم مسأله انقلاب، باید برای کودک و نوجوان ما که به دلیل گذشت زمان و دور شدن از مبدأ انقلاب، تقریبا هیچ شناختی از آن ندارد، شناسانده شود. متاسفانه در حال حاضر و با گذشت زمان، انتقال ارزشها و مفاهیم بنیادی انقلاب یا شکل نمیگیرد یا اگر دغدغه انتقال آن را داریم به کلیگویی یا بیان رویدادها و حرکتهایی بیروح بسنده میکنیم. انتقال مفاهیم و ارزشهای بنیادین، قاعدتا تنها با ارائه گزارههایی توصیفی و کلی ممکن نیست و این شناخت در صورتی حاصل میشود که از جنس مخاطبمان و با توجه به نیازها و جاذبههای او باشد.
وی ادامه داد: یکی از این ورودیها و نقاط جذاب که البته تاثیرگذاری زیادی روی کودک و نوجوان دارد و او را به عنوان یک کنشگر نه تماشاچی درگیر مسائل میکند، قالب داستان و بازی است. او براحتی با داستان و شخصیت اصلی آن انس میگیرد، همزادپنداری میکند، ارزش و ضد ارزش را لمس میکند، در موقعیتهای حساس دست به انتخاب میزند و با بازی، خود را در عرصه عمل به همه تجاربش از داستان وارد میکند. این جرقه اصلی و نقطه شروع ما برای این حرکت بود.
این نویسنده افزود: معیارهای مشخصی در طراحی داستانبازیها برای ما وجود داشت. به عنوان مثال ما مقید بودیم مبانی انقلاب را به زبان ساده بیان کنیم و برایمان مهم بود این داستانبازیها، ارزشها را به طور غیرمستقیم در برداشته باشند و در عین اتصال به داستان کمک کند تا فهم کاملتری به مخاطب بدهند؛ سادگی در اجرا، جذابیت لازم برای گروه سنی مورد نظر، قرار گرفتن در موقعیت انتخاب و کمک به فهم بهتر موقعیت و انتخاب درست برایمان در اولویت کار بود. به دلیل پیوند عمیق و مبنایی داستانبازیهای کتاب با مفاهیم انقلاب که به زبان داستانی بیان شده، توقع داریم تا حد زیادی این شناختها شکل بگیرد البته این امر، تا حد زیادی بستگی به نوع اجرا و توانایی مربی در انتقال مفاهیم دارد.
وی بیان داشت: از طرفی موقعیتهایی که در بازیها و داستانها ایجاد میشود، به دلیل شباهت با موقعیتهای انقلاب، میتواند حس قرابت و نزدیکی بیشتری را به مخاطب منتقل کند و حتی فراتر از آن به این امر دست یابد که ما هر لحظه باید در حال انقلاب باشیم و آن ارزشها، موقعیتها و انتخابها محدود به دوره خاصی نیست. این اعتقاد در واقع از مبانی تربیتی ماست و برنامهریزیهای ما بر این اساس شکل میگیرد. انسان در سنی نیازهایی دارد؛ بعضی از این نیازها مشترک است مانند نیازهای زیستی و احتیاج به غذا، پوشش، امنیت و بعضی نیز نیازهای ویژه دورههایی از زندگی است. کما اینکه سن خردسالی، کودکی و تاحدودی نوجوانی، زمان کشف، بالندگی و رشد از طریق بازی است. بازی کمک میکند کودک با ویژگی کنجکاوی و با همزادپنداری خود را در جایگاه شخصیتها در موقعیتها و لحظات مختلف قرار دهد و دست به انتخابهایی بزند که نهتنها هزینهآور نیست بلکه ذخیره تجارب زیسته او را گسترش میدهد و شیرینی تصمیم درست و تلخی انتخابهای بد خود را میچشد. متخصصان امور تربیتی با هر مبنا و روشی در این امر متفقالقول هستند.
کریمی یادآور شد: این انقلاب نیز مانند انسان متولد شد، با انسانهای رشدیافته پا گرفت، رشد کرد و به بلوغ رسید و در این صعود شانه به شانه، جامعهای از انسانهای تربیتیافته را شکل داد؛ اینگونه انقلاب اسلامی و تربیت، الهامبخشیهای گسترده برای هم و پیوند جدی با هم دارند. بر این اساس، برای عمل مربی شیوه متفاوت مقایسه تطبیقی مفهوم تربیت و انقلاب اسلامی را ارائه کردهایم.
داستانبازیهای این کتاب، ماجراهایی واقعی است که به انقلاب اسلامی، روابط داخلی و خارجیاش، فرصتها و تهدیدها و سرنوشت آن مربوط است. این موقعیتها از ماجرای کاپیتولاسیون شروع میشود و تا زمان حال ادامه پیدا میکند.
بنا بر این گزارش، ناهید کریمی، زینبالسادات حسینی، حمیده حسینا و نرگس کاهانی نویسندگی، سمیه محمدیمقدم و زینبالسادات حسینی طراحی بازیها و سیدحامد حسینی طراحی گرافیکی این کتاب را برعهده داشتند. «انقلاب ما» در 160صفحه، شمارگان 1000نسخه و با قیمت 50 هزار تومان توسط انتشارات «راه یار» منتشر شده است و علاقهمندان جهت تهیه آن، علاوه بر کتابفروشیها، میتوانند از طریق سایت و صفحات مجازی اقدام کنند.