گروه فرهنگ و هنر: تقابلات دنیای غرب با جمهوری اسلامی ایران یک روز و دو روز نیست که آغاز شده؛ بلکه با گذر زمان، هر روز رنگ جدیدی به خود می‌گیرد. توسعه فناوری، سال‌هاست این تقابل را به حوزه جنگ نرم برده اما در همان حوزه نیز دشمن روز‌به‌روز فاصله‌اش را با خاکریزهای ما کمتر و کمتر می‌کند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، هر چند در دنیای امروز هم در نقاط مختلف جهان از جمله اوکراین و روسیه جنگ نظامی دیده می‌شود اما به طور کلی جامعه بشری به سمت و سویی می‌رود که این شیوه مبارزه پرهزینه، اندک اندک منسوخ شود و جای خود را به شیوه‌هایی جدیدتر و البته کم‌هزینه‌تر بدهد. این شیوه‌های جدید البته مدت‌هاست که پا به عرصه تقابلات جهانی بویژه تقابلات کشورهای غربی با سایر کشورها گذاشته‌اند. این شیوه‌ها چندان هم کم‌سابقه نیستند اما اگر فرض را بر این بگذاریم که همه آنها یک نسخه ثابت و تغییرناپذیر دارند، در این تقابلات غیرنظامی قافیه را باخته‌ایم. 

تقابل ما و غرب به تبعیت از شرایط روز تغییراتی را به خود دیده است. در لشکری که امروز غرب در مقابل کشور و فرهنگ ما به صف کرده، سربازان متنوعی به چشم می‌خورند. غرب امروز سینما، موسیقی، بازی‌های رایانه‌ای و... را به خدمت گرفته و در عرصه جنگ غیرنظامی به وسیله آنها تاخت و تاز می‌کند. این جنگ غیرنظامی هر چند سعی دارد غیرعلنی باشد اما گاهی دم خروس بیرون می‌زند و چهره واقعی این تلاش‌ها نمایان می‌شود. گاهی کمپانی برادران وارنر با فیلم «سیصد»، تاریخ را در جهت رویکردهای خویش تحریف و مصادره به مطلوب می‌کند، گاهی شارلی ابدو با کاریکاتور‌های موهنش عقاید ما را نشانه گرفته و پرده‌دری می‌کند و گاهی هم مثل تازه‌ترین نمونه، دشمن خطوط قرمز را با صراحت و گستاخی تمام زیر پا می‌گذارد. آخرین نسخه بازی رایانه‌ای‌:Call of duty modern warfare 2‌ 

به معنای «ندای وظیفه؛ جنگ مدرن۲» شبیخون اخیر کمپانی بازی‌سازی آمریکایی است که دست روی سردار شهید حاج‌قاسم سلیمانی گذاشته است. گنجاندن ماموریت ترور سردار سلیمانی در این بازی آمریکایی، بازی‌‌های ویدئویی غربی را وارد فاز جدیدی کرده و نقابی را که غرب زیر آن پنهان شده بود، کنار ‌زده است. بازی رایانه‌ای «ندای وظیفه» در این حرکت خود به آشکاراترین شکل ممکن هدف خود را دنبال کرده و نه‌تنها این عملیات را در نخستین مرحله بازی -که ویترین آن محسوب می‌شود- قرار داده، بلکه نام کشورمان را در دیالوگ کاراکترها ذکر کرده و ایران هم به لیست شخصیت‌های منفی بازی‌های رایانه‌ای غربی اضافه شده است. تاکنون تمرکز بیشتر بازی‌های رایانه‌ای جنگ با دشمنان روس یا عرب بود اما نسخه جدید «ندای وظیفه» با نام بردن از ایران، پا را فراتر گذاشته است. 

اندک فاصله این مرحله از «ندای وظیفه» با واقعیت به عدم مشابهت نام شخصیت با نام واقعی حاج قاسم خلاصه می‌شود و حتی در طراحی گرافیکی شخصیت هم دقت بالایی به خرج داده شده تا شخصیت منفی بازی، بیشترین شباهت را با سردار شهید داشته باشد!

پیشینه بازی‌های رایانه‌ای غربی را که مرور کنیم، موارد بسیاری خواهیم یافت از تلاش‌های ریز و درشت بازی‌سازان برای القای مفاهیم فرهنگی مدنظرشان به کاربران؛ کاربرانی که در سرتاسر جهان وجود دارند و بخشی از آنها در جوامعی زندگی می‌کنند که فرهنگ آنها با آنچه در این بازی‌ها تبلیغ می‌شود، کاملا مغایر است. منظورمان صرفا ضدارزش‌هایی چون عادی‌سازی روابط نامشروع نیست؛ این مورد جزو سطحی‌ترین تبلیغات فرهنگی‌ای است که توسط این بازی‌ها انجام می‌شود. حساس‌تر نگریستن به این بازی‌ها ما را به یکسری نمادها می‌رساند که آمده‌اند تا در این جنگ فرهنگ‌محور، جایگزین گلوله‌های جنگی باشند. تبلیغ فرقه‌هایی چون شیطان‌پرستی و وهابیت مساله‌ای بود که این بازی‌ها تاکنون در لفافه در پیشبرد آن می‌کوشیدند اما حالا جنگ فرهنگی ما با غرب نیز علنی شده و مختصات این جنگ به کلی تغییر کرده است. غرب حالا دشمنی‌اش با جمهوری اسلامی ایران را از میدان واقعی رزم به میدان مجازی رزم آورده است. 

یک جنگ نظامی یک‌طرفه را تصور کنید. یکی از طرفین دیگری را به آتش بسته و دیگری به جز داد و فریاد و محکوم کردن اقدامات غیرانسانی طرف مقابل، چاره دیگری نیندیشد. این شرایط در جنگ غیرنظامی امروز -که بازی‌های رایانه‌ای یکی از مهم‌ترین و پرطرفدارترین حوزه‌های آن است- نیز وجود دارد و انفعال در این حوزه جایز نیست. محدود کردن دسترسی به بازی هم به گواه تجربه، نه‌تنها کارآمد نیست، بلکه اثر عکس دارد. ۲ ماه و اندی تا سومین سالگرد شهادت سردار سلیمانی فاصله داریم. در این نزدیک به ۳ سال، بازی‌سازان ما چه محصولی در این حوزه تولید کرده‌اند که در چنین شرایطی بتواند به‌مثابه یک جوابیه و عامل خنثی‌کننده عمل کند؟ با مروری بر بازی‌های رایانه‌ای، هر چند نمونه‌های قابل توجهی درباره جنگ‌های سوریه و عراق و مساله داعش موجود است اما هیچ محصولی که به ترور مظلومانه حاج‌قاسم بپردازد، دیده نمی‌شود. با دست گذاشتن دشمن روی این سوژه که به نوعی خط قرمز ما محسوب می‌شود، اهمیت توجه به این موضوع در بازی‌سازی بیش از پیش حس می‌شود.

***