یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی ایران و نظام جمهوری اسلامی در 4دهه اخیر رشد و پیشرفت چشمگیر ایران اسلامی در زمینه علوم مختلف بوده است که آمارهای بینالمللی به روشنی گویای این حقیقت مسلم است. گفتمان انقلاب اسلامی با نفی وابستگی و تکیه بر توان علمی و عملی جوانان این مرز و بوم توانست روحیه خودباوری را در مردم بویژه نخبگان و دانشمندان احیا کند و با ایجاد زیرساختها و بستر مناسب، زمینه رشد و پیشرفت کشور در علوم مختلف را فراهم آورد به طوری که حالا ایران در بعضی علوم راهبردی در جمع چند کشور اول جهان قرار دارد. بدون تردید تشویقها و حمایتهای بیدریغ حضرت آیتالله خامنهای از دانشمندان و نخبگان دلسوز و مجاهد از اصلیترین عوامل این پیشرفتهای چشمگیر بوده است. حجتالاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، استاد حوزه و دانشگاه در یادداشتی به بررسی پیشرفتهای علمی کشور و نقش انقلاب اسلامی در این دستاوردها پرداخته است.
***
اگر از نفس دیدار دانشجویان نخبه با رهبر حکیم انقلاب اسلامی که حاوی پیامهای استراتژیک است صرف نظر کنیم، بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار نخبگان و استعدادهای برتر تحصیلی نیز نکات مهم و راهبردیای داشت که به اشاره به یکی از آنها اکتفا میکنم. ایشان فرمودند انقلاب اسلامی زمینه و بستر مناسبی را برای جوانان و دانشجویان فراهم کرد تا نخبگان بتوانند در این فضا به فعالیتهای علمی و بروز استعدادهای علمیشان بپردازند. این زمینه در دوران طاغوت وجود نداشت یا بسیار کمرنگ و کمرمق بود.
انقلاب اسلامی ایران آثار و برکات زیادی داشت و به واقع انکار این آثار ناشکری است. پیش از انقلاب و حتی در سالهای اولیه انقلاب، پزشک عمومی برای درمان بیماریهای رایج از هند، بنگلادش و پاکستان به ایران میآمد. نه اینکه پزشک و متخصص نباشد اما تعدادشان بسیار محدود بود به طوری که ما مجبور به استفاده از پزشکان خارجی میشدیم. بسیاری از پزشکان متخصص ایرانی در آمریکا زندگی میکردند و عده بسیار قلیلی از اینها چند ماهی در سال به ایران میآمدند و باز به آمریکا بازمیگشتند. یک خانم پزشک فیلیپینی چند سال قبل از شروع جنگ از طریق هلالاحمر به ایران آمده بود، چرا که ما نیاز شدیدی به پزشک داشتیم و با شروع جنگ تحمیلی به کشورش بازنگشت و در ایران ماند تا به مجروحان جنگی خدمت کند و تا آخر عمر در دزفول ماند و به رزمندگان خدمت میکرد و در همان دزفول هم از دنیا رفت، در صورتی که او اصلا مسیحی بود ولی یک چنین روحیهای داشت. امروز اما شرایط کشور در حوزه پزشکی به کلی متحول شده است و ما شاهدیم که بیماران مختلفی از خارج از کشور و حتی از اروپا برای معالجه به ایران میآیند تا تحت معالجه پزشکان حاذق ما قرار بگیرند. ما این رشد و توسعه علمی را در زمینههای مختلف داشتهایم. در عرصههای هستهای، نانوتکنولوژی، سلولهای بنیادی و... هر جا که دانشمندان ما حرکتهای جهادی و سختکوشانهای داشتهاند، توانستهایم به رتبههای برتر علمی جهان در این رشتهها دست پیدا کنیم.
از عرصههای علمی دیگری که ما به برکت انقلاب اسلامی در آن رشد و پیشرفت چشمگیری داشتهایم، عرصه علوم انسانی است. علوم انسانی پیش از انقلاب هم بود اما امروز به لحاظ گستردگی رشتههای علوم انسانی و عمق این رشتهها در دانشگاهها اصلا قابل قیاس با پیش از انقلاب نیست. یک اشکالی که در زمینه رشد علوم و پیشرفت علمی معمولا مطرح میشود، این است که اگر انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی نیز نبود همین پیشرفتها اتفاق میافتاد و این ربطی به انقلاب ندارد. در پاسخ به این اشکال باید گفت خیلی بعید بود همین پیشرفت و رشد را ما میتوانستیم در دوران حاکمیت طاغوت به دست آوریم. دانشگاه تهران سال 1313 در تهران شکل گرفت و علوم انسانی نیز در آن زمان نه تنها بود، بلکه دوران اوج رشد علوم انسانی قرن 19 میلادی بود. وقتی شیب رشد علوم انسانی از سال 1313 تا 1357 را که یک دوره 44ساله است با شیب رشد علوم انسانی از سال 57 تا امروز که آن هم یک دوره 44 ساله است مقایسه کنیم، متوجه میشویم رشد علوم انسانی و غیرانسانی در بعد از انقلاب اصلا قابل مقایسه با پیش از انقلاب نیست و این ارتقا و ترقی فوقالعاده است. اگر کسی با انصاف و عدالت، نسبت رشد علمی در پیش و پس از انقلاب را مقایسه کند، درمییابد انقلاب اسلامی چه خدمت بزرگی به پیشرفت علوم در ایران کرد و زمینهای که رهبر معظم انقلاب به آن اشاره کردند، اینچنین برای نخبگان و دانشمندان فراهم و تامین کرد. یکی از بسترها و زمینههای ایجاد شده در ایران برای رشد و ارتقای علم و تحصیلات عالی، تشکیل دانشگاه آزاد اسلامی بود که با تاسیس حدود 400 شعبه در کشور و خارج از کشور رتبه اول دنیا به لحاظ گستردگی واحد دانشگاهی را دارد. هزاران دانشجوی خارجی در مقطع ارشد و PHD در کشورهای مختلف از دانشگاه آزاد اسلامی فارغالتحصیل شدهاند. حوزه علوم اسلامی نیز اعم از الهیات و فلسفه و علوم قرآن و حدیث و... اصلا قابل قیاس با قبل انقلاب نیست. بهترین دانشکده الهیات ما دانشکده الهیات دانشگاه تهران بود اما الان چه مقدار دانشکده الهیات در دانشگاههای مختلف دولتی و آزاد داریم. در حوزههای علمیه نیز رشد و پیشرفت چشمگیر بوده است. قبل انقلاب صرفا یک فقه و اصول در حوزه تدریس میشد اما امروز در حوزه علمیه 17 حوزه دانشی و در ذیل این 17 حوزه دانشی 300 رشته تخصصی تعریف شده است. طلبههای فاضلی امروز در فقه سیاست و فقه اقتصاد و فقه تربیت یا در فلسفههای مضافی مثل فلسفه اخلاق و فلسفه دین و... تربیت شدهاند. در علوم اجتماعی و روانشناسی در دانشگاههای مختلف روزآمدی و پیشرفت داریم. در مساله مهم بومیسازی علوم انسانی دستاوردهای مهمی داشتیم. انقلاب عظیم اسلامی و نظام جمهوری اسلای ایران با ایجاد بستر و زمینه مناسب برای رشد علمی و توأم با معنویت به تربیت ستارگانی پرداخت که در عرصه علم و پیشرفت کشور جهاد کردند و حتی در این مسیر پیشرفت علمی جان خود را فدا کردند. یکی از این ستارگان که در ایام شهادت او قرار داریم، شهید عزیز سردار بزرگ اسلام، جناب آقای حسن طهرانیمقدم است. این سردار پرافتخار توانست با بهرهگیری از دانش موشکی و تلاش و مجاهدت زیاد در این عرصه، کشور عزیزمان را به درجهای از تکنولوژی موشکی برساند که امروز دشمنان این مردم از این قدرت واهمه زیادی دارند.
باید توجه داشت در دنیا انقلابهای فراوانی رخ داده ولی این انقلاب حاصل سالها جهاد بوده است. جهادهای امنیتی، جهادهای نظامی، جهادهای علمی، خیلی خونها ریخته شده، خیلی مجاهدتها شده، از شهدا گرفته و خانوادههای شهدا و جانبازان. اینکه ایران الان در میان ۲۰ کشور پیشرفته در نانوتکنولوژی رتبه ۷ دنیا را دارد، این از برکت مجاهدتهای دانشمندان نانوتکنولوژی است، یعنی اگر این جوانان دانشمند زحمت نمیکشیدند، این جایگاه را در نانو و بیوتکنولوژی پیدا نمیکردیم، در ماهواره پیدا نمیکردیم، در موشکسازی پیدا نمیکردیم. اینکه مقام معظم رهبری تأکید میکنند به جوانان خودمان دل ببندیم و امیدوار باشیم نه به بیگانگان، چون ما این را تجربه کردهایم و الان همین را داریم؛ توصیهای نیست که بگوییم در آینده به آن میرسیم. قبل از انقلاب کسی حق نداشت نامی از دین ببرد. کسی که در دانشگاه شریف یا در دانشگاه تهران میخواست نماز بخواند، جایی مخفی پیدا میکرد که ۲ رکعت نماز بخواند. الان اذان هنوز تمام نشده است مسجد دانشگاه تهران و مسجد دانشگاه شریف پر از جمعیت است. اگر دانشجو کمی دیر برسد، جایی ندارد نماز بخواند. شبهای اعتکافی که دانشجوهای ما در دانشگاهها دارند و ثبتنامی که استاد و دانشجو میکنند، در هیچ جای دنیا این را نمیبینیم. این از برکت انقلاب است.