گروه فرهنگ‌وهنر: نمایش «جهان‌بانو» در ادامه نمایش‌های میدانی‌ که اوج به آنها سرعت بخشیده، به اجرا درآمد و با اقبال خوب مخاطبان مواجه شد اما نکته جالب این است که بسیاری از هنرمندانی که در این نمایش‌ها ایفای نقش می‌کنند، پیشه اصلی‌شان هنر نیست، بلکه سربازانی هستند که دارند به فرهنگ این مملکت ادای دین می‌کنند. همین موضوع باعث شد کارگردان «جهان‌بانو» پیشنهادی در این باره به نیروهای مسلح داشته باشد.

به گزارش «وطن‌امروز»، نمایش میدانی «جهان‌بانو» از ابتدای آبان‌ماه میزبان مخاطبان بوده و توانسته استقبال خوبی را تجربه کند و تعداد مخاطبان نمایش‌های میدانی اوج در سال جاری را به چیزی بیش از 550 هزار نفر رسانده است. این رقم، نشان از آن دارد که این نمایش‌ها تا حدودی توانسته‌اند نظر مخاطبان را جلب و نقش فرهنگی خود را در جامعه ایفا کنند اما جالب است بدانید هنرمندانی که در این نمایش‌ها از جمله «جهان‌بانو» ایفای نقش کردند، هیچ یک بازیگر نبودند! بلکه نیروهای مسلحی بودند که لباس بازیگری بر تن کرده بودند تا در جبهه فرهنگ خدمت کنند. همین موضوع باعث شد در نشست خبری این نمایش میدانی، ایده‌ای از سوی کارگردان «جهان‌بانو» مطرح شود تا از این دست هنرمندان و استعدادهای نهفته استفاده بهینه‌تری شود.

در ابتدای نشست علی اسماعیلی، تهیه‌کننده نمایش با اشاره به سابقه نمایش‌های میدانی در کشور مطرح کرد که سال ۱۳۸۴یک ژانر جدید در حوزه تئاتر توسط بهزاد بهزادپور به عنوان کارگردان و احسان محمدحسنی به عنوان تهیه‌کننده در قالب اثر «شب آفتابی» ایجاد شد. وی در این باره گفت: این اثر در تپه‌های شرقی تهران و پادگان امام حسن مجتبی در ماه رمضان سال ۱۳۸۴ خیلی سر و صدا کرد و گزارش این اجرا خدمت مقام معظم رهبری رسید، ایشان فرمودند یک اثر کاملا ایرانی و بومی است و تاکید داشتند که گروه‌های تئاتر میدانی تکثیر شوند. 

اسماعیلی افزود: فاز دوم سال ۸۵ فاز سوم و سال ۸۷ بتدریج در شهرهای مختلف اجرا شد و بعد گروه‌های دیگر تئاتر میدانی «ستاره صبح» را اجرا کردند. در این 2 دهه نمایش‌های میدانی زیادی اجرا شده که سازمان اوج از زمان تاسیس به این اجراها سرعت بخشید. سال ۹۷ مجموعه سیمای «ققنوس» بخش هنرهای نمایشی‌ خود را ایجاد کرد، نخستین اثر «تنهاتر از مسیح» بود که سال ۹۷ در همین مجموعه اجرا شد و در 50 شب اجرا حدود 350 هزار نفر مخاطب داشت. بعد از آن با ماجرای کرونا فعالیت‌های تالار میدانی تعطیل شد اما از ابتدای امسال با آثاری همچون «روشنای شب تار» و «تنهاتر از مسیح» این جریان دوباره به راه افتاد. 

وی ادامه داد: در 6 ماه اول امسال ۲۰۶ هزار نفر در بوستان ولایت «روشنای شب تار» را به تماشا نشستند و بیش از ۲۵۰ هزار نفر «تنهاتر از مسیح» را تماشا کردند. در قم نیز همزمان با کنگره شهدای استان قم، نزدیک به ۲۰۰هزار نفر «فصل شیدایی» را تماشا کردند. نمایش بزرگ «جهان بانو» درباره بانوان تاریخ‌ساز جهان از ابتدای خلقت تا امروز است که نزدیک به ۳۰ هزار نفر مخاطب داشته و تا ۲۵ آبان نیز ادامه خواهد داشت. نمایش «جهان‌بانو» در اصل از هبوط آدم و حوا شروع می‌شود و تا تاریخ معاصر را روایت می‌کند. 

اسماعیلی درباره پیشینه تاریخی نمایش‌های میدانی گفت: نمایش «شب آفتابی» که در آن سال‌ها در شرق تهران اجرا شد مورد اقبال قرار گرفت و حسابی صدا کرد. بعد از آن، گزارش نمایش خدمت مقام معظم رهبری رفت و ایشان بعد از دیدن تصاویر گفتند این کار مانند تئاترهای غربی نیست و کار بومی است و تأکید داشتند گروه‌های مختلف روی این سبک کار کنند و در شهرهای مختلف کشور ادامه داشته باشد. این پروژه از آن سال شروع شد و در چند فاز در سال‌های بعد ادامه داشت و بعد از آن دومین اثر با نام «ستاره صبح» به نمایش درآمد. در این 2 دهه نمایش‌های میدانی زیادی ساخته شده است که سرعت بخشیدن به آن با همکاری سازمان اوج بالا گرفت. 

وی ادامه داد: سال ۹۷ سیمای ققنوس بخش هنرهای نمایشی را آغاز کرد و نخستین اثر با نام «تنهاتر از مسیح» را ساخت که در ۵۰ روز ۳۵۰ هزار نفر مخاطب داشت. نمایش «شب شیدایی» که در قم برگزار شد، از شب اول اجرای آن گفتیم که هر شب 2 بار اجرا داشته باشیم و برای همین توانستیم میزبان ۱۱ هزار نفر در شب باشیم. 

اسماعیلی یادآور شد: در ایام کرونا، نمایش‌ها تعطیل شد اما ما بعد از مدتی در سوریه نمایش «ارض و شمس» را اجرا کردیم تا اینکه با فروکش کردن کرونا دوباره اجرای نمایش‌ها در کشور آغاز شد. نخستین نمایش ما «روشنای شب تار» و سپس فصل سوم «تنهاتر از مسیح» بود و حالا «جهان‌بانو» را در اجرا داریم که تحقیق و پژوهش طولانی داشته و از سال ۹۷ آغاز تولید محتوای آن انجام شده است. حجم صحنه‌ها در این اثر بالا و پروداکشن آن سنگین است به طوری که ۶ ماه طول کشید. 

وی ادامه داد: اتفاق بزرگی در جنوب تهران رخ داده است و پایگاه نمایشی برای کار ایجاد شده است. شهرداری تهران پردیس‌های سینما و تئاتر زیادی دارد اما نمایش میدانی هیچ وقت پایگاه ثابتی نداشت تا اینکه اینجا به مرور ساخته و برای مردم شناخته شد. الان به زیرساختی رسیده‌ایم تا نمایش بعدی در 2 هفته انجام شود که حد فاصل کوتاهی است برای اجرای 2 نمایش بزرگ میدانی و این به دلیل زیرساختی است که اینجا وجود دارد. 

این تهیه‌کننده درباره همزمانی این نمایش با موضوع زن و اتفاقات اخیر جامعه به یکی از خبرنگاران گفت: نام این اثر، در ابتدا «زنان آسمانی» بود و همزمانی این نمایش با فضای اخیر تصادفی است. ما از مدت‌ها قبل درگیر این کار بودیم و برای ارتباط دادن با فضای اخیر قصدی نبود. وی درباره هزینه این نمایش گفت: اگر می‌خواستیم بلیت‌‌فروشی کنیم، ارزش واقعی کار ۷۰۰ هزار تا یک میلیون تومان است، در حالی که در تهران کارهای دیگر با دکور ساده نزدیک به این مبلغ به فروش می‌رسد. سپاه پاسداران در این نمایش ۲۵۰ نفر سرباز و کادر در اختیار ما قرار داده است که بتوانیم از آنها استفاده کنیم. شهرداری زیرساخت و زمین داده اما هزینه ریالی این کار ۵ میلیارد و نیم شده است. در کنار آن، در اوج نذر فرهنگی بنا کردیم که تعداد زیادی از مردم کمک کردند و ۲۰ تا ۲۵ درصد آن در حال حاضر توسط مردم ادا می‌شود. 

اسماعیلی در پاسخ به اینکه آیا به فکر تولید یک فیلم از این دست نمایش‌ها برای پخش در کشورهای دیگر هستید یا خیر، گفت: در این سال‌ها چند بار این نمایش‌ها را بدون تماشاچی کار کردیم و دوربین صحنه‌ها را ضبط کرد اما حقیقت آن است که دوربین‌ها قابلیت نمایش این کار را ندارند. باید نوع دکور آن را زنده و رئال دید و تمام خاصیت و ویژگی آن در زنده دیدن آن است. اوج نیز در تلاش است مانند سال‌های قبل در خط تولید سینمایی‌اش، فیلم‌هایی را با فضا و امکانات این نمایش بسازد اما خود این نمایش با خصوصیات و ویژگی‌هایش امکان تبدیل شدن به فیلم را ندارد. 

همچنین حسن بزرا، کارگردان این اثر درباره چرایی عدم استفاده از بازیگران مطرح گفت: این نوع نمایش از ابتدا متکی به چهره‌ها نبود بلکه متکی بر کار تیمی است که آن را جلو می‌برد. کار اهل‌بیت زمین نمی‌ماند و هر کس که از این کار کناره بگیرد، عده‌ای دیگر جای آن را می‌گیرند. البته شاید هم ما سراغ بازیگران مطرح می‌رفتیم، آن بزرگواران قبول نمی‌کردند و شاید امکان مالی آن فراهم نبود. کار تیمی نیز با اتکا به فرم و محتوا جذاب است، البته افرادی که بازی می‌کنند، استعدادهای عجیبی دارند و برخی از آنها مسیر زندگی‌شان عوض شده و برخی دستیار کارگردان شده‌اند و امروز ۲۵۰ بازیگر را هدایت می‌کنند. ‌ای کاش نیروهای مسلح روی این موضوع بیشتر کار کند تا بعد از ۲ سال سربازان در حرفه‌ای که دوست دارند کار کنند و حرفه‌ای شوند. سربازان این نمایش واقعا بازیگر هستند. 

اسماعیلی در پایان تاکید کرد: سیاست ما از روز اول این بوده که این متن‌های نمایشی با کمک ما در مجموعه سازمان اوج در اختیار دیگر گروه‌ها قرار گیرد و نمایش‌های میدانی، پایگاه مردمی پیدا کند؛ خوشبختانه در افق پیش رو این اتفاق به وقوع خواهد پیوست.

تک‌بعدی بودن همواره از نقدهایی بوده که به خدمت مقدس سربازی وارد بوده و این پیشنهاد که با تکیه بر تجربه‌های قبلی از سوی این کارگردان مطرح شده، می‌تواند پیشنهاد خوبی باشد تا در جنگ فرهنگی همه‌جانبه‌ای که امروز در میانه آن قرار داریم، جبهه فرهنگ هم از سربازان توانمند بی‌نصیب نماند.