گروه اقتصادی:  فائو از رشد ۲۵ درصدی تولید گندم ایران در سال ۲۰۲۲ خبر داد و کل تولید غلات ایران در این سال را ۱۹.۵ میلیون تن اعلام کرد.

سازمان جهانی خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در جدیدترین گزارش خود موسوم به چشم‌انداز غذایی جهان، تولید غلات ایران در سال زراعی 2022 را 19.5 میلیون تن برآورد کرد. تولید غلات ایران در این سال با رشد 16درصدی نسبت به سال قبل مواجه شده است. فائو در سال زراعی 2021 تولید غلات ایران را 16.8 میلیون تن برآورد کرده بود.

به‌ دنبال افزایش تولید داخلی غلات در ایران واردات این محصول کاهش یافته است و کل واردات غلات ایران در سال 2022 بالغ بر 18.3 میلیون تن محاسبه شده که این رقم نسبت به سال قبل 15 درصد کاهش داشته است.

فائو کل ذخایر غلات ایران در پایان سال 2022 را نیز 12.7 میلیون تن برآورد کرده است. بر اساس انتظار فائو، ذخایر غلات ایران در این سال با رشد 23 درصدی نسبت به رقم 10.3 میلیون تنی سال قبل مواجه می‌شود. از کل ذخایر 12.7 میلیون تنی غلات ایران در سال 2022 بالغ بر 8.5 میلیون تن از این رقم مربوط به ذخایر گندم برآورد شده است.

 

* رشد 25 درصدی تولید گندم ایران در سال زراعی 2022

این گزارش تولید گندم ایران در سال زراعی 2022 را 13 میلیون تن برآورد کرده که نسبت به سال قبل رشد قابل توجه 25درصدی داشته است. ایران سال پیش به‌ دلیل خشکسالی 10.4 میلیون تن گندم تولید کرده بود.

بر این اساس، واردات گندم ایران نیز طی امسال 37 درصد کاهش داشته و در حالی که ایران سال پیش 7.9 میلیون تن گندم وارد کرده بود امسال این رقم به 5 میلیون تن کاهش یافته است.

این نهاد بین‌المللی همچنین تولید ذرت ایران در سال زراعی 2022 را 1.3 میلیون تن و تولید جوی ایران را 3 میلیون تن برآورد کرده که تغییری نسبت به سال قبل نداشته است. تولید دانه‌های روغنی نیز بدون تغییر نسبت به سال قبل در سطح 0.9 میلیون تن باقی مانده است.

 

* تولید برنج ایران 300 هزار تن رشد کرد

بر اساس گزارش این نهاد بین‌المللی، تولید برنج ایران در سال زراعی 2022 نسبت به سال قبل 300 هزار تن معادل 15 درصد افزایش یافته و از 2 میلیون تن در سال قبل به 2.3 میلیون تن طی سال زراعی 2022 رسیده است.

با وجود افزایش تولید داخل، برای پاسخگویی به تقاضا واردات برنج نیز در این سال 12 درصد رشد داشته و به 1.8 میلیون تن رسیده است. سال گذشته 1.6 میلیون تن برنج وارد کشور شده بود.

 

* تولید بیش از 3 میلیون تن گوشت در ایران طی یک سال

همچنین برآوردهای فائو از تولید و تجارت گوشت و شیر ایران در سال زراعی 2022 نشان می‌دهد حذف ارز 4200 تومانی در این سال تأثیر منفی در این بخش از اقتصاد ایران نداشته و حتی تولید گوشت قرمز و شیر ایران رشد داشته است.

در حالی که طی سال قبل تولید شیر ایران 8.531 میلیون تن اعلام شده بود، این رقم در سال زراعی 2022 و با وجود حذف ارز 4200تومانی 0.5 درصد رشد کرده و به 8.577 میلیون تن رسیده است. واردات لبنیات ایران در این سال نسبت به سال قبل 3 درصد کاهش داشته و به 100 هزار تن رسیده است.

صادرات لبنیات ایران در سال زراعی 2022 با رشد قابل توجه 14درصدی مواجه شده و از 1.22 میلیون تن در سال قبل به 1.394 میلیون تن طی این سال افزایش یافته است.

تولید گوشت قرمز نیز از حذف ارز 4200 تأثیر منفی نپذیرفته و طی سال 2022 با افزایش مواجه شده است. همچنین تولید گوشت گوساله 3 درصد رشد کرده و به 568 هزار تن رسیده است. تولید گوشت گوسفند نیز با رشد یک درصدی به 344 هزار تن رسیده است.

اما تولید گوشت مرغ با افت 3 درصدی نسبت به سال 2021 مواجه شده و به 2.107 میلیون تن کاهش یافته است. در سال قبل 2.183 میلیون تن گوشت مرغ در کشور تولید شده بود.

 

* روزهای خوش کشاورزان

دولت سیزدهم برخلاف دولت‌های قبل، اهتمام ویژه‌ای نسبت به مهم‌ترین بخش تولیدی کشور یعنی کشاورزی داشته و در همین مدت کوتاه گذشته از شروع به کارش چند اقدام ملی را کلید ‌زده که در صورت به نتیجه رسیدن می‌توانیم در آینده به معنای واقعی کلمه شاهد انقلاب در پخش کشاورزی باشیم.

بخش کشاورزی از مغفول‌ترین بخش‌های تولید در کشور بوده که همیشه مورد اشاره‌ مستقیم مقام معظم رهبری قرار گرفته است. طی سال‌های گذشته اقدامات مناسبی در این زمینه رخ داده است به طوری که طرح‌های مهمی در این بخش اجرایی شده و در برخی محصولات کشاورزی نیز به خودکفایی رسیده‌ایم.

 

* طرح الگوی کشت پس از سال‌ها وقفه اجرایی شد

 بزرگ‌ترین اقدام دولت سیدابراهیم رئیسی در بخش کشاورزی اجرایی‌ کردن طرح «الگوی کشت» بوده است. «الگوی کشت» که طرحی تاثیرگذار روی تمام حوزه‌های کشاورزی همچون آب، خاک و... است، بعد از گذشت حدود 50 سال در دولت سیزدهم به مرحله‌ اجرا رسید. بر اساس این طرح، کشاورزان مورد حمایت بیشتر دولت قرار گرفته و هر محصول زراعی و باغی متناسب با اقلیم و شرایط پایه‌ منطقه کشت خواهد شد.

بر این اساس دولت مشخص می‌کند هر محصول کشاورزی در چه شرایطی می‌تواند کشت شود و هر کدام از استان‌های کشور توانایی کشت چه محصولاتی را دارند. همچنین این طرح نه‌تنها می‌تواند از مصرف بیش از اندازه آب جلوگیری کند، بلکه می‌تواند به حاصلخیزی خاک و پاینده ماندن شرایط پایه محیط‌زیستی کمک کند.

این طرح در کنار همه مزیت‌هایی که برای بخش کشاورزی و کشت محصولات زراعی و باغی دارد، برای کشاورزان و تولیدکنندگان نیز از مزیت بالایی برخوردار است. طبق این طرح کشاورزان مورد حمایت مالی دولت قرار می‌گیرند و این امر موجب می‌شود تولیدکنندگان امید برای سرمایه‌گذاری بیشتر در این بخش داشته باشند.

 

* کشت قراردادی؛ اقدامی کلان در بخش کشاورزی

اقدام دیگر دولت سیزدهم کشاورزی قراردادی بود. اجرای کشاورزی قراردادی را می‌توان یکی از محوری‌ترین اقدامات کلان وزارت جهاد کشاورزی دانست. طبق این طرح، توسعه کشت قراردادی گندم، کلزا و پنبه مورد حمایت ویژه دولت قرار گرفت.

در همین راستا وزارت جهاد کشاورزی به دنبال طراحی کشت قراردادی برنج است که بر این اساس خودکفایی کشور را در این محصولات به دنبال خواهد داشت. 

همچنین کشت قراردادی گندم در سطحی معادل 260 هزار هکتار از اراضی 17 استان کشور با حمایت مستقیم دولت به مرحله اجرا درآمده است. بر این اساس تفاهمنامه کشت قراردادی دانه‌های روغنی در سطح 100‌هزار هکتار و پنبه در سطح 5 هزار هکتار منعقد شده است.

 

* ابتکار ایجاد قرارگاه امنیت غذایی

اقدام مهم دیگر دولت سیزدهم در بخش کشاورزی راه‌اندازی قرارگاه امنیت غذایی است. این قرارگاه در راستای پایش امنیت غذایی، رصد کالاهای اساسی، تامین اقلام مورد نیاز و اقدامات پیش‌تدبیری راه‌اندازی شده است.  همچنین طبق این گزارش، فرآیند قیمت‌گذاری، تولید، توزیع، ترخیص، بازرسی و نظارت بر قیمت کالاهای اساسی به صورت روزانه و مستمر در سطح ستاد وزارت جهاد کشاورزی در تمام استان‌ها و شهرستان‌ها مورد رصد قرار می‌گیرد.

 

* خرید تضمینی گندم با در نظر گرفتن هزینه‌های تولید و تورم جهانی

از دیگر اقدامات کلان دولت سیزدهم در بخش کشاورزی، افزایش 50 درصدی قیمت خرید تضمینی گندم بود. این قیمت‌گذاری بر اساس هزینه‌های تولید و همچنین متناسب با تورم جهانی در نظر گرفته شده است.  بر این اساس قیمت هر کیلو گندم در سال زراعی 1401-1400 با افزایش 50 درصدی نسبت به سال گذشته، از 7500 تومان به 10 هزار و 500 تومان افزایش یافت. همچنین مبلغ 1000 تومان به عنوان جایزه تحویل گندم به دولت به ازای هر کیلو تعیین شده است.

 

* خروج کالاهای اساسی از قیمت‌گذاری دستوری

از دیگر دستاوردها و اقدامات دولت سیزدهم در بخش کشاورزی، ثبات قیمت 3 قلم پرمصرف لبنیات، مرغ و تخم‌مرغ بوده است. همچنین ثبات نسبی حاکم بر بازار میوه از دیگر دستاوردهای دولت رئیسی در بخش کشاورزی است. این دستاورد را می‌توان ناشی از تعامل بیشتر وزارت جهاد کشاورزی با 100 اتحادیه، تشکل و انجمن در بخش‌های گوناگون کشاورزی دانست.

دولت سیزدهم همچنین با عملیاتی کردن طرح توزیع هوشمند اقلام خوراکی و محصولات کشاورزی در اکثر کلانشهرها توانست ثبات نسبی قیمت در بازار مرغ و تخم‌مرغ را رقم بزند.

 

* طرح جهش تولید در دیم‌زارها اجرایی شد

وزارت جهاد کشاورزی در بحث کشت دیم نیز ورود کرد. بر همین اساس کارگروهی در راستای افزایش سطح زیر کشت دیم تشکیل شد. در گام دوم این اقدام، طرح جهش تولید در دیم‌زارهای کشور با سطحی بالغ بر 2 میلیون و 600 هزار هکتار از اراضی 15 استان کشور اجرا می‌شود. این اتفاق با انعقاد تفاهمنامه‌ای میان وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) آغاز شده است.

همچنین بر اساس تفاهمنامه‌ منعقد شده میان وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره)، سعی‌ شده مشارکت کشاورزان افزایش یابد. در راستای همین هدف کود رایگان، بذر با 50 درصد تخفیف، بیمه با 35 درصد تخفیف، ارائه تسهیلات برای خرید مکانیزاسیون و ترویج و آموزش رایگان برای کشاورزان فراهم شده است.