گروه اقتصادی: روند افزایش رشد تولید صنعتی در شرکت‌های بورسی مهرماه نیز ادامه یافت. شاخص تولید این شرکت‌ها در این ماه 7.7 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است.

به گزارش «وطن‌امروز»، پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی در گزارشی جامع به بررسی شرایط شرکت‌های بورسی که بیش از نیمی از صنعت کشورمان را نمایندگی می‌کنند پرداخت و بر این اساس می‌توان گفت شرایط تولید در کشور طی مهرماه بهتر شده است. 

تداوم رشد بالای ۲۰ درصد در صنعت خودروسازی و قطعات و رشد تولید حدود ۱۰ درصدی در صنعت فلزات اساسی از دلایل افزایش تولید صنعتی بوده است. همچنین با توجه به وضع محدودیت واردات کالاهای نهایی (که جایگزین داخلی دارند)، تولید در شرکت‌های واردات‌محور که عمدتا با محصولات وارداتی رقابت می‌کردند و حالا رقیبی ندارند (به طور قابل ملاحظه) افزایش داشته است. 

رشد بالای تولید کالاهای نهایی اعم از مصرفی و سرمایه‌ای که در مهرماه به بالای ۱۰ درصد رسید نیز گواهی بر این مدعاست.

بررسی گزارش‌های 6 ‌ماهه سود و زیان شرکت‌های بورسی نشان می‌دهد در کل سود اسمی شرکت‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۰,۸ درصد رشد کرده است. در 3 ماهه ابتدای سال رشد سود شرکت‌ها بالای ۴۵ درصد بوده است. 

به‌علاوه زیان انباشته صنعت خودروسازی در 6 ‌ماهه ابتدایی سال جاری ۸۵ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل بوده است. سود اسمی 2 صنعت محصولات شیمیایی و فلزات اساسی در 6 ‌ماهه به ترتیب 3.7 درصد و 13.2- درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته و تعداد شرکت‌های زیانده نیز در این صنایع افزایش یافته است که نشان از بدتر شدن وضعیت سودآوری در این صنایع دارد.

بیش از ۲8۰ شرکت صنعتی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و فرابورس -  که به صورت ماهانه گزارش تولید خود را منتشر می‌کنند - بیش از نیمی از تولید کشور را در اختیار دارند. لذا با توجه به بررسی آمار این شرکت‌ها می‌توان وضعیت تغییرات تولید صنعت کشور را رصد کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که شاخص مستخرج از داده‌های این شرکت‌ها همراستا با شاخص تولید صنعتی کل کشور است، لذا این شاخص در زمانی که شاخص‌های رسمی کل کشور با تاخیر منتشر می‌شوند و تواتر فصلی دارند، می‌تواند جایگزین خوبی برای آنها باشد و وضعیت تغییرات یک ماهه صنعت را نشان دهد.

نمودار یک روند رشد شاخص تولید صنعتی نسبت به مدت مشابه سال گذشته را تا مهر ۱۴۰۱ نشان می‌دهد. در این نمودار به منظور مقایسه شاخص تولید صنعتی محاسبه شده و شاخص تولید صنعتی مرکز آمار، روند این 2 شاخص به نمایش درآمده است. بر اساس این آمار، بعد از کاهش قابل توجه تولید صنعتی در نیمه دوم سال ۱397 و ابتدای سال ۱398، رشد تولید این بخش از فصل چهارم ۱398 صنعت روند صعودی به خود گرفت و این روند صعودی تا خردادماه ۱۴۰۰ ادامه داشت. در 3 فصل تابستان، پاییز و زمستان سال ۱۴۰۰ روند رشد شاخص تولید صنعتی یک روند بدون نوسان در حول‌وحوش صفر بود اما بهار سال ۱۴۰۱رشد مثبت شاخص تولید صنعتی آغاز شد و رشد این شاخص در 2 ماه اردیبهشت و خرداد روند صعودی داشت. این روند مثبت در ماه‌های تابستان نیز ادامه پیدا کرد و شاخص تولید صنعتی در ماه‌های تابستان ۱۴۰۱ بین ۵ تا 7 درصد رشد کرد. روند مثبت رشد تولید صنعتی در نخستین ماه پاییز ۱۴۰۱ نیز ادامه یافت و رشد شاخص تولید صنعتی در مهرماه 7.7 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد کرد که بیشترین نرخ رشد در یک سال اخیر بوده است.

بازدهی شرکت‌های بورسی

اگرچه سودآوری در شرکت‌ها و صنایع مساله‌ای مالی به حساب می‌آید ولی باید به این نکته توجه کرد که برای تداوم تولید و پایداری رشد در صنایع، داشتن حاشیه سود مطمئن از الزامات به شمار می‌آید. 

در جدول 2 وضعیت سودآوری شرکت‌های تولیدی بورس در بازه‌های عملکردی 12 ماهه سال مالی ۱۴۰۰ و 3 ماهه و 6 ماهه ۱۴۰۱ مورد بررسی قرار گرفته است.  بر اساس گزارش‌های 12 ماهه، سود اسمی ۴8۴ شرکت بورسی در سال ۱۴۰۰ حدود 42.8 درصد بیشتر از سال قبل بوده است. 

در 3 ماه ابتدای سال ۱۴۰۱ رشد سود اسمی شرکت‌ها نسبت به سال قبل به ۴۵,۴ درصد رسید اما در ۶ ماهه ۱۴۰۱ سود اسمی شرکت‌ها نسبت به سال قبل تنها 20.8درصد رشد داشته است. مقایسه رشد اسمی سود شرکت‌ها نشان می‌دهد روند صعودی رشد سود شرکت‌ها در سال ۱۴۰۱ ادامه نداشته و اگرچه رشد سودها مثبت بوده ولی روند آن نزولی بوده است. بررسی تعداد شرکت‌های با سود منفی و زیانده نیز وضعیت سودآوری شرکت‌ها را از منظر دیگری بررسی می‌کند. بر اساس اطلاعات جدول 3 در 12 ماهه ۱۴۰۰ تنها 3۴ شرکت زیانده شناسایی شده است. بر اساس گزارش سودآوری 3 ماهه ۱۴۰۱ تعداد شرکت‌های زیانده ۶8 شرکت بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر تعداد تغییری نکرده‌ است. در 6 ماهه ۱۴۰۱ تعداد شرکت‌های زیانده به ۴9 شرکت رسید که این تعداد ۱۰ واحد کمتر از تعداد شرکت‌های زیانده در مدت مشابه سال قبل بوده است. به عبارت دیگر اگرچه روند صعودی رشد سودها متوقف شده اما از طرف دیگر تعداد شرکت‌های زیانده نیز کاهش داشته است. برای اینکه مشخص شود رشد سود در کدام صنایع بیشتر بوده در جدول 2 عملکرد سودآوری شرکت‌ها به تفکیک صنایع نیز آورده شده است. در بین صنایع مهم مانند سنوات اخیر شرکت‌های خودروسازی و ساخت قطعات بدترین وضعیت را از نظر سودآوری دارند؛ به صورتی که تنها صنعتی است که جمع سود خالص شرکت‌های آن منفی می‌شود. در این صنعت مجموع زیان ایجاد شده در سال مالی ۱۴۰۰ حدود 3۰ درصد بیشتر از سال قبل بوده است. اما در سال ۱۴۰۱ از زیان این صنعت کاسته شده است به‌گونه‌ای که در 3 ماهه و 6 ماهه سال ۱۴۰۱زیان صنعت خودروسازی به ترتیب 37.4 و 8۵ درصد کمتر از زیان ساخته شده در مدت مشابه سال قبل بوده است. صنعت محصولات شیمیایی و فلزات اساسی که صادرات‌محور هستند به ترتیب با ۵3 و 52.3 درصد رشد سود اسمی در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل از آن، بیشترین رشد در سودآوری در بین صنایع را داشتند. اما رشد سودآوری این صنایع در سال ۱۴۰۱ مناسب نبوده است در حالی که رشد سود اسمی این صنایع در بهار ۱۴۰۱ به حدود ۲۰ درصد می‌رسید، در 6 ماهه ۱۴۰۱ رشد سود صنعت فلزات اساسی نسبت به مدت مشابه کاهش ۱3 درصدی داشته و در محصولات شیمیایی نیز تنها 3.7درصد رشد داشته است. به علاوه در دوره 6 ماهه ۱۴۰۱(‌نسبت به مدت مشابه سال قبل به تعداد شرکت‌های زیانده 2 صنعت فلزات اساسی و محصولات شیمیایی اضافه شده است. بیشترین رشد سود در بین صنایع متعلق به صنعت فرآورده‌های نفتی بوده است. رشد سودآوری شرکت‌های دارویی و محصولات غذایی (کالاهای ضروری) نیز در 6 ماهه ۱۴۰۱ به ترتیب ۴۵ و ۶۱‌درصد بوده است.