گروه اقتصادی: اغلب کشورها شاخص‌های عمده بیکاری در مقاطع زمانی را محاسبه و اعلام می‌کنند و آگاهی از تغییرات نیروی کار در سطح فردی که بیانگر پویایی بازار کار است، برای سیاست‌گذاران و ناظران اجرای برنامه‌‌های اقتصادی بسیار مهم است.  بعد از اجرایی شدن یک راهبرد اشتغال‌زایی، بررسی عملکرد آن ضروری است. بر این اساس، طی یک دوره در نظر گرفته شده، اندازه و ویژگی‌های جمعیتی افرادی که اشتغال خود را از دست داده‌اند، اندازه و ویژگی‌‌های جمعیتی افرادی که کار پیدا کرده‌اند و اندازه و ویژگی‌‌های جمعیتی افرادی که وضعیت نیروی کار آنها طی زمان در نظر گرفته شده تغییر کرده است، بسیار مهم و قابل بررسی است. بتازگی آخرین وضعیت نیروی کار در تابستان 1401 توسط مرکز آمار ایران منتشر شده که حاکی است در تابستان سال جاری به میزان ٤١  درصد جمعیت ١٥ ساله و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. 

بررسی نرخ بیکاری افراد ١٥ ساله و بیشتر نشان می‌دهد ٨,٩ درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار) بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص نسبت به فصل مشابه سال قبل (تابستان ١٤٠٠) 0.7 درصد کاهش یافته است.

در تابستان ١٤٠١، به میزان ٤١ درصد جمعیت ١٥ ساله و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است این نرخ نسبت به فصل مشابه سال قبل (تابستان ١٤٠٠) 0.1 درصد کاهش یافته است.

جمعیت شاغلان ١٥ ساله و بیشتر در این فصل ٢٣ میلیون و ٧٧٩ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ٣٧٤ هزار نفر افزایش داشته است. بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد در تابستان ١٤٠١ بخش خدمات با ٥٠,٤ درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با 33.8 درصد و کشاورزی با 15.8 درصد قرار دارند.

نرخ بیکاری جوانان ١٥ تا ٢٤ ساله حاکی از آن است که ٢٣ درصد فعالان این گروه سنی در تابستان ١٤٠١ بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به فصل مشابه سال قبل (تابستان ١٤٠٠) 2.7 درصد کاهش یافته است.

بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ١٨ تا ٣٥ ساله نیز نشان می‌دهد تابستان ١٤٠١، ١٦,٢ درصد جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. این در حالی است که تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به تابستان ١٤٠٠ به میزان ١.٤ درصد کاهش یافته است.

بررسی سهم جمعیت ١٥ ساله و بیشتر دارای اشتغال ناقص نشان می‌دهد در تابستان ١٤٠١، ٩,٢ درصد جمعیت شاغل،‌ به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و...) کمتر از ٤٤ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند. این در حالی است که 39.6 درصد از شاغلان ١٥ ساله و بیشتر ٤٩ ساعت و بیشتر در هفته کار کرده‌اند.

 

* افزایش نرخ مشارکت اقتصادی در ۱۳ استان

بررسی‌های مرکز آمار ایران بیانگر این است نرخ مشارکت اقتصادی  در 13 استان روند افزایشی داشته است. بیشترین نرخ مشارکت در استان‌های زنجان با 49.4 و اردبیل با 47.5 درصد و آذربایجان غربی با 46 درصد به ثبت رسیده است.

مطابق گزارش‌ها، استان‌های اردبیل، اصفهان، بوشهر، چهارمحال‌وبختیاری، خراسان رضوی، زنجان، سمنان، قزوین، قم، کردستان، گیلان، مازندران و همدان دارای بیشترین مشارکت اقتصادی در تابستان امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته بوده‌اند.

نرخ مشارکت در استان‌های اردبیل از 45.8 به 47.5 درصد، اصفهان از 41.3 به 42.2 درصد، بوشهر از 38.4 به 42.1 درصد، چهارمحال‌وبختیاری از 41.8 به 42.1 درصد، خراسان رضوی از40.3 به42.4 درصد، زنجان از 46.7 به 49.4 درصد، سمنان از 36.8 به 38.4 درصد، قزوین از 43.3 به 43.9 درصد، قم از 36 به 36.5 درصد، کردستان از 42.6 به 43 درصد، گیلان از 44.4 به 46.1 درصد، مازندران از 42.9 به 44.7 درصد و همدان از 42.3 به 45.7 درصد رسید.