گروه سیاسی: هیجان کور، خشونت، توهین و نفرت‌پراکنی، خلاصه حوادثی است که در هفته‌های اخیر بخشی از فضای عمومی جامعه ایران را به بهانه اعتراضات درگیر خود کرده است. فضاسازی رادیکال رسانه‌های ضدانقلاب نیز در هفته‌های گذشته، بیش از همه بر مسدود کردن مسیر مفاهمه و گفت‌وگو متمرکز بوده است. خشن شدن گفتار و رفتار آشوبگران و حامیان‌شان طی هفته‌های گذشته به موازات این گفت‌وگوستیزی پیگیری شده تا جامعه را به سمت یک دوقطبی خشن پیش ببرد. در این مسیر باز شدن هر مجرایی برای گفت‌وگو میان مردم و دولت، فرصتی مهم برای ترمیم زخم‌های اجتماعی به وجود آمده است که به خلع سلاح آشوبگران نیز منتهی می‌شود. به زبان ساده‌تر، هرقدر گفت‌وگو و مفاهمه با یکدیگر تضعیف شود، خشونت و دیگرستیزی جای آن را می‌گیرد. حوادثی همچون شعارهای هتاکانه در برخی دانشگاه‌های کشور و افزایش درگیری‌های خیابانی به تشدید نفرت و خشونت منتهی می‌شود، به همین خاطر آشوبگران و جریان ضدانقلاب تمام اهتمام خود را بر جلوگیری از شکل‌گیری یک فضای مفاهمه و گفت‌وگو معطوف کرده‌اند. پیشگام شدن دولت و دیگر نهادهای مسؤول برای باز کردن باب گفت‌وگو با مردم، رفع ابهامات و پاسخگویی، امری ضروری و تاثیرگذار است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، شروع اغتشاشات به بهانه درگذشت مهسا امینی، میدان جدیدی را برای ضدانقلاب به وجود آورد تا سناریوی خود را به پشتوانه حمایت دولت‌های خارجی برای درگیر کردن ایران به یک نزاع داخلی پی بگیرند. دستورزبان آشوب‌های اخیر بیش از هر چیز بر نفرت‌پراکنی و دوقطبی کردن جامعه استوار بود. چشم‌انداز ضدانقلاب برای فعال کردن گسل‌های قومی و مذهبی به عنوان پیش‌نیازهای جنگ داخلی در رفتار و گفتار آشوبگران مشهود بود. در این فضا تبدیل کردن گفت‌وگو و مفاهمه به یک هنجار اجتماعی به شکل جدی از سوی رسانه‌های ضدانقلاب پیگیری می‌شد تا مهم‌ترین ابزار در برابر خط تخریبی طراحی شده را بلااثر کنند. با این حال موضع نظام در مواجهه با آشوب‌های برنامه‌ریزی شده خیابانی به شکلی بود که مسیر گفت‌وگو مسدود نشود. مقامات عالیرتبه کشور ابتدا با تفکیک میان خط اعتراض و اغتشاش، نارضایتی و اعتراض عمومی را به رسمیت شناختند و پس از آن نیز نه‌تنها باب گفت‌وگو با معترضان را نبستند که از آنها برای گفت‌وگو دعوت هم کردند. حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه ‌قضائیه اواسط مهرماه در فراخوانی مهم خطاب به تمام جریان‌های سیاسی، گروه‌ها، دسته‌جات و مردم، گفت: هر کس هر ابهام، سوال، انتقاد یا اعتراضی دارد در خدمت آنها هستم تا درباره مسائلی که در حوزه اختیارات من است با آنها گفت‌وگو کنم. وی ادامه داد: اعتراض آتش زدن پرچم و قرآن، سوزاندن اموال مردم، کشتن مردم و کشته‌سازی نیست. انتقاد و اعتراض را می‌پذیریم و اگر جایی لازم باشد درباره اشتباهی که انجام داده‌ایم اصلاحاتی انجام دهیم، حتما انجام خواهد شد و ضعف‌مان را برطرف می‌کنیم. قاضی‌القضات هفته گذشته نیز با تکرار موضع پیشین خود با بیان اینکه سعه‌ صدر و برخورداری از ظرفیت بالا، یکی از اساسی‌ترین لوازم شرکت در یک فرآیند گفت‌وگومحور است، گفت: باید باب گفت‌وگو را در کشور بسط و گسترش دهیم و گفت‌وگومحوری و تضارب آرا و تعاطی افکار را به یک فرهنگ عمومی تبدیل کنیم؛ این مقوله باید در میان همه اقشار و آحاد جامعه جا بیفتد و تثبیت شود؛ از کسبه و بازاریان تا نخبگان و دانشگاهیان و صنعتگران؛ قطعا این فرآیند، امری دستوری و فرمایشی نیست و اختصاص به یک مقطع زمانی خاص ندارد و همه اقشار و آحاد جامعه باید به گفت‌وگو و شنیدن سخنان یکدیگر و سوال و جواب عادت کنیم و خو بگیریم و منصفانه و عادلانه، سخن و نظر حق را پذیرا باشیم. 

دعوت محسنی‌اژه‌ای به گفت‌وگو از سوی قوای دیگر نیز پیگیری شد. سخنگوی دولت در روزهای اخیر با حضور در دانشگاه‌های علامه طباطبایی، خواجه نصیرالدین و قم، به‌رغم تمام سنگ‌اندازی‌ها و هتاکی‌ها، در مقابل دانشجویان نشسته و پاسخگوی سوالات آنها شده است. باز شدن باب گفت‌وگو میان دولت و دانشجویانی که این روزها مهم‌ترین بدنه معترض را تشکیل می‌دهند، از سوی دلسوزان ایران و نظام با تحسین و تایید مواجه شد. در همین فضا روز گذشته رئیس‌جمهور نیز در جلسه هیات دولت در اظهاراتی که احتمالا ناظر بر فعالیت‌های سخنگوی دولت بود، حضور مسؤولان بین مردم و آشنایی بیشتر با مسائل و مشکلات آنان را زمینه‌ای برای پاسخ به سوالات و باز کردن گره‌های ذهنی مردم دانست که موجب افزایش حس امید و اطمینان آنان خواهد شد. بر همین اساس با توجه به تاکید روسای قوای قضائیه و مجریه بر پیگیری گفت‌وگو با مردم و معترضان، باید حضور و مواجهه مسؤولان با مردم را به عنوان یک ضرورت تخلف‌ناپذیر مورد توجه قرار داد؛ ضرورتی که پیش از این نیز در یک سال گذشته بارها از سوی رهبر حکیم انقلاب طرح و مطالبه شده بود. مرداد پارسال در روز تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی برای دولت سیزدهم بود که رهبر انقلاب با تأکید بر اینکه دولت باید مظهر وفاق ملی و نگاه ملاطفت‌آمیز به عموم مردم باشد، خاطرنشان کردند: یکی از کارهای مهمی که به مردمی بودن دولت کمک می‌کند، تعهد به گفت‌وگوی صادقانه و بدون پیرایه‌های سیاسی با مردم است. باید با مردم صادقانه حرف زد، مشکلات و راه‌حل‌ها را گفت و توقعات را بیان کرد و کمک‌های لازم را نیز به مردم تقدیم کرد. 

 

* فحاشی یا منطق؟

باز شدن باب گفت‌وگو ضمن عقلانی کردن فضای جامعه و کاستن از بار هیجانی کاذب و مخربی که از خارج کشور تغذیه می‌شود، مشت پوچ جریانی را که ابزاری جز فحاشی و هتاکی برای روشن نگه داشتن آتش اغتشاشات ندارد، در مقابل افکار عمومی عیان می‌کند. تجربه حضور سخنگوی دولت در دانشگاه‌ها هرچند شکلی مقدماتی و حداقلی از گفت‌وگو را نشان می‌داد اما بی‌منطق بودن جریان هتاکی که باعث وهن دانشگاه شده بود را نیز تا حد زیادی برای افکار عمومی مشخص کرد. در همین فضا ادامه این جلسات و برقرار ماندن باب گفت‌وگو می‌تواند به عقلانی شدن بیش از پیش فضای سیاسی کشور کمک کند.