گروه اقتصادی: روز گذشته مرکز آمار ایران گزارش شاخص قیمت مصرف‌کننده در شهریور ١٤٠١را منتشر کرد؛ بر این اساس نرخ تورم نقطه‌ای در شهریورماه ١٤٠١ به عدد ٤٩,٧ درصد رسید که نسبت به ماه گذشته کاهش

2.5 درصدی را تجربه کرد. همچنین نرخ تورم ماهانه مرداد ١٤٠١ به 2.2 درصد رسید که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، 0.2 واحد درصد افزایش داشته است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، کنترل پایدار تورم یکی از وعده‌های اصلی دولت سیزدهم از ابتدای روی کار آمدن بود و در طول دولت روحانی رکوردهای تورمی جابه‌جا می‌شد. رئیسی و تیم اقتصادی دولت سیزدهم از همان ابتدا سعی در خاموش کردن موتورهای محرک تورم داشتند. کاهش رشد نقدینگی، کاهش رشد پایه پولی، تدوین بودجه مبتنی بر عملکرد به منظور کاهش کسری بودجه، عدم استقراض از بانک مرکزی در سال گذشته و اصلاح سیاست ارز ترجیحی از جمله اقدامات دولت سیزدهم جهت کنترل پایدار تورم بوده است.

 

* کاهش تورم نقطه به نقطه

منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است. نرخ تورم نقطه‌ای در شهریور ١٤٠١ به عدد 49.7 درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین 49.7 درصد بیشتر از شهریور ١٤٠٠ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.

نرخ تورم نقطه‌ای شهریور ١٤٠١ در مقایسه با ماه قبل 2.5 واحد درصد کاهش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با کاهش 5.0 واحد درصدی به 75.4 درصد رسیده و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با کاهش 1.5 واحد درصدی به 35.4 درصد رسیده است. این در حالی است که نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری 48.4 درصد است که نسبت به ماه قبل 2.7 واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی 56.3 درصد بوده که نسبت به ماه قبل 2.1 واحد درصد کاهش داشته است.

منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل است. نرخ تورم ماهانه شهریور ١٤٠١ به 2.2 درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، 0.2 واحد درصد افزایش داشته است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب 2.1 و 2.2 درصد بوده است.

این در حالی است که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری 2.2 درصد است که نسبت به ماه قبل 0.2 واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی 2.2 درصد بوده که نسبت به ماه قبل 0.5 واحد درصد افزایش داشته است.

منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. نرخ تورم سالانه شهریور ١٤٠١ برای خانوارهای کشور به 42.1 درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، 0.6 واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.

همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب 41.5 درصد و 45.3 درصد است که برای خانوارهای شهری 0.6 واحد درصد افزایش و برای خانوارهای روستایی 0.9 واحد درصد افزایش داشته است.

 

* تورم مسکن و اجاره در کانال 30 درصد

 بر اساس این گزارش، میزان تورم اجاره‌بها در شهریورماه برای خانوارهای شهری عدد 32.3 درصد را به ثبت رساند، این در شرایطی است که برای پنجمین ماه پیاپی است که رقم تورم نقطه به نقطه اجاره در کانال 30 درصد باقی مانده است. 

اواخر خردادماه دولت برای کنترل افسارگسیخته تورم مسکن دست به صدور فرمان‌هایی زد؛ در جلسه شورای ‌عالی هماهنگی اقتصادی سران ۳ قوه، موضوعات مدیریت نقدینگی و کاهش تورم مطرح شد و مورد بررسی اعضا قرار گرفت. بر این اساس سران ۳ قوه تاکید کردند سیاست‌ها و اقدامات لازم برای مدیریت حوزه مسکن سریع‌تر اجرایی شود و همزمان طرح دوفوریتی مطرح شده در مجلس شورای اسلامی نیز در اولویت تصویب قرار گیرد. در همین زمینه مصوبه دولت درباره تعیین حداکثر افزایش اجاره‌بها در هر سال تا سقف 25 درصد در تهران و 20 درصد در شهرهای سراسر کشور مورد تایید شورای ‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا قرار گرفت و مقررات لازم برای ضمانت اجرایی این مصوبه به تصویب سران قوا و دیگر اعضا رسید. 

اما با گذشت بیش از 3 ماه از اعلام این دستورات به نظر می‌رسد به دلیل عدم نظارت کافی و عدم توانایی فنی برای تنظیم‌گری بازار اجاره‌بها، سقف افزایش 25 درصد برای اجاره‌بها محقق نشده است و تورم مسکن نیز هر ماه رکورد تازه‌ای را به ثبت می‌رساند و روند تورم نشانی از کاهش ندارد. بر اساس گزارش مرکز آمار، تورم اجاره در شهریور برای خانوارهای شهری 32.6 درصد بوده که این عدد به طور میانگین و برای تمام شهرهای کشور است و به مراتب برای شهر تهران بیشتر به نظر می‌رسد.

 

* تورم ناشی از اصلاح یارانه‌ها مقطعی بود

با انتشار گزارش تورم تیرماه، نخستین نشانه از مقطعی بودن تورم ناشی از اصلاح یارانه‌ها آشکار شد. گزارش یک ماه پیش مرکز آمار نشان داد که تورم ماهانه پس از رسیدن به رکورد تاریخی 12.2 درصد در خردادماه پس از گذشت یک ماه به 4.6 درصد کاهش یافت. کاهش تورم ماهانه تیر به حدود یک‌سوم ماه اجرای طرح (خرداد)، نخستین شوک به مخالفان دولت بود. اکنون با انتشار گزارش تورم شهریور و پیش‌تر در تیرماه، عیار کارشناسی ۲ طرف بخوبی مشخص شد. تداوم روند نزولی تورم ماهانه پس از آن و رسیدن آن به کانال ۲ درصد، درستی پیش‌بینی دولت مبنی بر مقطعی بودن تورم حاصل از حذف رانت ارزی و نادرست بودن ادعای مخالفان مبنی بر «تداوم رشد تورم» را اثبات کرد. هر چند کاهش تورم تنها به شاخص ماهانه خلاصه نشد، بلکه شاخص نقطه به نقطه نیز مسیر نزولی را در پیش گرفت. این اما تنها منازعه دولت و مخالفان بر سر آثار تورمی طرح نبود. مخالفان همچنین ادعا داشتند که تورم ناشی از حذف رانت ارزی به تمام کالاها سرایت خواهد کرد.