سیدمحمد قریشی*: دیدار دیروز چهارشنبه با رهبر حکیم انقلاب در فضای بسیار صمیمی انجام شد. نخبگان توانستند در فضایی آزادانه نقدها و مشکلات کشور را بیان کنند. بسیاری از سخنان خود من رویکرد انتقادی داشت و سعی کردم مسیر کشور در حوزه فضایی را به چالش بکشم و برای حل مسائل راهکار ارائه کنم. 

این نکته را هم بگویم که سخنرانی سایر نخبگانی که در این دیدار شرکت کرده بودند نیز بسیار حائز اهمیت و مهم بود. خانم مجد در حوزه معدن، دکتر تمنایی در حوزه ترابری و سایر دوستان هر کدام در حوزه‌های تخصصی خود به نقد وضعیت موجود و ارائه راهکار پرداختند؛ سخنانی که با حمایت و تایید رهبر معظم انقلاب مواجه شد. البته در قبال سخنان نخبگان نیز، رهبر معظم انقلاب انتظارات و توقعاتی را از نخبگان بیان کردند و بر حس مسؤولیت‌پذیری نخبگان برای حل مسائل کشور تاکید کردند: «اینطور نباشد که منفعت نخبگان ایرانی را کشورهای دیگر ببرند و مسائل حیاتی کشور خودمان حل نشده باقی بماند، البته در این زمینه مسؤولان نیز تکالیف جدی دارند». 

«مهم‌ترین مشکلی که امروز نخبگان دارند این است که کشور برای آنان هزینه کرده تا به اینجا برسند، اکنون برای اینکه ما بتوانیم دین خود را به کشور ادا کنیم، لازم داریم این فضا در اختیار ما قرار گیرد و شاید بتوانم بگویم که در حال حاضر مهم‌ترین مشکل این است فضای کافی برای ورود نخبگان در عرصه حکمرانی و مدیریت فراهم نیست و اگر این امکان فراهم شود که نخبگان بتوانند در عرصه حکمرانی و مدیریت کشور در لایه‌های مختلف ورود کنند، قطعا بسیاری از مشکلاتی که هم‌اکنون گریبانگیر کشور است، کمتر می‌شود». 

سخنرانی بنده در حوزه مسائل فضایی بود؛ مشکلات 10 سال گذشته را به طور خلاصه بیان کردم و در نهایت در 5 بند به ارائه راهکار پرداختم. 

موضوع اولی که عنوان شد درباره حفظ و نگهداشت سرمایه انسانی نخبه و متخصص در حوزه فضایی بود که عنوان کردم صنعت فضایی یک صنعت «های تک» است و این پتانسیل را دارد که نخبگان و فناوران کشور را در خودش نگه دارد و باعث شود اینها در کشور بمانند که متأسفانه ما در سال‌های اخیر آنچه دیدیم این بوده که حقوق این افرادی که در این صنعت با این تکنولوژی بالا در حال کار هستند، نسبت به بقیه تفاوتی ندارد و ما هیچ قانونی نداریم که آن افرادی که در صنایع «های تک» کار می‌کنند، مثل صنعت فضایی، نانو و هسته‌ای، حقوق و مزایای خاصی به آنها تعلق بگیرد اما در طرف مقابل کشورهای منطقه با پول‌های ویژه‌ای که می‌دهند، باعث شده‌اند متخصصان فضایی عمدتا در این چند سال از کشور خارج شوند که من در این زمینه به معظم‌له پیشنهاد دادم از قوانین و قدرت شورای عالی فضایی استفاده شود و یکسری آیین‌نامه‌های حمایتی اضافه شود که بتوانند نخبگان کشور را جذب کنند. 

در زمینه مشکلات تعاملات بین‌المللی نیز صحبت کردم و گفتم صنعت فضایی اساسا به گونه‌ای است که در بعدهای مختلف نیازمند همکاری‌های مشترک است و متأسفانه کشور ما با توجه به مشکلاتی که دارد و تحریم‌هایی که علیه ما واقع شده، در زمینه همکاری‌های بین‌المللی مشترک با مشکل مواجه است که در این زمینه هم پیشنهاد دادم وزارت امور خارجه ورود کند و در تدوین اسناد همکاری‌های مشترک 20 ساله با چین و روسیه که ما امکان همکاری را با این 2 کشور داریم، حداقل بندهای مرتبط با حوزه فضایی هم گنجانده شود، چون این 2 کشور در زمینه فضایی قوی هستند و ما می‌توانیم حداقل با این 2 کشور همکاری‌های بین‌المللی مشترک داشته باشیم. 

نکته بعدی جای خالی حوزه فضایی در ابلاغ سیاست‌های کلی سند هفتم توسعه بود که اگر ما یک بند مرتبط با صنعت فضایی در سند توسعه هفتم داشته باشیم، این امر باعث می‌شود با تغییر دولت‌ها و سلایق به صنعت فضایی و پیشرفت آن لطمه وارد نشود. هم‌اکنون متأسفانه ما ‌بندی مرتبط با حوزه فضایی در سند هفتم توسعه نداریم که این را از رهبر معظم درخواست کردم که دستور دهند یک ‌بند مرتبط با حوزه فضایی به سند توسعه هفتم اضافه شود که ایشان هم لطف کردند و فرمودند این مورد اصلاح خواهد شد.

* دکترای تخصصی مهندسی هوافضای دانشگاه تهران