گروه بین‌الملل: پنتاگون در سند راهبرد دفاعی جدید آمریکا تاکید کرد با وجود تجاوز روسیه به اوکراین، چین همچنان بزرگ‌ترین چالش امنیتی ایالات متحده است و این تهدید چگونگی تجهیزات نظامی و ساختار آینده ارتش آمریکا را تعیین می‌کند. 

روزنامه واشنگتن‌پست روز پنجشنبه ۲۷ اکتبر (پنجم آبان) سندی از پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) را منتشر کرد که در آن گفته شده درگیری با چین «نه اجتناب‌ناپذیر است و نه مطلوب» اما استراتژی نظامی ایالات متحده را تلاش برای جلوگیری از «تسلط پکن بر مناطق کلیدی» تعیین می‌کند. اشاره به مناطق کلیدی با تجمع نظامی تهاجمی چین در آب‌های چین جنوبی و افزایش فشار بر تایوان مرتبط است. پنتاگون هشدار می‌دهد چین در صدد تضعیف متحدان آمریکا در اقیانوس هند و اقیانوس آرام و استفاده از ارتش رو به رشد خود برای زیر سلطه گرفتن و تهدید همسایگانش است. این گزارش ۸۰ صفحه‌ای و طبقه‌بندی نشده به جنگ روسیه در اوکراین هم اشاره می‌کند و می‌گوید مسکو با سلاح‌های هسته‌ای، عملیات سایبری و موشک‌های دوربرد تهدیدی جدی برای ایالات متحده و متحدانش است و هشدار می‌دهد که همکاری رو به رشد چین و روسیه چالش‌های خطرناک‌تری برای ایمنی و امنیت داخلی، حتی با وجود تهدیدهای تروریستی است. 

 

* چین تنها رقیبی است که می‌تواند آمریکا را در درازمدت به چالش بکشد

لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا می‌گوید: «چین تنها رقیبی است که هم قصد دارد نظم بین‌المللی را تغییر دهد و هم به طور فزاینده‌ای قدرت انجام این کار را دارد. روسیه بر خلاف چین نمی‌تواند در درازمدت به طور سیستماتیک ایالات متحده را به چالش بکشد اما تجاوز روسیه تهدیدی فوری برای منافع و ارزش‌های ما به شمار می‌رود».

واشنگتن‌پست نوشته، این گزارش نشان می‌دهد که آمریکا برای نخستین بار با 2 رقیب دارای سلاح هسته‌ای یعنی روسیه و چین روبه‌رو است. این استراتژی که همراه با 2 گزارش دیگر درباره دفاع موشکی و تسلیحات هسته‌ای منتشر شد، طرحی جامع برای برنامه‌ریزی نظامی آمریکا برای 4 سال آینده ارائه می‌کند. این استراتژی به چگونگی تغییر جهان از سال ۲۰۱۸ پرداخته است، یعنی زمانی که نیروهای آمریکایی هنوز در افغانستان می‌جنگیدند و تهاجم گسترده روسیه به اوکراین تقریبا غیرقابل تصور به نظر می‌رسید. 

استراتژی قبلی که سال ۲۰۱۸ در زمان رئیس‌جمهور وقت دونالد ترامپ منتشر شد، منعکس‌کننده تغییر اساسی از تمرکز نظامی آمریکا بر مقابله با افراط‌گرایان به ارتشی بود که باید برای جنگ با یک قدرت بزرگ آماده شود. 

 

* بازدارندگی یکپارچه

استراتژی دفاعی ۲۰۲۲ آمریکا افزایش تمرکز بر متحدان این کشور به عنوان عنصر کلیدی دفاعی این کشور است. این راهبرد بر تلاش گسترده‌تر دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور کنونی آمریکا برای ترمیم روابط با این متحدان تاکید می‌کند که توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین رانده شده بودند. محور سند جدید بر مفهوم «بازدارندگی یکپارچه» قرار دارد، به این معنی که ایالات‌متحده از ترکیب گسترده‌ای از قدرت نظامی، فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک، و اتحادهای قوی - از جمله زرادخانه هسته‌ای آمریکا‌- برای پیشگیری از تهاجم دشمن استفاده خواهد کرد. این گزارش نتیجه‌گیری می‌کند که چین «پرپیامدترین رقیب استراتژیک برای دهه‌های آینده» باقی می‌ماند، در حالی که روسیه یک تهدید جدی «فعلی» است. از زمان آخرین گزارش پنتاگون، چین و روسیه در استفاده از نیروی نظامی خود تهاجمی‌تر شده‌اند. روسیه ماه فوریه تهاجم تمام‌عیار به اوکراین را آغاز کرد و چین تهدید دیرینه خود برای بازپس‌گیری تایوان حتی «در صورت لزوم با توسل به زور» را تشدید کرده است. همزمان روسیه و کره‌شمالی همگی آزمایش‌های تسلیحات هسته‌ای خود را تسریع کرده‌اند. 

 

* اولین استراتژی از هنگام خروج از افغانستان

این نخستین سند استراتژی آمریکا از زمان پایان جنگ ۲۰ ساله این کشور در افغانستان و خروج تمام نیروهای آن در سال گذشته از این کشور است. ایالات متحده هنوز تعداد کمی نیرو در عراق و نزدیک به ۱۰۰۰ نیرو در سوریه دارد اما تمرکز خود را تا حد زیادی از عملیات ضدتروریستی که طی ۲ دهه گذشته در راهبرد این کشور غالب بود، روی تهدیدات رقبای اصلی مانند چین برگردانده است. گزارش جدید خواستار افزایش تحقیق و توسعه در زمینه فناوری‌های پیشرفته از جمله در عرصه‌های فراصوتی، سایبری، هوش مصنوعی، انرژی هدایت ‌شده و جذب نیروی ماهر است. 

پنتاگون همچنین بر خطر فزاینده هسته‌ای، بویژه با رشد روابط بین چین و روسیه تأکید می‌کند. این سند می‌گوید ایالات متحده متعهد به مدرن‌سازی نیروهای هسته‌ای خود است و در عین حال قابلیت‌های هسته‌ای کنونی خود را بررسی می‌کند که ممکن است دیگر برای بازدارندگی به آن نیازی نداشته باشد. بررسی هسته‌ای لغو برنامه پرتاب موشک‌های کروز از دریا را تایید می‌کند و آن را ضروری نمی‌داند. این برنامه در بررسی وضعیت در دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ گنجانده شد اما دولت بایدن اوایل امسال با حذف بودجه پایان آن را هدف قرار داد. 

این نخستین بار است که ۳ سند راهبردی پنتاگون -بررسی دفاع ملی و اسناد حاکم بر وضعیت دفاع موشکی و هسته‌ای - همزمان تهیه و منتشر می‌شوند. تمرکز جدید بر «بازدارندگی یکپارچه» در حالی صورت می‌گیرد که ایالات متحده با این واقعیت روبه‌رو است که 3 پایه اصلی توان نظامی این کشور یعنی موشک‌های هسته‌ای زیردریایی، هواپیماهای بمب‌افکن دوربرد و سیستم‌های پرتاب زمینی به سرعت در حال فرسوده شدن هستند و به میلیاردها دلار برای مدرن‌سازی نیاز دارند. 

 

* جهانی که اجتناب از جنگ هسته‌ای در آن قطعی نیست

واشنگتن‌پست نوشته آمریکا همچنین با جهان جدیدی روبه‌رو است که در آن رویکرد چندین دهه اجتناب از جنگ هسته‌ای در حال تغییر است. بازدارندگی هسته‌ای برای چندین دهه بر جلوگیری از جنگ بین ۲ ابرقدرت هسته‌ای، روسیه و ایالات متحده متمرکز بود و بر تضمین متقابل جلوگیری از توسل هر یک از طرفین به حمله هسته‌ای اتکا داشت اما اکنون روسیه بارها تهدید کرده است که از سلاح‌های هسته‌ای «تاکتیکی» با بازده پایین‌تر در اوکراین استفاده خواهد کرد و عقب‌نشینی‌های این کشور در اوکراین با نیروهای متعارفش می‌تواند باعث نزدیکی هر چه بیشتر به توان هسته‌ای‌اش شود. آستین می‌گوید: «ما مطمئنا نگران تشدید تنش هستیم. ما از همان ابتدای این جنگ نگران بوده‌ایم». او می‌افزاید: «این نخستین بار در بیش از ۷۰ سال اخیر خواهد بود که از یک سلاح هسته‌ای استفاده می‌شود» و این «مطمئنا پتانسیل تغییر اوضاع در جامعه بین‌المللی را دارد».

این گزارش همچنین به دستاوردهای سریع چین و روسیه در موشک‌های مافوق صوت اشاره می‌کند که تشخیص آنها برای سیستم دفاعی آمریکا دشوارتر است. 2 کشور همچنین در حال بهبود توانایی‌های خود برای ساقط کردن ماهواره‌ها یا بیرون راندن آنها از مدار هستند.