با تصویب تشکیل «خانه ملی گفت‌وگوی آزاد» در شورای عالی انقلاب فرهنگی،  زمینه ایجاد  فضای آزاد گفت‌وگو  برای دانش‌آموزان و دانشجویان در مدارس و دانشگاه‌ها فراهم می‌شود. شورای عالی انقلاب فرهنگی دیروز  ۹ مساله مهم فرهنگی و اجتماعی را به تصویب رساند که این برنامه‌ها با هدف افزایش کارآمدی آموزش و پرورش، نشاط و پویایی اجتماعی در دانشگاه‌ها، تقویت‌ نحوه گذراندن اوقات فراغت، تقویت فضای گفت‌وگو و اجرای «خانه ملی گفت‌وگوی آزاد» است. در جلسه این شورا ‌که  به ریاست حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور تشکیل شد، 9 مساله مهم و دارای اولویت فرهنگی و اجتماعی بررسی و بر مبنای آن راهبردها و برنامه‌های اقدام تنظیم و تصویب شد. این برنامه‌ها با هدف افزایش کارآمدی آموزش و پرورش، نشاط و پویایی اجتماعی در دانشگاه‌ها، تقویت‌ نحوه گذراندن اوقات فراغت، تقویت فضای گفت‌وگو و فعلیت بخشیدن به مصوبه قبلی شورای عالی انقلاب فرهنگی تحت عنوان «خانه ملی گفت‌وگوی آزاد» تنظیم و تصویب شد. خانه ملی گفت‌وگوی آزاد زمینه ایجاد فضای آزاد برای دانش‌آموزان و دانشجویان را به دور از هرگونه محذوریت علمی و گفت‌وگویی در محیط مدرسه و دانشگاه فراهم می‌کند. همچنین در این جلسه موضوع فراهم کردن زمینه‌های فعالیت کرسی‌های آزاداندیشی مطرح و مورد بررسی قرار گرفت. 

* تحول در دانشگاه‌ها و مدارس

خانه ملی گفت‌وگوی آزاد در مدارس و دانشگاه‌ها در حالی تشکیل می‌شود که این اقدام شایسته فضای مناسب و آزادانه‌ای را برای بیان و انتقال انتقادات و پیشنهادات دانشجویان و دانش‌آموزان در زمینه‌های مختلف در محفلی علمی مهیا می‌کند و چنین رویکردی بی‌تردید می‌تواند خیلی از مسائل و مشکلات را با همفکری حل‌و‌فصل کند. ابراهیم سحرخیز، معاون اسبق وزارت آموزش‌و‌پرورش در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» درباره تصویب تشکیل خانه ملی گفت‌وگوی آزاد در مدارس و دانشگاه‌ها گفت: اقدام شورای عالی فرهنگی در این زمینه را باید به فال نیک گرفت و از آن استقبال کرد، چرا که جای پرسشگری و انتقاد در برنامه‌های درسی خالی بود و این رویکرد می‌تواند تحول مثبتی را در فضای گفتمانی در آموزش‌و‌پرورش و دانشگاه‌ها با ایجاد فضای آزاد گفت‌وگو ایجاد کند. 

وی با بیان اینکه در تعلیم و تربیت نوین، بحث پرسشگری و مطالبه‌گری سال‌هاست مورد توجه قرار گرفته، اظهار داشت: باید بدرستی بیاموزیم موضوع تفکر انتقادی و ایجاد فضای آزاد گفت‌وگو، مسائل و مشکلات روز را بخوبی حل می‌کند و باید در این مسیر گام برداریم تا جایی برای ابهام در برخی مسائل بین دانش‌آموزان و دانشجویان باقی نماند. معاون اسبق وزارت آموزش‌و‌پرورش افزود: مهارت گفت‌وگو در محافل علمی به دلیل کمرنگ بودن نقش آن در مدارس و دانشگاه‌ها ضعیف است، پس ایجاد کرسی آزاداندیشی و راه‌اندازی خانه ملی گفت‌وگو بی‌تردید نتایج مفیدی را در بر خواهد داشت. سحرخیز تصریح کرد: البته موضوع راه‌اندازی خانه ملی گفت‌وگوی آزاد نه فقط برای دانشجویان و دانش‌آموزان، بلکه باید برای فرهنگیان، معلمان و اساتید هم در نظر گرفته شود و با ایجاد کارگروه‌های آموزشی از این طریق بتوان مشکلات را در میز آزاد گفت‌وگو مطرح و برای چاره‌اندیشی آنها برنامه‌ریزی کرد. 

وی افزود: دانشجویان و دانش‌آموزان اکنون گیر نمره و کنکور و ارزشیابی هستند و از فضای مهارت زندگی و تفکر انتقادی و پرسشگری دور مانده‌اند که این موضوع باید متحول شود. در واقع باید با ورود تشکل‌های دانش‌آموزی و دانشجویی هر ماه یا چند هفته یک بار فضا را به سمت مشورت و حل مشکلات با گفت‌وگو پیش برد. 

وی افزود: باید به سمتی برویم که این موضوع در محافل علمی و آموزشی نهادینه شود. با فراهم کردن بستر پرسشگری؛ خلاقیت و نوآوری شکل می‌گیرد و دانش‌آموزان و دانشجویان در تفکرات خود از فردمحور بودن به سمت تیم‌محور بودن برای حل مشکلات خواهند رفت. 

* دانشجویان آزادانه حرف‌های‌شان را بزنند

رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره لزوم ایجاد فضایی در دانشگاه‌ها برای بیان مطالبات و اعتراضات گفت: این فقط برای دانشجویان نیست، چه اینکه پیش از این «خانه ملی گفت‌وگوی آزاد» تصویب شده بود اما فعال نبود. درمان خیلی از دردهای جامعه در حوزه‌های مختلف بویژه حوزه فرهنگی را «گفت‌وگو» می‌دانیم، البته باید مشکلات معیشتی مردم هم رفع شود. علیرضا منادی درباره آخرین وضعیت دانشجویان بازداشتی در جریان ناآرامی‌های اخیر هم اظهار کرد: بالای ۹۸ درصد آنها آزاد شده‌اند که در این باره پیگیری‌هایی را از طریق قوه ‌قضائیه و وزارت علوم و خیلی از دستگاه‌های دیگر انجام دادیم؛ همه تلاش‌ها بر این بود که حتی یک دانشجو از کلاس درس بازنماند و سر کلاس درس حاضر شود. منادی ادامه‌ داد: دانشجویان حرف‌های‌شان را آزادانه در داخل محیط دانشگاه بیان کنند، روسای دانشگاه‌ها هم مکلف هستند خودشان در تجمعات حضور یافته و با دانشجویان صحبت کنند، کما اینکه در چندین دانشگاه روسای دانشگاه‌ها با دانشجوها صحبت کردند که نمونه آن دانشگاه تبریز بود که خیلی هم اثرگذار بود؛ دانشجویان گوش کرده و عمده آنها از تجمع منصرف شده و سر ‌کلاس‌های‌شان حاضر شدند. در دانشگاه‌های دیگر هم باید این اتفاق بیفتد. وی خاطرنشان کرد: دانشگاه محل تولید انسان است ‌و سرنوشت کشور در دانشگاه رقم می‌خورد؛ امیدواریم از این به بعد هم استاد و هم دانشجو جایگاه خود را بدانند که چه جایگاه بلندی دارند. جامعه و حاکمیت هم  باید به دانشگاه و دانشجو جایگاه و ارزش خاص و ویژه‌ای بدهند.