گروه اقتصادی: مالیات یکی از پایدارترین و سالم‌ترین درآمدهای دولت‌ها و در عین حال ابزاری موثر برای بازتوزیع ثروت و مسیری برای رسیدن به عدالت اقتصادی است. یکی از شعارهای دولت سیزدهم حرکت به سمت این نوع درآمد به جای بهره‌گیری از فروش سرمایه‌های ملی مانند نفت بود که به نظر می‌رسد در دومین سال استقرار دولت این مهم در حال رخ دادن است.

به گزارش «وطن‌امروز»، در نیمه اول امسال ۲۳۱ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی محقق شده است، این مهم در حالی رخ داده که امسال با تصمیم دولت سیزدهم و مصوبه مجلس، مالیات بخش تولید ۵ درصد نسبت به سال‌های قبل کاهش یافته است. به تور انداختن فراریان مالیاتی و مقابله با کم‌اظهاری مالیاتی برخی مؤدیان، دلیل اصلی افزایش درآمد مالیاتی دولت در سال جاری است. در کل سال ۱۴۰۰ مجموع درآمد مالیاتی محقق‌شده کشور ۳۲۵ هزار میلیارد تومان و در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۰۷ هزار میلیارد تومان بود. بدین ترتیب در نیمه اول سال ۱۴۰۱ تحقق درآمدهای مالیاتی معادل ۷۱ درصد کل درآمد مالیاتی سال گذشته و بیش از کل درآمد مالیاتی سال ۱۳۹۹ بوده است. 

 

* تحقق ۱۰۱ درصدی وصول مالیاتی در نیمه نخست امسال

در همین باره روز گذشته مجتبی امیری، رئیس گروه برنامه‌ریزی و آمارهای سازمان مالیاتی کشور اظهار داشت: بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۱ تا پایان امسال ۴۵۴ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی تکلیف و پیش‌بینی شده که تاکنون ۲۳۱ هزار میلیارد تومان آن وصول شده است. این امر نشانگر تحقق 101.3 درصدی وصول درآمدهای مالیاتی در 6 ‌ماهه نخست امسال است. 

این مقام مسؤول در سازمان امور مالیاتی کشور از شکسته شدن رکورد ۱۰ ساله وصول درآمدهای مالیاتی در دولت سیزدهم با وجود کاهش ۵ درصدی مالیات بخش تولید خبر داد و گفت: با شناسایی فرارهای مالیاتی ۲۳۱ هزار میلیارد تومان درآمد از ابتدای امسال تا پایان شهریورماه وصول شد. 

وی با اشاره به اینکه وصول درآمدهای مالیاتی در نیمه نخست امسال به مدت مشابه سال گذشته 66.7 درصد رشد یافته است، گفت: سال گذشته در این مدت ۱۳۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان درآمد مالیاتی وصول شده بود. 

 

* رشد ۵۰ درصدی درآمد مالیاتی در شهریور ۱۴۰۱

رئیس گروه برنامه‌ریزی و آمارهای سازمان مالیاتی کشور افزود: در شهریورماه امسال ۴۵ هزار میلیارد تومان درآمدهای مالیاتی وصول شده که در مقایسه با میزان درآمد وصول شده در شهریورماه سال گذشته (۳۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی)، حاکی از رشد ۵۰ درصدی است. امیری با تاکید بر اینکه امسال رشد درآمد مالیاتی با کاهش فشار به بخش تولید رخ داده است، گفت: شناسایی فرارهای مالیاتی، شناسایی مودیان جدید، افزایش ابراز مودیان و ساماندهی کارتخوان‌ها علت افزایش درآمدهای مالیاتی است. وی خاطرنشان کرد: ساماندهی حدود ۱۸ میلیون و ۸۰۰ هزار پذیرنده بانکی و اتصال بیش از ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار پذیرنده بــه پرونده‌های مالیاتی در راستای اجرای ماده ۱۱ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان یکی از مهم‌ترین اقدامات در این عرصه بوده است. 

 

* رویکرد دولت سیزدهم در حوزه مالیات

اصلاحات اساسی در نظام مالیاتی ایران برای دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز ۲۰ ساله و اقدام برای تحول در نظام مالیاتی یکی از وعده‌های انتخاباتی سیدابراهیم رئیسی و مورد توجه و تأکید دولت سیزدهم بوده است. رئیس‌جمهور در آغاز به کار دولت سیزدهم وعده داد برای تحول و اصلاح نظام مالیاتی کشور اقدامات مهمی را در دستور کار خود قرار دهد. برقراری سامانه هوشمند نظام مالیاتی یکی از وعده‌های مهم رئیسی بود که به تولیدکنندگان داد و قرار شد با واقعی شدن مالیات، واحدهای تولیدی شاهد کاهش مالیات از ۲۵ درصد با شیب ملایم به ۱۰ درصد باشند. همچنین با توجه به اینکه در کشور به‌ میزانی که مالیات گرفته می‌شود، فرار مالیاتی نیز وجود دارد، لذا هوشمندسازی نظام مالیاتی امکان رصد و رهگیری فرارهای مالیاتی را فراهم می‌کند. 

 

* پیگیری اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی

سازمان امور مالیاتی برای ساماندهی واحدهای صنفی و تجاری، قانون مشخصی را با عنوان قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان تعریف کرده است که در واقع دستورالعمل این سازمان برای نحوه ثبت‌نام و پرداخت مالیات است. به این ترتیب همه اشخاصی که در قانون مشخص شده است، باید برای ثبت‌نام در سامانه مؤدیان اقدام کنند در غیر این صورت، امکان دریافت پایانه‌های فروشگاهی یا همان دستگاه POS وجود دارد. این سامانه در واقع پل ارتباطی واحدهای صنفی و تجاری با سازمان امور مالیاتی است. قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان در 6 فصل با ماده‌ها و تبصره‌های مختلف و در مجموع ۲۹ ماده قانونی تدوین شده است. 

 

* تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری

یکی دیگر از اقداماتی که در راستای شفافیت مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی در دولت سیزدهم انجام شده است، تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری است. با این قانون هر فردی باید اطلاعات خود را در سامانه مؤدیان ثبت و مشخص کند که کدام‌یک از حساب‌های مربوط به وی به فعالیت‌های تجاری مرتبط می‌شود. 

رئیس مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی ضمن اعلام آغاز تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی از اول خرداد سال جاری گفته است: در پی این اقدام، صاحبان حساب‌های تجاری باید به سازمان امور مالیاتی تجاری بودن حساب خود را اعلام کنند. در این زمینه، تمام حساب‌های بانکی در کشور شخصی فرض می‌شود و فقط دارندگان حساب‌های تجاری و مرتبط با کسب‌وکار باید به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند که این حساب مرتبط با کسب‌وکار و فعالیت تجاری یا اقتصادی آنهاست. 

به گفته محمد برزگری، این اقدام در راستای فراهم‌سازی مقدمات اجرای کامل قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان انجام می‌شود، زیرا یکی از الزامات این قانون اعلام ماهیت حساب‌های تجاری به سازمان امور مالیاتی به منظور شفافیت و نظارت مالی است. در همین راستا فرآیند‌های لازم برای تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی انجام شده است. 

 

* اتصال تمام کارتخوان‌ها به سامانه مؤدیان مالیاتی

به گفته مهران محرمیان، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی هم‌اکنون تمام دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های پرداخت اینترنتی دارای پرونده‌های مالیاتی شده‌اند. در این راستا قریب ۹ میلیون کارتخوان از مدار خارج شدند و در حال حاضر حدود ۸ میلیون دستگاه قادر به سرویس‌دهی هستند. در این راستا اگر پرونده مالیاتی شبکه‌های پرداخت تا مهلت داده شده تشکیل نشود، مطابق رویه‌ای که ظرف چند ماه گذشته پیگیری شده، قطع خواهند شد. به گفته معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، انجام این کار دشوار بود، البته با همکاری خوب شبکه پرداخت و مردمی که پرونده مالیاتی تشکیل دادند و کارتخوان‌ها را به پرونده متصل کردند، خوشبختانه کار به انتها رسیده و بزودی شاهد اجرایی شدن ماده ۱۱ قانون پایانه‌های فروشگاهی خواهیم بود.

به این ترتیب حساب‌های اشخاص حقوقی، حساب پشت کارتخوان‌ها و حساب افرادی که خود به عنوان حساب تجاری به امور سازمان مالیاتی اعلام کردند، همگی به صورت خودکار بین ۲ سازمان رد و بدل خواهد شد و به عنوان حساب تجاری ثبت می‌شوند و اطلاعات آنها به سازمان مالیاتی داده خواهد شد. در این میان حساب‌هایی که رفتار تجاری دارند ولی به عنوان حساب شخصی ثبت شده‌اند، شناسایی شده‌اند و مطابق قانون برنامه و بودجه و مصوبه شورای پول و اعتبار به سازمان امور مالیاتی به صورت دوره‌ای اعلام شده و در این سازمان در دست بررسی است.