گروه اقتصادی: دولت سیزدهم بر اساس قانون بودجه سال 1401 موظف به تخصیص سهام عدالت به تمام جاماندگان سهام عدالت است. در تفسیر جاماندگان می‌توان به تمام شهروندانی که جزو ۶ دهک ابتدایی جامعه هستند و به هر ترتیبی در مرحله اول تخصیص سهام عدالت قرار نگرفتند اشاره کرد. برای تسهیل اجرای این سیاست دولت تخصیص سهام عدالت را به ۲ فاز تقسیم کرده است. فاز اول شامل تخصیص سهام عدالت به تمام افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی است که اطلاعات آنها موجود است و در فاز دوم که مسلما با فراخوان و ثبت‌نام عمومی خواهد بود تمام جاماندگان مشمول سهام عدالت در 6 دهک اول اقتصادی شناسایی خواهند شد. به گزارش «وطن‌امروز»، روند آزادسازی سهام عدالت اردیبهشت 99 شروع شد و به دلیل قیمت قابل توجه این سهام متاثر از وضعیت بازار سرمایه در آن روزها، بحث مشمول بودن یا نبودن سهام عدالت مطرح شد. بر اساس آمارها حدود ۴۹ میلیون نفر مشمول سهام عدالت هستند در حالی که برخی با وجود اینکه جزو دهک‌های کم‌درآمد جامعه هستند، مشمول این سهام نشده‌اند. برخی شهروندان هم در همان مقطع اولیه ثبت‌نام رغبتی به این کار نداشته‌اند و حالا پشیمان هستند. دولت سیزدهم برای تمام این گروه‌ها برنامه‌ریزی ویژه‌ای برای تخصیص سهام عدالت دارد که مرحله به مرحله در حال اجراست. در همین باره حسین قربان‌زاده، رئیس سازمان خصوصی‌سازی در گفت‌وگوی تلویزیونی اعلام کرد با ابلاغ آیین‌نامه مربوط به واگذاری سهام عدالت به جاماندگان، بلافاصله کار واگذاری سهام عدالت این اقشار آغاز خواهد شد. به گفته وی، جاماندگان سهام عدالت به ۲ بخش تقسیم شده‌اند که بخش اول، اقشار تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند که دارنده سهام عدالت نیستند. تعداد این افراد 3.5 میلیون نفر است. بر اساس برآوردهای وزارت اقتصاد، با انتقال سهام تعدادی از شرکت‌های دولتی، به این 3.5 میلیون نفر سهام عدالت با ارزش روز ۱۰ میلیون تومان واگذار خواهد شد. آیین‌نامه مربوط به واگذاری سهام عدالت این اقشار به تصویب دولت رسیده و در انتظار تأیید هیأت تطبیق مصوبات مجلس است. بلافاصله پس از تأیید هیأت مذکور، کار واگذاری سهام عدالت به این اقشار شروع خواهد شد. بخش دوم جاماندگان سهام عدالت، سایر اقشار جزو ۶دهک درآمدی پایین هستند که هنوز تعداد آنها مشخص نشده است. افراد مشمول این بخش، با هماهنگی وزارت اقتصاد و وزارت کار مشخص خواهند شد.

 

* ۶ دهک اول پس از تسویه صندوق‌های بازنشستگی

چهارشنبه هفته گذشته وزیر امور اقتصادی و دارایی در حاشیه هیات دولت در جمع خبرنگاران در رابطه با جاماندگان سهام عدالت گفت: به جهت اینکه این تکلیف قانون بودجه ۱۴۰۱ است، دولت مصوبه‌ای داشت و در گام اول برای افراد تحت پوشش نهاد‌های حمایتی مثل کمیته امداد و بهزیستی، 10 میلیون سهام عدالت به ازای هر فرد مصوب و منابع آن‌ مشخص شد. این اقدام منتظر تاییدیه مجلس است و اگر ایرادی گرفته نشود رسما ابلاغ خواهد شد و در ماه‌های بعد اجرایی خواهد شد. وی در رابطه با ۶ دهک اول درآمدی دیگر گفت: با توجه به اینکه تکلیف دولت این است که سهام لازم را به سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری بدهد، حوزه بازنشستگی در اولویت پرداخت بدهی‌های دولت است و از این بابت ۹۰ هزار میلیارد باید در اختیار این شرکت‌ها قرار گیرد. وزیر اقتصاد افزود: پس از حل‌و‌فصل مساله بازنشستگان، میزان باقیمانده در اختیار ۶ دهک قرار می‌گیرد. به محض آنکه ۹۰ هزار میلیارد تومان سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی اختصاص پیدا کند درباره باقیمانده سهام مصوبه خواهیم داد‌.

 

* جزئیات واگذاری سهام عدالت به افراد تحت پوشش

بنا بر این گزارش، هیأت‌وزیران، وزارت امور اقتصادی و دارایی را مکلف کرد از محل باقیمانده سهام متعلق به دولت در بانک‌های صادرات، ملت و تجارت، شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت مخابرات ایران و صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، نسبت به واگذاری مستقیم سهام به افراد فاقد سهام عدالت تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور اقدام کند. بر اساس مصوبه هیات‌وزیران، مبلغ سهام مورد واگذاری به هر یک از مشمولان معادل حداکثر یکصد میلیون ریال با اعمال ۵۰ درصد تخفیف به صورت اقساط سالانه و به مدت ۱۰ سال است. همچنین افراد مشمول این تصویب‌نامه، توسط نهادهای ذی‌ربط شناسایی و معرفی خواهند شد و احراز عدم تخصیص سهام عدالت به آنان (در مقطع واگذاری سال ۱۳۸۵) بر عهده سازمان خصوصی‌سازی خواهد بود. سازمان خصوصی‌سازی نیز مکلف است از طریق سازمان بورس و اوراق بهادار و تسویه وجوه، نسبت به انتقال سهام به کد سهامداری هر یک از مشمولان اقدام کند. سهام واگذار شده تا پایان مدت اقساط در وثیقه سازمان خصوصی‌سازی قرار خواهد گرفت و آزادسازی سهام موصوف پس از تسویه کامل اقساط و به صورت مرحله‌ای (طی ۳ سال به نسبت مساوی) انجام خواهد شد. همچنین سهامداران می‌توانند پس از پایان سال پنجم نسبت به تسویه پیش از موعد و آزادسازی سهام خود اقدام کنند. قیمت سهام موضوع این مصوبه توسط هیأت واگذاری و بر مبنای میانگین قیمت پایانی سهام هر شرکت از نخستین روز کاری سال جاری منتهی به تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه منتهی به تاریخ جلسه هیأت واگذاری تعیین خواهد شد. در صورت عدم کفاف سهام برای واگذاری تا سقف ریالی تعیین شده برای هر فرد، سازمان خصوصی‌سازی مکلف است نسبت به تأمین کسری سهام از محل باقیمانده سهام دولت در شرکت‌های موضوع این مصوبه اقدام کند. لازم به ذکر است واگذاری سهام موضوع این تصویب‌نامه به موجب قرارداد الکترونیکی منعقده فی‌مابین سازمان خصوصی‌سازی و فرد مشمول خواهد بود. همچنین نقل و انتقال سهام موضوع مصوبه خارج از ساعت معاملات و خارج از اتاق پایاپای، انجام خواهد شد و کلیه کارمزد، هزینه‌های نقل و انتقال و توثیق سهام موضوع این مصوبه بر عهده انتقال‌دهنده بوده و نقل و انتقال این سهام از پرداخت مالیات معاف است.

 

* سهام عدالت از کجا آمد؟

طرح اولیه واگذاری سهام شرکت‌های دولتی به عموم مردم در دولت هشتم به تصویب رسید اما در آن دولت اجرایی نشد. این طرح در ابتدای کار دولت نهم (دولت دوم محمود احمدی‌نژاد) مورد توجه قرار گرفت، به‌ گونه‌ای که پس از ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، مصوبه شماره ۷۲۶۸۳/ت ۳۴۴۸۴ به تاریخ ۱۷/۱۱/۱۳۸۴ هیات‌وزیران با عنوان «آیین‌نامه اجرایی افزایش ثروت خانوار‌های ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون بر اساس توزیع سهام عدالت» منجر به فراهم شدن بستر قانونی لازم برای اجرای طرح توزیع سهام عدالت شد. در واقع سهام عدالت، نوعی یارانه مترقی بود که طبق نظر دولت نهم، از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان آن واگذار شد. به دلیل آنکه بابت واگذاری سهام شرکت‌ها به مشمولان، از آنها هیچ پولی دریافت نشده بود، تصمیم بر آن شد ظرف 10 سال سود سهام این شرکت‌ها به عنوان اقساط سهام پرداخت شود. با پرداخت سود سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸، نهم اردیبهشت‌ماه سال ۹۹، رهبر انقلاب با صدور ابلاغیه‌ای ضمن موافقت با درخواست رئیس‌جمهور برای آزادسازی سهام عدالت و با اشاره به نقش سهام عدالت در گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانواده‌های کم‌درآمد، خاطرنشان کردند: دولت هر چه زودتر اقدامات مقتضی را به عمل آورد تا مردم سریع‌تر از منافع سهام خود بهره‌مند شوند.