گروه اقتصادی: الگوی کشت محصولات کشاورزی پس از ده‌ها سال بلاتکلیفی، در نخستین اجلاس سراسری به همین نام در وزارت جهاد کشاورزی رونمایی و سند کشت محصولات استان‌ها در سال زراعی 140۲-140۱ با حضور وزیر جهاد کشاورزی ابلاغ شد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، طرح الگوی کشت برنامه‌ای است که به کشاورزان کشور توصیه می‌کند چه محصولی را در کجا و به چه میزان بکارند و پیش‌بینی شده است که تحول بزرگی در تولیدات کشاورزی کشور ایجاد کند. 

در همین باره رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی از تولید ۱۵۲ میلیون تن محصول کشاورزی با اجرای الگوی کشت خبر داد و گفت: با توجه به محدودیت منابع آبی با اجرای الگوی کشت در مصرف آب بخش کشاورزی 3 میلیارد مترمکعب صرفه‌جویی می‌شود. سیدمجتبی خیام‌نکویی با بیان اینکه چشم‌انداز اجرایی این سند دستیابی به امنیت غذایی پایدار و رسیدن به حاکمیت و اقتدار غذایی است، اظهار داشت: پیاده‌سازی نظام نوآوری بخش کشاورزی مهم‌ترین اقدام این صنعت است. وی اضافه کرد: تدوین و اجرای سند الگوی کشت محصولات کشاورزی در سال اول برای حوزه زراعی و سال آینده در بخش‌های دیگر اجرا خواهد شد. خیام‌نکویی با بیان اینکه سند الگوی کشت مبتنی بر شرایط اقلیمی، بهره‌برداری بهینه از آب و خاک و رعایت مسائل زیست‌محیطی پایدار است، تصریح کرد: در این روش نیازهای آبی گیاهان مدنظر قرار گرفته است. رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی گفت: در مدل‌سازی الگوی کشت مؤلفه‌های تخصیص آب و زمین، صادرات، راهبردهای ملی و منطقه‌ای، شاخص‌های امنیت غذایی، اشتغال، قطب‌های تولید و سرانه و الگوی مصرف لحاظ شده است. وی افزود: رویکردهای اصلی برای نظارت بر تدوین الگوی کشت شامل کاهش آب مصرفی خالص و ناخالص، حفظ و ارتقای تولید با الگوی مصرف فعلی، صرفه‌جویی ارزی، افزایش ضریب نفوذ دانش با ارتقای عملکرد در هکتار، توسعه کشت در دیمزارهای کم‌بازده، توسعه کشت گیاهان علوفه‌ای کم‌آب‌بر، توسعه کشت دانه‌های روغنی، اصلاح کشت سبزی و صیفی از فضای باز به گلخانه و حفظ و ارتقای شاخص‌های اقتصادی است. 

 

* تولید ۱۵۲ میلیون تن محصول کشاورزی با اجرای الگوی کشت

خیام‌نکویی برآورد کرد که با اجرای الگوی کشت در پایان سال اجرای طرح، حجم تولید از ۱۲۵ میلیون تن به ۱۵۲ میلیون تن برسد، همچنین در تامین انرژی به خودکفایی برسیم. وی با بیان اینکه این طرح در نفوذ ۱۰۰ درصدی علم و دانش در عرصه‌های کشاورزی اثرگذار است، گفت: سطح زیرکشت در سال اول اجرا از ۱۱ میلیون هکتار به ۱۲ میلیون هکتار افزایش خواهد یافت. معاون وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: با اجرای الگوی کشت، صرفه‌جویی ارزی حدود ۶۹۷ میلیون دلاری برای گندم را شاهد خواهیم بود که در نهایت صرفه‌جویی ارزی 2.2 میلیارد دلاری را در پی خواهد داشت. 

وی افزود: مقام معظم رهبری هم تاکید کرده بودند که با همین آب و خاک می‌توان امنیت غذایی کشور را تامین کرد که مساله درجه یک کشور است. در الگوی کشت می‌توان به این توصیه عمل کرد. 

 

* تحقق رؤیای 50 ساله

پیش‌تر سیدجواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهادکشاورزی با بیان اینکه برای اجرای بهتر طرح الگوی کشت در کشور نیاز به 30 هزار میلیارد تومان است، تصریح کرد: 50 سال است طرح الگوی کشت را هر دولتی تلاش کرده اجرایی کند اما نتوانسته است و اکنون دولت سیزدهم با اقدام جسورانه خود آن را آغاز کرده ‌اما برای تداوم اجرا باید همه نهادها با آن همکاری کنند. 

وی ادامه داد: از سال ۱۳۵۰ بحث مربوط به الگوی کشت در ایران مطرح بود. نیم قرن است که الگوی کشت جزو چالش‌های بخش کشاورزی است. به دلایل مختلف در این ۵۰ سال الگوی کشت اجرایی نشده است. برخی معتقدند که دانش اجرای آن را نداریم و برخی می‌گویند کشاورزان آمادگی ندارند ولی معتقدم نه‌تنها هیچ مشکلی در دانش الگوی کشت نداریم، بلکه کشاورزان ما هم آمادگی اجرای الگوی کشت را دارند. 

وزیر جهاد کشاورزی تاکید کرد: با اجرای این طرح تنها در دیمزارهای کشور میزان تولید 4 میلیون و 500 هزار تن اضافه خواهد شد و تولید محصولات کشاورزی 11 درصد رشد خواهد داشت. با اجرای این طرح در بخش کشاورزی کشور، بهره‌وری کشاورزی رشد کرده و بهره‌وری آب 18 درصد اضافه شده و مصرف آب هم 6 درصد کاهش خواهد یافت و صرفه‌جویی 2.2 میلیارد دلاری در سال اول به همراه دارد. 

ساداتی‌نژاد افزود: اجرای الگوی کشت عملی فراقوه‌ای و کار دولت است که با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط اجرا می‌شود. همچنین قانون تمرکز وظایف بخش کشاورزی نیز که از 13 سال قبل اجرا نشده بود در دولت سیزدهم اجرا شد. در حالی این طرح اجرا شد که نیروی بازرسی هم نداشتیم و بتدریج و با کمک بسیج، بازرسی‌ها بهتر از قبل اجرا شد. ابلاغ الگوی کشت مانند مردمی‌‌سازی یارانه‌ها کاری جسورانه است، زیرا با اجرای این طرح در کشور مطالبه عمل به الگوی ابلاغ شده‌، ایجاد می‌شود. 

وی ادامه داد: در دولت سیزدهم نگاه ما مبتنی بر آن است که ایران در جنوب غرب آسیا به اقتدار غذایی برسد که در این صورت امنیت غذایی برقرار خواهد بود. روسیه تا سال ۱۹۹۰ واردکننده گندم بود اما امروز با تولید ۱۴۰ میلیون تن صادرکننده این محصول است؛ بنابراین باید برای اجرای الگوی کشت مطلوبیت ایجاد کنیم.  وزیر جهاد کشاورزی افزود: اجرای الگوی کشت کار جسورانه‌ای است اما به ‌دلیل مشکل آب در کشور راهی جز الگوی کشت نداریم. در سال‌های اول اجرای این طرح اما باید یارانه الگوی کشت داده شود. در قانون بودجه ۱۴۰۲ ردیفی جداگانه به الگوی کشت باید اختصاص داده شود. سال ۱۴۰۲ حداقل ۳۰ هزار میلیارد تومان در بودجه باید اعتبار برای اجرای الگوی کشت در نظر گرفته شود. الگوی کشت برای سال زراعی جاری تدوین شد و برای همه وزارتخانه‌ها فرستادیم اما هر سال باید متناسب با منابع آبی و اقلیمی کشور این طرح اصلاح شود.

***