دولت سیزدهم برخلاف دولت‌های پیش، اهتمام ویژه‌ای نسبت به مهم‌ترین بخش تولیدی کشور یعنی کشاورزی داشته و در همین مدت کوتاه گذشته از شروع به کارش چند اقدام ملی را کلید ‌زده که در صورت به نتیجه رسیدن می‌توانیم در آینده به معنای واقعی کلمه شاهد انقلاب در کشاورزی باشیم.

به گزارش «وطن‌امروز»، بخش کشاورزی از مغفول‌ترین بخش‌های تولید در کشور بوده که همیشه مورد اشاره‌ مستقیم مقام معظم رهبری قرار گرفته است. در سال‌های گذشته اقدامات مناسبی نیز در این زمینه رخ داده است به طوری که طرح‌های مهمی در این بخش اجرایی شده و در برخی محصولات کشاورزی نیز به خودکفایی رسیده‌ایم.

 

طرح الگوی کشت پس از سال‌ها وقفه اجرایی شد

 بزرگ‌ترین اقدام دولت سیدابراهیم رئیسی در بخش کشاورزی اجرایی‌ کردن طرح «الگوی کشت» بوده است. «الگوی کشت» که طرحی تاثیرگذار روی تمام حوزه‌های کشاورزی همچون آب، خاک و... است، بعد از گذشت حدود 50 سال در دولت سیزدهم به مرحله‌ اجرا رسید. بر اساس این طرح، کشاورزان مورد حمایت بیشتر دولت قرار گرفته و هر محصول زراعی و باغی متناسب با اقلیم و شرایط پایه‌ منطقه کشت خواهد شد.

بر این اساس دولت مشخص می‌کند هر محصول کشاورزی در چه شرایطی می‌تواند کشت شود و هر کدام از استان‌های کشور توانایی کشت چه محصولاتی را دارند. همچنین این طرح نه تنها می‌تواند از مصرف بیش از اندازه آب جلوگیری کند بلکه می‌تواند به حاصلخیزی خاک و پاینده ماندن شرایط پایه محیط زیستی کمک کند.

این طرح در کنار همه مزیت‌هایی که برای بخش کشاورزی و کشت محصولات زراعی و باغی دارد، برای کشاورزان و تولیدکنندگان نیز از مزیت بالایی برخوردار است. طبق این طرح کشاورزان مورد حمایت مالی دولت نیز قرار می‌گیرند و این امر موجب می‌شود تولیدکنندگان امید برای سرمایه‌گذاری بیشتر در این بخش داشته باشند.

 

کشت قراردادی؛ اقدامی کلان در بخش کشاورزی

اقدام دیگر دولت سیزدهم کشاورزی قراردادی بود. اجرای کشاورزی قراردادی را می‌توان یکی از محوری‌ترین اقدامات کلان وزارت جهاد کشاورزی دانست. طبق این طرح، توسعه کشت قراردادی گندم، کلزا و پنبه مورد حمایت ویژه دولت قرار گرفت.

در همین راستا وزارت جهاد کشاورزی به دنبال طراحی کشت قراردادی برنج است که بر این اساس خودکفایی کشور را در این محصولات به دنبال خواهد داشت. 

همچنین کشت قراردادی گندم در سطحی معادل 260 هزار هکتار از اراضی 17 استان کشور با حمایت مستقیم دولت به مرحله اجرا درآمده است. بر این اساس تفاهمنامه کشت قراردادی دانه‌های روغنی در سطح 100‌هزار هکتار و پنبه در سطح 5 هزار هکتار منعقد شده است.

 

ابتکار ایجاد قرارگاه امنیت غذایی

اقدام مهم دیگر دولت سیزدهم در بخش کشاورزی راه‌اندازی قرارگاه امنیت غذایی است. این قرارگاه در راستای پایش امنیت غذایی، رصد کالاهای اساسی، تامین اقلام مورد نیاز و اقدامات پیش‌تدبیری راه‌اندازی شده است. 

همچنین طبق این گزارش، فرآیند قیمت‌گذاری، تولید، توزیع، ترخیص، بازرسی و نظارت بر قیمت کالاهای اساسی به صورت روزانه و مستمر در سطح ستاد وزارت جهاد کشاورزی در تمام استان‌ها و شهرستان‌ها مورد رصد قرار می‌گیرد.

 

خرید تضمینی گندم با در نظر گرفتن هزینه‌های تولید و تورم جهانی

از دیگر اقدامات کلان دولت سیزدهم در بخش کشاورزی، افزایش 50 درصدی قیمت خرید تضمینی گندم بود. این قیمت‌گذاری بر اساس هزینه‌های تولید و همچنین متناسب با تورم جهانی در نظر گرفته شده است. 

بر این اساس قیمت هر کیلو گندم در سال زراعی 1401-1400 با افزایش 50 درصدی نسبت به سال گذشته، از 7500 تومان به 10 هزار و 500 تومان افزایش یافت. همچنین مبلغ 1000 تومان به عنوان جایزه تحویل گندم به دولت به ازای هر کیلو تعیین شده است.

به گفته وزیر جهاد کشاورزی، در رابطه با خرید گندم از کشاورزان توسط دولت، رشد چشمگیری را شاهد بوده‌ایم. بر همین اساس سال گذشته دولت 4.5 میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری کرده که در سال جاری به 7 میلیون و 200 هزار تن گندم رسیده است.

در برهه یک ساله‌ دولت سیزدهم، تراز تجاری بخش کشاورزی نیز نسبت به سال 1400، حدود 28.2 درصد بهبود یافته و از 3431- میلیون دلار به 2462- میلیون دلار رسیده است. همچنین برخلاف دولت‌های قبل، نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی قبل از شروع سال زراعی 1401

-1400 با رعایت هزینه‌های تولید و همچنین متناسب با نرخ تورم جهانی اعلام شد. 

 

خروج کالاهای اساسی از قیمت‌گذاری دستوری

از دیگر دستاوردها و اقدامات دولت سیزدهم در بخش کشاورزی، ثبات قیمت 3 قلم پرمصرف لبنیات، گوشت مرغ و تخم‌مرغ بوده است. همچنین ثبات نسبی حاکم بر بازار میوه از دیگر دستاوردهای دولت رئیسی در بخش کشاورزی است. این دستاورد را می‌توان ناشی از تعامل بیشتر وزارت جهاد کشاورزی با 100 اتحادیه، تشکل و انجمن در بخش‌های گوناگون کشاورزی دانست.

دولت سیزدهم همچنین با عملیاتی کردن طرح توزیع هوشمند اقلام خوراکی و محصولات کشاورزی در اکثر کلانشهرها توانست ثبات نسبی قیمت در بازار مرغ و تخم‌مرغ را رقم بزند.

 

طرح جهش تولید در دیم‌زارها اجرایی شد

وزارت جهاد کشاورزی در بحث کشت دیم نیز ورود کرد. بر همین اساس کارگروهی در راستای افزایش سطح زیر کشت دیم تشکیل شد. در گام دوم این اقدام، طرح جهش تولید در دیم‌زارهای کشور با سطحی بالغ بر 2 میلیون و 600 هزار هکتار از اراضی 15 استان کشور اجرا می‌شود. این اتفاق با انعقاد تفاهمنامه‌ای میان وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) آغاز شده است.

همچنین بر اساس تفاهمنامه‌ منعقد شده میان وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) سعی‌ شده مشارکت کشاورزان افزایش یابد. در راستای همین هدف کود رایگان، بذر با 50 درصد تخفیف، بیمه با 35 درصد تخفیف، ارائه تسهیلات برای خرید مکانیزاسیون، ترویج و آموزش رایگان برای کشاورزان فراهم شده است.

 

ذخایر راهبردی کالاهای اساسی افزایش یافت

دولت سیزدهم به افزایش ذخایر راهبردی کالاهای اساسی اهتمام داشته و ذخایر راهبردی کالاهایی نظیر گندم و نهاده‌های دامی را از 2 به 4 ماه افزایش داده است. همچنین دولت سیزدهم با راه‌اندازی و تهیه سامانه برنامه‌ریزی تولید و توزیع بذور اصلاح شده، گامی بلند در این بخش کشاورزی برداشته است.

بر این اساس بیش از 36 هزار تن بذر جو در طبقات و ارقام مختلف، 70 هزار یونیت بذر چغندر قند پاییزه و 200 هزار یونیت بذر بهاره، تهیه، تامین و توزیع شده است. همچنین تولید بذر سورگوم علوفه‌ای و دانه‌ای، ارزن و چغندر علوفه‌ای از دیگر اقدامات مهم دولت سیزدهم در بخش کشاورزی است.

 

پروژه‌های بر زمین مانده اجرا شد

همچنین وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم با زمامداری سیدجواد ساداتی‌نژاد در 5 ماه نخست روی کار آمدن دولت رئیسی توانست اجرای پروژه‌های پایلوت مزارع الگویی تغذیه و کشت نشایی را توسعه دهد. بر همین اساس، اقدامات دولت سیزدهم دستاوردهای دیگری همچون توسعه کشت ارقام پرمحصول و هیبرید برنج را همراه داشته است.

بهبود تغذیه گیاهی برنج در 20 سایت، تغییر زمان کاشت حبوبات دیم از بهاره به پاییزه و اجرای حدود 180 هزار هکتار سطح کشت مکانیزه در بخش کشاورزی، از اقدامات مهم دولت سیزدهم در این بخش بوده است.

 

سطح زیرکشت گلخانه‌ای توسعه یافت

یکی دیگر از اقدامات مهم دولت سیزدهم در بخش کشاورزی توسعه سطح زیرکشت گلخانه‌ای بوده است. وزارت جهاد کشاورزی توانست با اقدامات روبه‌جلوی خود کشت گلخانه‌ای را در سطح 1081 هکتار توسعه دهد. همچنین 436 هکتار سبزی و صیفی را از فضای باز به محیط کنترل شده منتقل کرد.

 

گیاهان دارویی؛ امضای کشاورزان ایرانی

دولت سیزدهم در بخش گیاهان دارویی نیز اهتمام ویژه‌ای داشته، به طوری که در بخش باغبانی، جهش تولید گیاهان دارویی را شاهد بوده و سطح زیرکشت با ارائه تسهیلات توسعه یافته است.

همچنین 37 قطعه‌ باغ مادری در دولت سیزدهم احداث و از تولید نهال خرما به روش کشت بافت حمایت شد. لازم به ذکر است برگ سبز چای به میزان 135 هزار تن در این دولت خریداری و مبلغی بالغ بر 216 میلیارد ریال تسهیلات با کارمزد 4 درصد بین چای‌کاران پرداخت شده است. 

 

110 هزار رأس دام مازاد عشایر خریداری شد

در وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم در بخش عشایر به منظور حمایت از فعالیت و اقتصاد جامعه عشایری و همچنین متعادل کردن بازار خرید دام، تعداد 110 هزار رأس دام مازاد عشایر توسط شرکت پشتیبانی امور دام خریداری شد. 

در ادامه اقدامات رو به‌ جلوی دولت سیزدهم در حوزه عشایر و در بخش کشاورزی، 127 پروژه آبرسانی برای تامین آب شرب پایدار عشایر اجرا شد و آبرسانی به میزان 2.2 میلیون مترمکعب انجام شد. همچنین 560 هزار تن نهاده‌های دامی همچون جو، کنسانتره و... در سامانه‌های عرفی محل استقرار دامداران عشایر توزیع شد.

در همین راستا مبلغ 250 میلیارد تومان تسهیلات به دامداران عشایر به عنوان سرمایه در گردش دامداری و نهاده‌های دامی تعلق گرفت که تاکنون 92 درصد آن جذب شده است. همچنین مبلغ 100 میلیاردتومان تسهیلات بابت خرید علوفه، نهاده‌های دامی، آب شرب و... به فعالان این حوزه تخصیص یافت. 

از دیگر اقدامات مهم دولت سیزدهم در این حوزه از کشاورزی، می‌توان به تامین و توزیع 14.2 میلیون لیتر نفت سفید، 1.6 میلیون لیتر نفت‌گاز و 6.8 میلیون کیلوگرم گاز مایع (معادل 622 هزار کپسول گاز) اشاره کرد. 

 

دولت سیزدهم چه اقداماتی در حوزه دام و طیور انجام داده است

در حوزه دام و طیور کشاورزی نیز اقدامات مناسبی از سوی دولت سیزدهم انجام گرفته است. در این حوزه 7870 هزار تن محصولات دامی شامل 460 هزار تن گوشت قرمز، 5520 هزار تن شیر خام، 1300 هزار تن مرغ و 590 هزار تن تخم‌مرغ تولید شده است.

همچنین احیای سویه ملی مرغ لاین آرین و ورود 44 میلیون قطعه جوجه یک‌روزه گوشتی این سویه در بازار، هویت‌گذاری حدود 15 میلیون رأس دامی، توسعه و پرورش گاو دومنظوره، آمیخته‌گری دام سنگین، اصلاح نژاد گاومیش و اجرای مرحله سوم طرح واکسیناسیون سراسری طیور روستایی علیه بیماری نیوکاسل از سوی دولت سیزدهم انجام شده است.

بر اساس این گزارش، دولت سیزدهم نسبت به ذخیره‌سازی و توزیع 80 هزار تن از انواع محصولات دامی اقدام کرده است. همچنین تامین 4.4 میلیون تن ذرت، حدود 2 میلیون تن کنجاله سویا و 1.5 میلیون تن جو از سوی دولت انجام شده است.

در همین راستا حدود 1.6 میلیون تن نهاده دامی از خارج از کشور خریداری و تامین شده است. نهاده‌های دامی خریداری شده از دیگر کشورها شامل 742 هزار تن ذرت، 359 هزار تن کنجاله سویا و 546 هزار تن جو بوده است. 

 

چه سرنوشتی در انتظار شیلات است؟

در حوزه شیلات بخش کشاورزی نیز کشور شاهد تولید حدود 360 هزار تن انواع ماهی و میگو، کشت بیش از 445 میلیون قطعه لارو، رهاسازی بیش از 310 میلیون قطعه انواع بچه ماهی، صادرات 65 هزار تن خوراک و انواع آبزیان، ساماندهی ناوگان صیادی و توقیف 1300 لنج و قایق موتوری صید غیرقانونی، ساخت اسکله‌های شناور بندر صیادی سوزا و بهره‌برداری از اسکله بندر صیادی آبادان، شروع عملیات اجرایی حدود 8 مزرعه پرورش ماهی در دریا، رفع تعلیق صادرات خاویار پرورشی به اتحادیه اروپا و صادرات ماهی به کردستان عراق، بوده است.

 

منابع طبیعی؛ ارکان مهم کشاورزی

از اقدامات دیگر دولت سیزدهم در بخش کشاورزی، اهتمام به حوزه منابع طبیعی و امور اراضی کشاورزی است. در وزارت جهاد کشاورزی و در 5 ماه نخست روی کار آمدن رئیسی و مدیریت بخش اجرایی کشور، 24 میلیون هکتار از اراضی ملی تثبیت و حدود 16.5 میلیون هکتار، حدنگاری شده است.

همچنین این بخش شاهد خرید و تجهیز خودروهای حفاظتی به سیستم مانیتورینگ و بلوک‌بندی حفاظتی در سطح 1076 حوزه آبخیز، عملیات مراقبت و آبیاری جهت بیابان‌زدایی و تثبیت شن‌های روان در 78 هزار هکتار بوده است.

 

آب و خاک در حال توسعه دولتی است

در حوزه آب و خاک بخش کشاورزی نیز اقدامات رو به‌ جلویی جهت توسعه این حوزه از کشاورزی انجام گرفته است. در زمینه توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، احداث شبکه، تجهیز، نوسازی و زهکشی اراضی در سطح 22 هزار و 400 هکتار انجام شده است. 

همچنین دولت سیزدهم به بازسازی و نوسازی قنوات حدود 160 کیلومتر و افزایش ظرفیت صرفه‌جویی در مصرف آب کشاورزی حدود 60 میلیون مترمکعب اقدام کرده است. پیگیری و نهایی شدن تخصیص آب 255 هزار هکتار اراضی فاز 2 طرح احیای 550 هزار هکتاری اراضی کشاورزی خوزستان و ایلام و تعیین 22 هزار هکتار اولویت اول اجرای فاز دوم طرح احیای 550 هزار هکتاری اراضی کشاورزی خوزستان و ایلام از دیگر اقدامات دولت سیزدهم در بخش کشاورزی بوده

 است.

 

اهتمام دولت سیزدهم در حفظ نباتات

دولت سیزدهم در بخش حفظ نباتات، به مبارزه با عوامل خسارت‌زای زراعی و باغی در سطح 1.8 میلیون هکتار و مبارزه بیولوژیک و غیرشیمیایی در سطح یک میلیون هکتار پرداخته است. همچنین ردیابی 470 هزار هکتار، ضدعفونی 555 هزار تن محصولات، اعمال ضوابط قرنطینه‌ای بر 10 میلیون تن و پیش‌آگاهی در سطح 315 هزار هکتار، از دیگر اقدامات مهم وزارت جهاد کشاورزی این دولت بوده است. 

 

متخصصان در رأس کار قرار می‌گیرند

استفاده از افراد متخصص و کارآمد در بخش‌های مختلف وزارت جهاد کشاورزی، تامین یکهزار و 700 دستگاه انواع تراکتور در بخش مکانیزاسیون کشاورزی و همچنین تخصیص 4 هزار میلیارد ریال تسهیلات جذب از اقدامات رو به‌ جلوی دولت سیزدهم بوده است.

همچنین در راستای اقدامات رو به ‌جلوی وزارت جهاد کشاورزی و رفع مشکلات متعدد بخش مکانیزاسیون و برآورده‌سازی نیاز کشاورزان، بیش از 19 هزار و 700 دستگاه از انواع تراکتور، 18 هزار دستگاه از انواع ادوات و 800 دستگاه از انواع کمباین تامین و به کشاورزان تحویل داده شد.

 

امدادرسانی مالی به کشاورزان اقدام رو به ‌جلو دولت سیزدهم

در حوزه امدادرسانی مالی به کشاورزان نیز ارائه تعرفه‌های بیمه‌ای متنوع و افزایش میزان سطح و پوشش بیمه‌ای محصولات جدید و کشت‌های قراردادی از سوی دولت سیزدهم انجام شده است.

همچنین توسعه بهره‌برداری از فناوری‌های نوین ماهواره‌ای در فرآیندهای بیمه‌گری، پایش و ارزیابی خسارت، پرداخت 671 هزار فقره تسهیلات به میزان 893 هزار میلیارد ریال، تخصیص 217 هزار میلیارد ریال تسهیلات خرید تضمینی و حمایتی، تشکیل ۲ صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی در استان‌های گلستان و خوزستان، افزایش تعداد کل صندوق‌ها به 167 مورد، افزایش مبلغ 625.1 میلیارد ریال تسهیلات و توزیع 245.2 میلیارد ریال اعتبارات دولتی به عاملیت صندوق‌ها از دیگر اقدامات مهم دولت سیزدهم در بخش کشاورزی بوده است.

 

صادرات محصولات کشاورزی تقویت می‌شود

در ادامه اقدامات رو به‌ جلوی دولت سیزدهم در بخش کشاورزی، نخستین اجلاس صادرات محصولات کشاورزی و غذا، در اتاق بازرگانی ایران با حضور وزیر جهاد کشاورزی و فعالان این حوزه برگزار شد که می‌توان این اتفاق را گامی به سوی صادرات محصولات کشاورزی دانست.