گروه اقتصادی: تصمیم اوپک برای کاهش 2 میلیون بشکه تولید روزانه یا به عبارت دیگر کاهش 2 درصدی عرضه جهانی، ممکن است در نگاه اول امری ساده به نظر برسد اما انجام این کار در حالی که نفت خام برنت به نزدیک 90 دلار در هر بشکه رسیده است -یعنی تقریبا 2 برابر قیمت تاریخی بلندمدت آن- تهدیدی جدی برای اقتصاد جهان است که اخیرا با تورم‌های سرسام‌آور و قیمت‌های فزاینده انرژی مواجه شده است. از سوی دیگر، این اتفاق می‌تواند نشان‌دهنده شکافی جدید و شاید خطرناک میان کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده نفت بویژه آمریکا و عربستان سعودی باشد.

به گزارش «وطن‌امروز»، ایالات‌متحده آمریکا به تصمیم اوپک پلاس برای کاهش 2 میلیون بشکه‌ای تولید نفت؛ آن هم در آستانه زمستان واکنش نشان داد. وزیر خزانه‌داری آمریکا در این باره ‌گفت: تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت برای اقتصاد جهانی بویژه بازارهای نوظهور، نابخردانه و بی‌فایده بود. جانت یلن در مصاحبه با روزنامه فایننشال‌‌تایمز گفت: ما بسیار نگران کشورهای در حال توسعه و مشکلاتی هستیم که با آنها مواجهند. وی همچنین از متحدان آمریکا به دلیل تعلل در ارسال کمک مالی به اوکراین انتقاد کرد و با اشاره به قول بعضی کشورها برای فراهم کردن کمک مالی، گفت: روند ارسال پول به اوکراین، بسیار کند است. 

کاخ سفید پس از اعلام تصمیم اوپک پلاس برای انجام بزرگ‌ترین کاهش تولید از سال ۲۰۲۰، با عصبانیت نسبت به آن واکنش نشان داد و این تصمیم را کوته‌بینانه توصیف کرد. 

رویترز در گزارشی در این باره نوشت: «تحلیلگران انرژی بر این باورند که کاهش عمیق تولید ممکن است پیامد منفی برای عربستان سعودی داشته باشد بویژه که بایدن اعلام کرد کنگره به‌زودی برای مهار نفوذ اوپک روی قیمت‌های انرژی اقدام خواهد کرد. قانون‌گذاران در کنگره با استناد به قیمت‌های بالاتر بنزین و نفت، به دنبال تصویب قانونی هستند که به دولت آمریکا اجازه می‌دهد از اعضای اوپک برای دستکاری بازار انرژی شکایت کند. وزیران نفت اوپک و متحدان‌شان که به گروه اوپک پلاس معروف هستند، در نخستین دیدار حضوری از سال برای پشتیبانی از بهبود قیمت نفت، با کاهش تولید به میزان ۲ میلیون بشکه در روز از نوامبر، موافقت کردند».

بر اساس گزارش رویترز، «این بزرگ‌ترین کاهش تولید اوپک پلاس از سال ۲۰۲۰ برای تثبیت قیمت‌های نفت است. با این حال، چنین اقدامی تاثیر کمتری روی عرضه جهانی خواهد داشت، زیرا هم‌اکنون اعضای متعدد اوپک پلاس، پایین‌تر از سهمیه تعیین شده نفت تولید می‌کنند و از این رو بدون نیاز به کاهش تولید، به محدودیت تولید جدید پایبند خواهند بود. کاهش بزرگ تولید اوپک پلاس ممکن است شوک دیگری بر اقتصاد جهانی وارد کند که در حال حاضر با تورم ناشی از هزینه‌های بالای انرژی دست به گریبان است».

* مأیوس شدیم!

این نخستین واکنش واشنگتن به این تصمیم نیست. پیش از این رئیس‌جمهور آمریکا گفته است مأیوس شده و به دنبال راه‌های جایگزین برای تقویت ذخایر نفتی است. کاخ سفید نیز با متهم کردن اوپک به اینکه با وجود شدت گرفتن جنگ اوکراین، با روسیه هم‌رأی شده، وعده داد نفت بیشتری از ذخایر راهبردی را آزاد خواهد کرد. از دید اوپک، واشنگتن دخالت در بازار را آغاز کرد و آزادسازی ذخایر راهبردی برای کاهش قیمت‌ها موجب به زحمت افتادن اعضای اوپک شد. 

همچنین طرح واشنگتن برای اعمال سقف قیمتی بر صادرات نفت خام روسیه -که تلاشی برای کاهش درآمد کرملین از نفت بدون جلوگیری از کاهش عرضه آن در زمان آغاز تحریم‌های شدیدتر اتحادیه اروپایی در دسامبر است- باعث نگرانی تولیدکنندگان اوپک شده بود. آنها می‌ترسند این اقدام در آینده نیز علیه آنها مورد استفاده قرار گیرد و کنترل بازار نفت را به دست مصرف‌کنندگان ثروتمند بازگرداند. در پاسخ اما ایالات متحده می‌گوید این سقف به طور گسترده مورد استفاده قرار نخواهد گرفت. 

* هیچ کاهش تولیدی برای روسیه در کار نیست

کرملین پنجشنبه گذشته اعلام کرد این کاهش تولید با هدف تثبیت بازار است و اعتبار اوپک پلاس به عنوان سازمان مسؤول، ثبات بازار را تایید کرد. کاهش 2 میلیون بشکه در روز معادل ۴ درصد هدف تولید 43.8 میلیون بشکه‌ای اوپک پلاس است اما این گروه پیش از این هم برای رسیدن به اهداف تولید، به سختی تلاش می‌کرد و در آگوست، حدود 3.6 میلیون بشکه در روز کمتر از سقف تعیین‌شده نفت تولید کرد. 

در چند سال گذشته آنگولا و نیجریه به دلیل سرمایه‌گذاری ضعیف، اعضایی بودند که قادر به افزایش تولید نبودند. در ماه‌های اخیر، روسیه که با تحریم‌های گسترده غرب پس از حمله به اوکراین روبه‌رو شده، به این 2 کشور پیوست و سپتامبر 9.9 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد، در حالی که سقف تولید این کشور ۱۱ میلیون بشکه در روز بود. تحت توافق چهارشنبه گذشته، روسیه تولید خود را به 10.5 میلیون بشکه در روز کاهش می‌دهد که در واقع 0.6 میلیون بشکه بالاتر از تولید فعلی این کشور است. کارگزاری «بی‌سی اکسپرس» مستقر در روسیه اعلام کرد روسیه نیازی به کاهش تولید نخواهد داشت. این خبر مثبتی برای شرکت‌های نفتی روسیه است که از قیمت‌های بالاتر سود می‌برند و همزمان تولیدشان را ثابت نگه می‌دارند. 

اینطور که پیداست افزایش فروش نفت از سوی روسیه و ثبات قیمت 100 دلاری هر بشکه نفت برای آمریکا تبدیل به کابوسی شده است که ضمن تداوم تورم در غرب، عملیات کاهش درآمدهای روسیه را منتفی می‌کند.