احمدرضا انصاری‌پور: درباره تنش‌های اخیری که کشورمان پشت سر گذاشت، سناریوهای مختلفی مطرح می‌شود. عده‌ای با کنار هم نهادن برخی رویدادها این ناآرامی‌ها را پیش‌بینی‌پذیر می‌دانند و عده دیگری این قابل پیش‌بینی بودن را رد می‌کنند اما در هر حال نباید فراموش کرد آنچه در پلتفرم‌های فیلم و سریال ما می‌گذرد، می‌تواند در شدت یا قلت آتش اعتراضات اثرگذار باشد. مسبب تاخیر یک روزه در پخش سومین قسمت از سریال «آنتن» هم احتمالا همین موضوع بوده است. سوال اینجاست: آیا پلتفرم‌ها در برنامه‌ریزی برای زمان توزیع، این موضوع را مدنظر قرار می‌دهند یا خیر. 

به گزارش «وطن‌امروز»، شبکه نمایش خانگی این روزها توانسته در حوزه فیلم و سریال و برنامه‌های ترکیبی، مرجعیتی نسبی را در بین عموم کسب کند و جای خود را در میان مردم باز کند. هر چند آمار دقیق بینندگان این مدیوم به دلیل وجود برخی مجاری انتشار غیرقانونی چندان مشخص نیست اما آنچه از گزارش‌های سالانه پلتفرم‌ها و همچنین واکنش‌های کاربران فضای مجازی به اتفاقات حوزه نمایش خانگی برمی‌آید، این حوزه را باید جزو حوزه‌های پرمخاطب دانست. 

 

* نمایش خانگی و مرجعیت نوپا

طبق گزارشی که فیلیمو در آذرماه 99 منتشر کرده است، این پلتفرم تا آن زمان بیش از یک میلیون و 80 هزار کاربر «قانونی» داشته است. توجه داشته باشید که این تعداد فقط و فقط متعلق به یکی از پلتفرم‌های نمایش خانگی است و افزون بر آن، تنها به کاربران قانونی این پلتفرم اشاره دارد. همه اینها را باید به این موضوع اضافه کنیم که قطعا این تعداد در یکی، دو سال اخیر افزایش داشته و برخی سریال‌های پربیننده در این سال‌ها مخاطبان زیادی را برای ورود به این فضا قلقلک داده‌اند، بنابراین هر چند نمایش خانگی به دلیل برخی محدودیت‌های فنی از سوی مخاطبان، ظرفیت مخاطب‌پذیری به اندازه تلویزیون ندارد اما به هر حال حجم عظیمی از بینندگان را در اختیار دارد و به صورت هفتگی به آنها خوراک فرهنگی می‌دهد. همین انبوهی مخاطبان است که عده‌ای را نگران محتوای مورد انتشار در این پلتفرم‌ها کرده است. محتوای منتشره در این فضا بارها مورد انتقاد بوده و خوشبختانه در ریلی متعادل‌تر قرار گرفته است اما رعایت نکردن برخی ملاحظات زمانی و عدم توجه به شرایط جامعه در تعیین زمان انتشار، تازه‌ترین نقدی است که متوجه آنهاست. 

 

* پویش علیه 2 سریال

با توجه به ناآرامی‌هایی که در پی برخی اعتراضات و اغتشاشات به موضوع حجاب در جامعه رخ داده است، بخشی از کاربران، پخش سریال‌های «آنتن» و «شبکه مخفی زنان» در این ایام را بنزینی روی آتش اعتراضات دانسته‌اند. این کاربران طی مطالبه‌ای در سامانه فارس من، این ۲ سریال را آثاری دانسته‌اند که با تمرکز بر موضوعاتی چون حجاب اجباری، اغتشاشات دانشجویی، تمسخر جبهه انقلاب، بی‌منطق خواندن مذهبیون و... در آتش اعتراضات می‌دمند و خواستار توقف پخش آنها شده‌اند. 

 

* شبکه‌ای برای احیای حقوق زنان

پخش سریال «شبکه مخفی زنان» از اوایل مردادماه آغاز شد و قاعدتا نمی‌توان از پلتفرم‌ها انتظار موقعیت‌سنجی و سپس تصمیم برای پخش/عدم پخش سریال در آن برهه داشت. محور اصلی این سریال حول حقوق زنان می‌چرخد و زنان در اوایل دهه 20، در پی بازیافتن حقوق از دست رفته خود و در پی تشکیل یک شبکه مخفی هستند تا با اقدامات خود این حقوق را بار دیگر احیا کنند. این سریال هر چند اشاره مستقیمی به موضوع حجاب ندارد اما با تمرکز بر احقاق حقوق زنان، چندان بی‌ربط هم به اعتراضات اخیر نیست. با وجود این ارتباط، انتشار «شبکه مخفی زنان» در شرایطی آغاز شد که نمی‌توان بابت آن بر پلتفرم نماوا خرده گرفت اما ماجرای سریال «آنتن» اندکی متفاوت است و این تفاوت، مسبب یک وقفه یک روزه در انتشار قسمت سوم آن شد. 

 

* «آنتن» ودوگانه‌ای نابرابر

سریال «آنتن» در دومین قسمت خود دست به خلق یک دوگانه زد؛ دوگانه‌ای که یک طرف آن طرفداران سنت قرار دارند و در قالب مسؤولان یک دانشگاه خیالی به نام دانشگاه فرهیختگان تهران روی صحنه حاضر شده‌اند و در سوی دیگر، تجددخواهانی قرار دارند که معتقدند خواست و اراده آنها در حال نادیده گرفته شدن است. آنچه از این تقابل در «آنتن» نمایش داده شده البته تقابلی برابر نیست؛ سنت‌خواهان در این سریال به عنوان گروهی معرفی شده‌اند که می‌خواهند نوع پوشش نسل‌های قبلی را به نسل جدید تحمیل کنند و علاوه بر آن، خودشان به گفته‌های خویش پایبند نیستند؛ به عنوان مثال می‌توان به سکانسی اشاره کرد که مسؤول دانشگاه لوازم آرایشی غیرمجاز را از دانشجویان ضبط می‌کند و خود در خلوت آن را استعمال می‌کند. چه بخواهیم و چه نخواهیم، دوگانه‌ای که در این سریال به تصویر کشیده شده، امروز در جامعه ما وجود دارد و گواه این ادعا، همین اعتراضات اخیر است اما آیا پلتفرم انتشاردهنده محتوا که به چنین محتوای حساسیت‌برانگیز و سوگیرانه‌ای علم دارد، قادر به این نبود که زمانی مناسب‌تر و آرام‌تر را برای توزیع آن انتخاب کند؟ زمانی که بتوانیم فارغ از هیجانات زودگذر و بدون نگرانی آتش‌بیار معرکه اعتراضات شدن، بنشینیم و درباره این دوگانه صحبت کنیم.