گروه اقتصادی: تورم تولید‌کننده، نقش تورم پیش‌نگر را در اقتصاد ایفا می‌کند. PPI یا تورم تولید‌کننده در اقتصاد کلان از آنجا با اهمیت شمرده می‌شود که این شاخص پیشرانی برای تورم مصرف کننده (CPI) محسوب می‌شود. به بیان ساده‌تر، افزایش قیمتی که در مبدا تولید و ارائه کالا و خدمات رخ می‌دهد و تورم تولید‌کننده گویای آن است، با یک فاصله زمانی به بازار‌های خرد منتقل شده و مصرف‌کنندگان آن را حس خواهند کرد. البته در بخش‌های مختلف این فاصله زمانی متفاوت است، به عنوان مثال تورمی که در مبدأ تولید بخش صنعت رخ می‌دهد، بالطبع دیرتر از بخش خدمات به مصرف‌کننده خرد منتقل می‌شود. بتازگی مرکز آمار آخرین وضعیت تورم تولیدکننده در تابستان 1401 را منتشر کرد که بر این اساس در تابستان ١٤٠١ شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت به ٧٥٠,٩ رسید و تورم فصلی منفی 2.3 درصد را تجربه کرد.

به گزارش «وطن‌امروز»، تابستان ١٤٠١ تورم فصلی تولیدکننده در بخش صنعت منفی ٢,٣ درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل 14.8 واحد درصد کاهش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات صنعتی به ازای تولید کالاهای خود در داخل کشور، تابستان ١٤٠١ نسبت به فصل قبل 2.3 درصد کاهش دارد. در این فصل بیشترین تورم فصلی با 23.2 درصد مربوط به گروه «ساخت محصولات دارویی، مواد شیمیایی مورد استفاده در داروسازی و محصولات دارویی گیاهی» و کمترین تورم فصلی با 1.7 درصد مربوط به گروه «ساخت منسوجات» است. در این فصل شاخص گروه‌های «ساخت کُک و فرآورده‌های حاصل از پالایش نفت»  و «ساخت فلزات پایه» با  9.6 درصد و گروه  «ساخت مواد شیمیایی و فرآورده‌های شیمیایی» با 3.7 درصد با کاهش مواجه بوده ‌‌است.

کاهش تورم نقطه به نقطه

تابستان ١٤٠١ درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ٣٠,١ درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (46.3 درصد) 16.2 واحد درصد کاهش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات صنعتی به ازای تولید کالاهای خود در داخل کشور، در تابستان ١٤٠١ نسبت به فصل مشابه سال قبل 30.1 درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم نقطه به نقطه با 80.7 درصد مربوط به گروه «ساخت مواد غذایی» و کمترین تورم نقطه به نقطه با 17.2 درصد مربوط به گروه «ساخت محصولات رایانه‌ای، الکترونیک و نوری» است. در این فصل تورم نقطه به نقطه گروه «ساخت فلزات پایه» ١.٠- درصد بوده است.

کاهش تورم سالانه

تابستان١٤٠١ درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت در 4 فصل منتهی به این فصل نسبت به دوره مشابه سال قبل ٤٠,٤ درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (٤٨.٠ درصد) 7.6 واحد درصد کاهش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات صنعتی به ازای تولید کالاهای خود در داخل کشور، در 4 فصل منتهی به تابستان ١٤٠١ نسبت به دوره مشابه سال قبل 40.4 درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم سالانه با 71.2 درصد مربوط به گروه «ساخت محصولات غذایی» و کمترین تورم سالانه با 21.2 درصد مربوط به گروه «ساخت محصولات رایانه‌ای، الکترونیکی و نوری» است.

تورم فصلی تولیدکننده بخش خدمات افزایش یافت

تابستان ١٤٠١ درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش‌های خدمات نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) ١٦,٢ درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (13.8 درصد) 2.4 واحد درصد افزایش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط ارائه‌دهندگان خدمات به ازای تولید خدمات‌شان در داخل کشور، در فصل تابستان ١٤٠١ نسبت به فصل قبل 16.2 درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم فصلی با 30.7 درصد مربوط به گروه «فعالیت‌های خدماتی مربوط به تامین جا و غذا» و کمترین تورم فصلی با 4.8 درصد مربوط به گروه «اطلاعات و ارتباطات» است.

تابستان ١٤٠١ درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش‌های خدمات نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ٥٦,١ درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (49.4 درصد) 6.7 واحد درصد افزایش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط ارائه‌دهندگان خدمات به ازای تولید خدمات‌شان در داخل کشور، در تابستان ١٤٠١ نسبت به فصل دوره مشابه سال قبل 56.1 درصد افزایش دارد. در این فصل بیشترین تورم نقطه به نقطه با 117.1 درصد مربوط به گروه «فعالیت‌های خدماتی مربوط به تامین جا و غذا» و کمترین تورم نقطه به نقطه با 25.8 درصد مربوط به گروه «اطلاعات و ارتباطات» است.

افت 14 درصدی تورم تولیدکننده بخش معدن

 تابستان ١٤٠١ شاخص قیمت تولیدکننده بخش معدن 1155.1 است که نسبت به فصل قبل (تورم فصلی)

٢.٠ درصد کاهش، نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 13.4 درصد افزایش و در 4 فصل منتهی به فصل جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم سالانه) 40.4درصد افزایش داشته است.

تابستان ١٤٠١ درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش معدن نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) ٢,٠- درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (7.4 درصد) 9.4 واحد درصد کاهش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات معدنی به ازای تولید ماده معدنی در داخل کشور، در فصل تابستان ١٤٠١ نسبت به فصل قبل از آن ٢.٠ درصد کاهش داشته است. در این فصل بیشترین تورم فصلی با ١٣.٠ درصد مربوط به گروه «سایر معادن» است و گروه «کانه‌های فلزی» و «زغال‌سنگ» به ترتیب با تورم منفی 3.7  و منفی 3.6 درصد

مواجه بوده‌اند.

اقدامات دولت برای کاهش فشار هزینه‌های عرضه

با توجه به اینکه تورم بخش‌های صنعت و معدن روند کاهشی را در فصل تابستان تجربه کرد، می‌توان این انتظار را داشت که تورم مصرف‌کننده در ماه‌های آتی در این بخش‌ها سیر نزولی را تجربه کنند. 

نکته جالب توجه این است که بررسی روند نرخ تورم تولیدکننده در سال‌هایی که سیاست ارز ترجیحی از سوی دولت قبل اجرا می‌‌شد، نتیجه عکس در پی داشته است به طوری که اختصاص ارز ترجیحی برای کالاهای مشمول نه‌تنها نرخ تورم تولید را کاهش نداده است، بلکه موجب افزایش آن نیز شده است. این روند را در اکثر کالاها می‌‌توان مشاهده کرد.

یکی از اقدامات مهم دولت که روی تورم تولیدکننده اثر گذاشت، صفر کردن سود بازرگانی ماشین‌آلات و مواد اولیه تولید در سال جاری است. اقدام دولت گام مهمی در کاهش فشار هزینه‌ای تورم به شمار می‌رود. این اقدام دولت به طور خاص برای مقابله با فشار هزینه‌‌ای ناشی از حذف رانت ارز ۴۲۰۰ تومانی در اردیبهشت‌ سال جاری اتخاذ شد. 

از دیگر اقدامات مهم دولت برای کنترل تورم بویژه از ناحیه تولید، کاهش مالیات تولید از ۲۵ درصد در سال گذشته به ۲۰درصد در سال جاری است. این اقدام دولت، اثر محسوسی بر هزینه بنگاه‌های تولیدی و کاهش قیمت تمام شده آنها خواهد داشت. البته لازم به یادآوری است کاهش مالیات تولید، یکی از وعده‌های دولت سیزدهم در سال گذشته بود. بر همین اساس دولت وعده داد مالیات تولید را سالانه ۵ درصد کاهش دهد تا در سال ۱۴۰۴ به تنها ۵ درصد کاهش یابد. بر همین مبنا بود که دولت گام اول این برنامه را در سال جاری با کاهش ۵ واحد درصدی مالیات تولید برداشت.