گروه سیاسی: به‌رغم اعلام آمادگی ایران و آژانس برای گفت‌وگوهای بیشتر پیرامون پرونده ادعایی آژانس درباره 3 مکان ایرانی، موضوع پادمانی با اصرار آژانس برای کشاندن تهران به مسیر پاسخگویی، دورنمای توافق هسته‌ای را - در کنار عدم آمادگی واشنگتن در اتخاذ تصمیمات لازم سیاسی-کمرنگ‌تر کرده است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، تاکید تهران بر بستن پرونده ادعاهای پادمانی آژانس به عنوان شرط لازم برای توافق و همچنین تاکید مدیرکل آژانس بر بسته نشدن این پرونده را شاید بشود مهم‌ترین خروجی رایزنی‌های هسته‌ای ایران و آژانس در وین پس از سفر رئیس سازمان انرژی اتمی دانست. 

بر این اساس محمد اسلامی در شصت‌‌وششمین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مقر این سازمان در وین گفت: مایلم روشن سازم که هیچگونه فعالیت یا مواد هسته‌ای اعلام نشده‌ای در ایران وجود ندارد و تمام اتهامات صرفا مبتنی بر اطلاعات ساختگی و نادرست رژیم غاصب اسرائیل است. جمهوری اسلامی ایران حقیقتا انتظار دارد آژانس گزارش‌دهی نظارت و راستی‌آزمایی خود را به صورت حرفه‌ای‌تر، بی‌طرفانه‌تر و مستقل‌تر انجام دهد. وی گفت: انتظار داریم آژانس برای حفظ اعتبار و انسجام خود اجازه ندهد برخی عناصر، اتهامات کهنه‌ای را که در سال ۲۰۱۵ بسته شده‌اند و دوباره تاکید می‌کنم اتهامات کهنه‌ای را که در طول سالیان مطرح شده و در سال ۲۰۱۵ بسته شده است به بهانه‌های مختلف بازخوانی و مطرح کنند. 

رئیس سازمان انرژی اتمی یادآور شد: به اعتقاد ما آژانس باید از اتکا به اطلاعات بی‌اساس از طریق منابع غیرقابل اعتماد دوری کرده و از سیستم راستی‌آزمایی قوی تبعیت کند و تنها زمانی این جریان قابل بازگشت است که تحریم‌های غیرقانونی وضع شده علیه ملت ایران به بهانه‌های واهی لغو شود و ما همواره آماده گفت‌وگو و تعامل بوده‌ایم و خواهیم بود. 

در همین حال «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از شروع مجدد گفت‌وگوها بین این سازمان و جمهوری اسلامی ایران خبر داد اما اعلام کرد آژانس حاضر نیست آنچه را که او مسائل حل نشده بین ایران و آژانس می‌خواند کنار بگذارد. گروسی طی پستی در صفحه توئیتر خود نوشت در دیدار با اسلامی، درباره از سرگیری گفت‌وگوهای آژانس اتمی با تهران درباره مسائل پادمانی حول برخی تاسیسات هسته‌ای در ایران رایزنی کرده است. مدیرکل آژانس اتمی نوشت: «گفت‌وگوها با ایران برای شفاف‌سازی درباره موضوعات برجسته پادمانی از سر گرفته شد». 

با این وجود مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سخنرانی افتتاحیه شصت‌وششمین کنفرانس عمومی این نهاد بین‌المللی خواستار همکاری ایران برای حل «موضوعات پادمانی» برنامه هسته‌ای کشورمان شد. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بخشی از سخنرانی خود گفت: «راستی‌آزمایی و نظارت آژانس بر تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران ذیل برجام به‌طور جدی تحت تاثیر تصمیم ایران برای توقف اجرای این تعهدات از جمله پروتکل الحاقی قرار گرفته است». گروسی گفت: «در صورت ازسرگیری کامل اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران در چارچوب برجام، آژانس باید شکاف موجود در دانش خود را درباره آنچه در زمانی که تجهیزات نظارتی و بازرسی ما مرتبط با برجام فعال نبود، رفع کند. چالش‌های قابل توجهی برای تایید انطباق با وضعیت میزان اعلام شده ایران درباره سانتریفیوژها و آب سنگین قبل از ۲۱ فوریه ۲۰۲۱ وجود خواهد داشت». مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدعی شد: «درباره توافق پادمانی ان‌پی‌تی با جمهوری اسلامی ایران، آژانس تلاش‌هایی برای تعامل با ایران به منظور حل موضوعات باقی‌مانده مرتبط با وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در 3 مکان اعلام نشده در ایران انجام داده است. از ماه ژوئن، ایران تعاملی با آژانس نداشته است. در نتیجه، این موضوعات حل نشده‌اند و آژانس در موقعیتی نیست که در این باره ضمانت دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصرا برای مصارف صلح‌آمیز است». وی افزود: «آژانس همچنان آماده است بار دیگر با ایران وارد تعامل شود تا بدون هر گونه تأخیر این موضوعات حل شوند. ما باید راه‌حل‌های مشترک برای مشکلات پیدا کنیم؛ مشکلاتی که اگر ما به روشی مبتنی بر همکاری آنها را حل نکنیم، قرار نیست کنار گذاشته شوند». مواضع گروسی در حالی بیان می‌شود که وی برخلاف توافقاتی که اسفندماه در تهران با مقامات ایرانی داشت با صحنه‌گردانی ایالات‌متحده آمریکا کار را به صدور قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام کشاند. 

 

* همکاری به شرط بستن پرونده

در همین حال حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه‌ای با وبگاه المانیتور گفت ایران آماده همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حل‌و‌فصل مسائل پیرامون تحقیقات این سازمان در 3 مکان ادعایی در ایران است به شرطی که آژانس در پایان این پرونده را مختومه کند. امیرعبداللهیان افزود تا جایی که آژانس اتمی به دنبال حل‌‌و‌فصل مسائل مربوط به 3 مکان ادعایی به صورت فنی و نه به صورت سیاسی باشد، تهران آماده همکاری با این نهاد بین‌المللی است. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران گفت: «آژانس سوالاتی درباره 3 مکان ادعایی دارد. آنها که می‌گویند در آن مکان‌ها اورانیوم پیدا کرده‌اند و ما آماده‌ایم به آن سوالات پاسخ بدهیم». 

امیرعبداللهیان ادامه داد هنگامی که درباره بازگشت به توافق هسته‌ای برجام توافق حاصل شود، ایران آماده خواهد بود به آژانس «فراتر از توافقات پادمانی» دسترسی بدهد. او گفت: «ابتدا لازم است ادعاهای بی‌اساسی که علیه ایران مطرح شده‌ و در دستور کار آژانس قرار گرفته‌ برطرف شود. ما معتقدیم و می‌پذیریم برای اینکه این کار انجام شود لازم است برخی اقدامات فنی انجام شود. همزمان، لازم است آژانس، فنی رفتار و عمل کند نه سیاسی». امیرعبداللهیان به رویه مشابهی اشاره کرد که سال ۲۰۱۵ اتفاق افتاد و مطابق آن آژانس به تحقیقاتش درباره مساله «پی‌‌ام‌‌دی» پایان داد و قطعنامه‌ای صادر کرد که اجازه داد برجام اجرا شود. وی به المانیتور گفت: «[همانند سال ۲۰۱۵] لازم است برای بستن پرونده این ادعاها اراده سیاسی وجود داشته باشد». 

 

* روایت امیرعبداللهیان از پیام آمریکایی‌ها در نیویورک

امیرعبداللهیان در بخش دیگری از مصاحبه با المانیتور درباره دلیل عدم مذاکره مستقیم ایران با آمریکا گفت آمریکایی‌ها هفته گذشته در نیویورک پیامی ارسال کردند مبنی بر اینکه «بیایید مستقیم گفت‌وگو کنیم». وی تصریح کرد: «ما از داشتن گفت‌وگوهای رودررو با آمریکا باکی نداریم اما باید احساس کنیم این اقدام، تغییردهنده معادلات بازی خواهد بود و برای ما نوعی دستاورد به همراه خواهد داشت». 

وزیر امور خارجه تأکید کرد: «اگر آمریکایی‌ها جدی باشند و بخواهند اراده و میل‌شان برای بازگشت به برجام را نشان دهند همین پیام‌ها [ی غیرمستقیم] کفایت می‌کند». رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به اینکه آیا با توجه به نبود گفت‌وگوهای مستقیم، ایران از دور جدیدی از مذاکرات غیرمستقیم با تسهیل‌گری اتحادیه اروپایی حمایت می‌کند، گفت الزاما نیازی به چنین مذاکره‌ای نمی‌بیند، زیرا موضع ایران در دورهای قبلی این بوده که توافق شفاف‌تر و کم‌ابهام‌تر شود. وی با وجود این تصریح کرد: «اما اگر طرف آمریکایی احساس می‌کند لازم است دور جدیدی از مذاکرات توسط هماهنگ‌کننده‌ها انجام شود - منظورم جوزپ بورل و اتحادیه اروپایی است- آن را رد نخواهیم کرد.