مهدی بختیاری*: «باور 373» که نمونه ارتقایافته آن در روزهای اخیر رونمایی شد، نخستین سامانه پدافندی بردبلند و «عمودپرتاب» ساخت ایران است که کار طراحی و تولید آن اوایل دهه 90 هجری خورشیدی آغاز شد. 

پس از بدقولی‌های اولیه روس‌ها در واگذاری سامانه برد بلند «S300»، تصمیم بر این شد سلاح پدافندی دوربردی برای تامین نیازها در ارتفاع بالا و فواصل دور، در داخل کشور طراحی و ساخته شود. 

این پروژه که در همه کشورهای پیشرفته - که توان طراحی و ساخت تسلیحات پدافندی دارند- سال‌ها طول می‌کشد، در ایران طی کمتر از 10 سال به ثمر نشست و نخستین تست آن سال ۹۷ در برد 150 کیلومتری انجام شد. 

«باور 373» مدتی بعد با انجام آزمایش‌های بیشتر در شبکه یکپارچه پدافند هوایی قرار گرفت و با توجه به تغییر در تهدیدات هوایی و دوربرد شدن پرنده‌های متخاصم که می‌توانند با استفاده از تسلیحات دورایستا، از فاصله‌ای دورتر به سمت هدف شلیک کنند، سامانه ایرانی باور نیز دستخوش تغییراتی شد که در مهم‌ترین مؤلفه، برد این سامانه به بیش از ۳۰۰ کیلومتر رسید. 

«باور 373» هم‌اکنون می‌تواند اهداف را در فاصله 450 کیلومتری کشف کند، در 400 کیلومتری روی آن قفل کند و در فاصله 300 کیلومتری در ارتفاع 32 کیلومتری مورد اصابت قرار دهد. 

در تست اخیر، «باور 373» با موشک جدید «صیاد 4 بی» توانست یک هدف (پهپاد کرار) را در فاصله 304 کیلومتری منهدم کند و به گفته فرماندهان، این اصابت می‌توانست در فاصله 320 کیلومتری نیز صورت بگیرد. 

با همه این تفاسیر، کارویژه «باور 373» را باید در ۲ حوزه مهم مورد توجه قرار داد. اول اینکه این سامانه – همان‌طور که از نامش هم پیداست- سبب افزایش روحیه کارکنان و متخصصان عمدتا جوان صنعت دفاعی شد تا همه سطح دانش و فنی جوان ایرانی را «باور» کنند. 

موضوع دوم که در ابتدای متن هم به آن اشاره شد، خط‌شکنی باور در دستیابی ایران به تکنولوژی «عمودپرتاب» موشک‌ها بود و ادامه این روند را در طراحی و ساخت سامانه پدافندی «زوبین» دیدیم که نمونه دریایی آن (با نام نواب) برای نخستین‌بار روی «شناور شهید سلیمانی» نیروی دریایی سپاه نصب شد و هم‌اکنون ناوشکن‌های نیروی دریایی ارتش نیز در حال تجهیز به این موشک‌های پدافندی عمودپرتابند. این موشک‌ها امکان بیشتری برای حفاظت از شناورهای ایرانی در ماموریت‌های دوربرد در دل اقیانوس‌ها فراهم خواهند کرد. 

* کارشناس ارشد دفاعی - امنیتی