مهدی بختیاری*: با اعلام دستیابی ایران به تکنولوژی ساخت موشک‌های بالستیک با سرعت بسیار زیاد (هایپرسونیک) و قدرت مانور سرجنگی، یک سوال زیاد پرسیده می‌شود: «با توجه به اینکه پیش از این هم کشورمان به این تکنولوژی دست یافته بود و در جریان رزمایش پیامبر اعظم 17 سپاه - سال گذشته - نیز اعلام شد، موشک جدید هایپرسونیک که سردار سرتیپ امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه اعلام کرد چیست و چه تفاوتی با نمونه‌های پیشین دارد»؟ 

پاسخ کوتاه این است: اولاً این سرعت نسبت به قبل بسیار بیشتر شده و ثانیاً سرجنگی‌های این موشک‌ها قدرت مانور بسیار بیشتری در طی مسیر حرکت به سمت هدف دارند که در ادامه به نحوه عملکرد آن اشاره خواهد شد. 

۱- تا پیش از سال ۹۴ و رونمایی از موشک عماد، «دقت» سرجنگی موشک‌های برد بلند ایرانی صرفاً از طریق «سامانه‌های ناوبری و هدایت و کنترل کلی موشک» به دست می‌آمد و پس از جدایی کلاهک از بدنه، دیگر قابل تصحیح مسیر و افزایش دقت نبود. 

البته در بردهای کمتر و رده موشک‌های تاکتیکی برد کوتاه مثل خانواده موشک‌های فاتح، «قابلیت هدایت تا پایان مسیر» وجود داشت اما با عملیاتی شدن موشک عماد - که سرجنگی جداشونده آن، خودش دارای سامانه هدایت و کنترل تا انتهای مسیر بود - موشک‌های بردبلند هم به این توان دست پیدا کردند. با وجود قابلیت تصحیح مسیر و رسیدن به دقت بسیار بالا، این سرجنگی‌ها همچنان روی «مدار شبه‌بیضوی بالستیک» حرکت می‌کردند و این «طی کردن مسیر مشخص» به سپرهای دفاعی امکان می‌داد با تحلیل مسیر طی شده، ادامه مسیر را هم پیش‌بینی کنند و همین، شانس درگیری مؤثر با پرتابه مهاجم را بالا می‌برد. 

تا این مقطع، موشک‌های ایرانی سعی می‌کردند با استفاده از پارامترهای دیگری، از این سپرها عبور کنند؛ مثل «افزایش حداکثری سرعت» و «کاستن از ابعاد هندسی و کم کردن بازتاب راداری». 

با این حال، وابستگی سامانه‌های پدافندی به توان «پیش‌بینی مسیر»، نقطه ضعف مهمی هم برای آنها محسوب می‌شد. مثلا اگر به هر دلیلی رادارها در پیش‌بینی نقطه بعدی حضور سرجنگی (پرتابه) دچار خطا شوند، فرآیند «ردگیری و قفل» ناقص می‌ماند و سامانه مجدداً باید در گستره وسیعی از آسمان به دنبال پرتابه مهاجم بگردد. این تغییر مسیر می‌تواند بسته به توان پیمایش مسافت HGV، شامل «تغییر سمت حمله» هم باشد.