گروه فرهنگ و هنر: اختلال در آنتن صداوسیما، آن هم در مهم‌ترین بخش خبری شنبه‌شب 16 مهرماه، با واکنش‌های متعددی در فضای رسانه‌ای مواجه شده است. در میان این واکنش‌ها اما جای توضیح یا عذرخواهی مسؤولان بخش سیاسی و خبر تلویزیون خالی است. به گزارش «وطن‌امروز»، در حالی از عنوان «هک» برای توضیح اختلال در آنتن شبکه یک حین پخش اخبار استفاده می‌شود که هنوز تردیدهایی درباره هک شدن یا هک نشدن وجود دارد. در بازخوردهای مقدماتی توضیحاتی از سوی اهالی رسانه مطرح شد که شائبه «هک» را با سوال‌هایی جدی مواجه می‌کند. در روزها و هفته‌های گذشته برخی گروه‌های هکری مخالف نظام تلاش‌های پراکنده‌ای برای ایجاد اختلال در برخی شبکه‌های اینترنتی در حوزه‌های مختلف داشته‌اند. همزمان تهدیدهای پراکنده‌ای هم درباره هک صداوسیما در برخی از صفحات معاندان مطرح می‌شد. حتی اگر این تهدید‌ها فیک و بی‌اعتبار بود، باید مسؤولان مربوط در صداوسیما آنها را جدی تلقی کرده و از مجموعه اتفاقاتی که آنتن را با اختلال مواجه کند، جلوگیری می‌کردند. هیچ فرقی هم نمی‌کرد که این اختلال قرار است با هک ایجاد شود یا نفوذ در کنداکتور و پخش یا شیوه‌های دیگر. همین سهل‌انگاری زیانبار، برای اینکه مسؤولان فعلی در بخش‌های خبر و سیاسی مورد نقد و تخطئه قرار بگیرند، کافی است. در خلأ توضیح رسمی پیرامون اختلال اخیر و جا‌به‌جایی تصویر آن هم در میان صحبت‌های رهبر انقلاب در خبر 21، گمانه‌هایی مطرح شده است. ایسنا در مطلبی به این موضوع پرداخته و نوشته است: «شامگاه شنبه ۱۶ مهرماه در حالی که تلویزیون در بخش خبری خود در حال پخش سخنانی از مقام معظم رهبری بود، به ‌نام گروه دیگری که پیش‌تر نیز با ادعای هک کردن دوربین‌های زندان اوین، به انتشار فیلم‌هایی از برخی اتفاقات داخل زندان اقدام کرده بود، این‌بار تصاویر نامربوط و موهنی از قاب تلویزیون پخش شد؛ اتفاقی که علاوه بر آنکه توسط بسیاری از مردم دیده شد، توسط رسانه‌های ماهواره‌ای خارج از کشور نیز بشدت مورد توجه قرار گرفت». در مطلب این خبرگزاری آمده است: «با توجه به اینکه سازمان صداوسیما پیش‌تر نیز شاهد اتفاق مشابهی از این دست بوده، پرسش‌هایی جدی درباره این اتفاق‌ها و تکرار آن پدید آمده که با توجه به سکوت مطلق مسؤولان و دست‌اندرکاران رسانه ملی تا ساعت‌ها پس از این رخداد، عملا به ابهام‌های جدی نزد عامه و اهالی رسانه انجامید؛ شرایطی که یک سوی آن نیز به شایعاتی درباره‌ از جنس «هک اینترنتی» نبودن این اتفاق‌ها دامن زده است، چرا که برخی بر این باورند با توجه به اینترنتی نبودن سیستم‌های صداوسیما و به‌نوعی ایزوله بودن آنها، عملا امکان نفوذ از طریق اینترنت وجود ندارد. 

به‌رغم این توضیحات اما هنوز سوال‌های متعددی پیرامون این اتفاق وجود دارد. در حالی که زیرنویس دچار تغییر نشده، صفحه با تصاویر دیگری به نمایش درآمده است. با توجه به آفلاین بودن پخش و فعال بودن زیرنویس باز می‌توان از عنوان هک برای این اتفاق استفاده کرد؟ آیا می‌توان از عنوان «نفوذ» برای این اتفاق استفاده کرد؟ اگر ماجرای «نفوذ» در میان باشد، این نفوذ در چه سطحی است؟ «نفوذی» تحت چه عنوانی در بخش خبر مشغول فعالیت بوده و چرا مسائل اطلاعاتی - امنیتی درباره وی لحاظ نشده است؟ اگر از عنوان «هک» برای این ماجرا استفاده شود، می‌توان این سوال را پرسید که با توجه به سابقه هک قبلی و تهدیداتی که در ماه‌های اخیر مطرح شده، چرا تصمیمات مناسبی در جهت تجهیز یا مواجهه با این تهدید‌ها اتخاذ نشده است؟ 

به هر روی آنچه در آنتن شنبه‌شب حین پخش مهم‌ترین بخش خبری صداوسیما رخ داد، مساله‌ای نیست که به راحتی بتوان از کنار آن گذشت. رسانه‌ها سوالات فراوانی درباره این اتفاق دارند که بی‌پاسخ مانده است؛ سوالاتی که بخشی از آنها در این متن مورد اشاره قرار گرفت. در صورت جدی بودن مساله «نفوذ» در بخش خبر، لازم است تجدید نظری جدی در این بخش انجام شود. «خبر» در رسانه ملی دارای حیثیت و مرجعیتی است که به نظر می‌رسد توسط برخی مدیران فعلی صداوسیما آنچنان که باید مورد توجه قرار نگرفته است. حیثیت خبر در ارائه اخباری منطقی، اقناع‌کننده، دغدغه‌مند، مساله‌محور و امیدبخش است که باید نسبت به آن توجه جدی داشت. چندی پیش رهبر انقلاب در انتقاد از یکی از بخش‌های خبری که جنبه امید را از خبر مورد غفلت قرار داده بود، گفتند: «نیروی انتظامی کشور مثلا یک تعدادی دزد را ظرف ۴۸ ساعت بعد از دزدی دستگیر می‌کنند؛ خب! باید تشویق بشوند، [اما] در رسانه‌ ملی خود ما جوری حرف ‌زده می‌شود که به جای تشویق، کأنّه سرزنش می‌شوند! عمدی که نیست - مسلم است که عمدی نیست- اما غفلت است؛ این غفلت‌ها به سود دشمن تمام می‌شود. هر کسی که مردم را از آینده ناامید کند برای دشمن دارد کار می‌کند؛ چه بداند، چه نداند».

در مساله مرجعیت هم مهم روایت اول است. معمولا اخبار صداوسیما در سال‌های اخیر به سمت واکنش به جای کنشگری رفته و همین موضوع موجب شده تا مرجعیت خود را در حوزه‌هایی از دست بدهد که باید این مساله نیز مورد توجه قرار بگیرد.