گروه بین‌الملل: پاسخ ایران به قطعنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، باعث سردرگمی آمریکا شده است. اکنون مشخص نیست «پلن B» که آمریکا از آن صحبت می‌کرد در عمل چیست؟ تهران غنی‌سازی 60 درصدی را در فردو آغاز کرد که یکی از خطوط قرمز واشنگتن است. رابرت مالی، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا که چند روز قبل در یک نشست علیه ایران با حضور نازنین بنیادی حضور پیدا کرد، نشان داد واشنگتن قصد دارد میز مذاکره را صحنه تاخت‌وتاز علیه تهران کند اما دولت آمریکا آنگونه که گفته می‌شود توافق را فراموش نکرده است؛ حداقل تبادلات ارتباطی در «بک‌چنل» آمریکایی- استفاده از کانال‌های غیررسمی ارتباطی به جای کانال‌های عادی و رسمی برای مذاکره- این را نشان می‌دهد! به نظر می‌رسد دولت بایدن با حفظ مجلس سنا در انتخابات اخیر از یک طرف و تحولات داخلی ایران از سوی دیگر، فرصت را برای امتیاز گرفتن از تهران مناسب می‌بیند و با تثبیت اهرم تحریم و فشار علیه ایران؛ آنچنان که رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران بیان کرد و با فروختن آن به معارضان داخل ایران، فضای فعلی را برد- برد ارزیابی می‌کند. اما آمریکا در موازات با مذاکرات هسته‌ای که به نظر می‌رسد متن توافق فنی آن نهایی شده است، به اغتشاش هسته‌ای علیه ایران هم در ابعاد فنی و سیاسی روی آورده است. از سویی قطعنامه‌ای با همکاری اروپا در شورای حکام آژانس علیه ایران صادر کرده و از طرف دیگر پرونده حقوق‌بشری قطوری علیه تهران درست می‌کند. قطعنامه آژانس که برای بار دوم در سال جاری علیه ایران صادر می‌شود از تهران خواسته است تا ماه مارس آینده یعنی اسفندماه به سوالات آژانس انرژی اتمی پاسخ دهد. البته ایران هم اقدامات متقابلی انجام داد. در همین راستا روزنامه «وطن‌امروز» کسب خبر کرد ایران اقدامات متقابل را شروع و غنی‌سازی 60 درصد در فردو را آغاز کرده است. روز گذشته سازمان انرژی اتمی در همین راستا اعلامیه‌ای در این باره صادر کرد. شرح آخرین اقدامات انجام شده توسط سازمان انرژی اتمی ایران در مجتمع‌های غنی‌سازی شهید احمدی روشن (نطنز) و دکتر علیمحمدی (فردو) اعلام شد. در همین باره سازمان انرژی اتمی به تشریح اقدامات صورت گرفته در فردو و نطنز پرداخت. 

اقدامات صورت گرفته در فردو شامل موارد زیر است:

- تولید محصول اورانیوم UF6 با غنای ۶۰ درصد برای نخستین بار در این مجتمع بوده و غنی‌سازی ۶۰ درصد در مجتمع شهید احمدی روشن (نطنز) نیز همچنان ادامه دارد. 

- آغاز روند تعویض ماشین‌های سانتریفیوژ نسل اول با ماشین‌های پیشرفته IR-6 در این مجتمع که باعث افزایش چشمگیر ظرفیت تولید می‌شود.

- آغاز روند تجهیز سالن B (واحد یک) با ظرفیت ۸ زنجیره جدید که با توجه به ضرورت ایجاد زیرساخت به شکل مرحله‌ای صورت خواهد گرفت. 

اقدامات صورت گرفته در نطنز نیز شامل موارد زیر است:‌

گازدهی به ۲ زنجیره جدید از ماشین‌های پیشرفته نوع

(IR-2M و IR4)، شروع پاسیواسیون ۲ زنجیره دیگر از همین نوع

‌(IR-2M و IR4) که در روز‌های آینده به مرحله گازدهی خواهد رسید. آغاز روند راه‌اندازی واحد B1000 با ظرفیت ۸ آبشار جدید با توجه به اینکه تکمیل این اقدام با توجه به ضرورت ایجاد زیرساخت، به شکل مرحله‌ای صورت خواهد گرفت. 

اکنون ایران پیام محکمی به آمریکا ارسال کرده است. غنی‌سازی 60 درصد آن هم در فردو برای آنها بسیار گران تمام خواهد شد. در همین زمینه رویترز اعلام کرد ایران غنی‌سازی با درصد بالا را در یکی از مخفی‌ترین و مستحکم‌ترین مجموعه‌های هسته‌ای‌اش آغاز کرده است، که جواب محکمی به آنهاست. «رابرت مالی» نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران در گفت‌وگو با الجزیره، بار دیگر ادعا کرد که ایران به روسیه در جنگ علیه اوکراین کمک می‌کند. وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره برنامه هسته‌ای ایران هشدار داد و گفت: باید با دقت مراقب اقداماتی که ایران درباره پرونده هسته‌ای خود انجام خواهد داد، باشیم. ما به گزینه دیپلماسی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای باور داریم. وی پیش‌تر نیز با بیان این ادعا که دیپلماسی بهترین راه در قبال عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است، گفته بود: «اکنون احیای توافق حتی در دستور کار و تمرکز واشنگتن نیست». نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران در گفت‌وگو با الجزیره ادعا کرد: ایران پاسخ‌های اساسی به سوال‌های آژانس انرژی اتمی نمی‌دهد. مدیرکل آژانس انرژی اتمی، شخصیتی مستقل و حرفه‌ای است. تا زمانی که ایران به سوالات آژانس پاسخ ندهد، آژانس چاره‌ای جز ادامه تحقیقات ندارد. وی در عین حال تهدید کرد که «ابزارهای دیگر برای مقابله با ایران هنوز وجود دارد». مالی یک هفته پیش نیز گفته بود واشنگتن به جای تمرکز روی مذاکرات رفع تحریم‌های ایران در وین، به اغتشاشات داخل ایران فکر می‌کند. وی طی نشست خبری در پاریس، روز دوشنبه (‌14 نوامبر) مدعی شد اغتشاشات در ایران و استفاده [ادعایی] روسیه از پهپادهای انتحاری ایرانی در جنگ اوکراین، تمرکز آمریکا را از احیای برجام منحرف کرده است. نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران، در ادامه با ادعای اینکه آمریکا روزنه‌ها برای تداوم دیپلماسی با ایران را باز نگه می‌دارد، گفت: «تا وقتی که زمان آن برسد اما آمریکا فعلا سیاست تحریم و فشار را ادامه می‌دهد». این مقام آمریکایی درباره ادعاهای خود توضیح داد: «اگر این مذاکرات [وین] انجام نمی‌شود، به‌ دلیل موضع ایران و هر چیزی است که از ماه سپتامبر رخ داده است. تمرکز ما توافقی نیست که به جلو نرود، بلکه چیزی است که در ایران رخ می‌دهد». طبق این گزارش، مالی با بیان اینکه آمریکا روی اغتشاشات و آشوبگران در ایران، ارسال پهپاد برای روسیه و آزاد کردن آمریکایی‌های بازداشت ‌شده در ایران تمرکز کرده، گفت اگر دیپلماسی با تهران به جایی نرسد، واشنگتن آماده استفاده از دیگر ابزارهاست. وی در ادامه گفت: «اگر ایران تصمیم بگیرد که از حدود جدید در برنامه اتمی خود عبور کند، پس جواب ما هم قطعا متفاوت و هماهنگ با متحدان اروپایی ما خواهد بود. هیچ جادویی هم در یافتن فرمول جدید ما نخواهد بود». این صحبت‌ها نشان می‌دهد که پلن دوم آمریکا علنا به بن‌بست رسیده است و آنها برنامه‌ای برای جلوگیری از پرونده هسته‌ای ایران ندارند. همچنین آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در نشست خبری با همتای قطری خود در این کشور، در واکنش به اعلام غنی‌سازی ۶۰ درصدی ایران در فردو، به انکار رو آورد و مدعی شد نمی‌تواند گزارش‌ها درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران را تایید کند. به گزارش شبکه الجزیره، او همچنین با اشاره به گفت‌وگوهای رفع تحریم‌ها مدعی شد: تلاش‌های ایران برای گنجاندن پرونده‌های اضافی در چارچوب مذاکرات احیای توافق هسته‌ای را رد کردیم. 

محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی دیروز در تایید انجام غنی‌سازی ۶۰ درصد در فردو گفت: در روزهای اخیر شاهد صدور قطعنامه علیه ایران بودیم که این کار با عکس‌العمل متقابل ما مواجه شد و در روزهای اخیر تولید اورانیوم UF6 با غنای ۶۰ درصد در فردو آغاز شد. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز یکشنبه ۲۹ آبان در واکنش به قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عنوان کرد: ارائه قطعنامه به نشست اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اقدامی بود که با اهداف سیاسی و به منظور افزایش فشار به جمهوری اسلامی ایران در دستور کار آمریکا و 3 کشور اروپایی قرار گرفت.

شورای حکام آژانس پنجشنبه ۲۶ آبان قطعنامه پیشنهادی ۳ کشور اروپایی و آمریکا را به تصویب رساند. این قطعنامه با ۲۶ رأی موافق، ۲ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع به تصویب شورای حکام آژانس رسید. محسن نذیری اصل، نماینده ایران در آژانس قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام را مردود خواند و گفت: اهداف سیاسی بانیان این قطعنامه محقق نخواهد شد اما تصویب آن می‌تواند بر روند همکاری و تعاملات سازنده ایران با آژانس اثرگذار باشد. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه شنبه ۲۸ آبان در نشست خبری مشترک با وزیر خارجه عمان گفت ایران در عین آنکه به حقوق بین‌الملل و تعهدات بین‌المللی خود پایبند خواهد بود، در پاسخ به اقدام غیرسازنده آژانس اقدام متقابل و موثر انجام خواهد داد. 

«پلن بی» آمریکا در حالی توسط برخی مطرح می‌شود که بلینکن اوایل سال از بنت، نخست‌وزیر اسبق اسرائیل درخواست کرده بود که پلن را به آمریکا اعلام کند. از طرف دیگر آمریکا اگر بخواهد پرونده هسته‌ای را به شورای امنیت انتقال دهد تقریباً با سد وتوی روسیه و چین روبه‌رو خواهد شد. از سوی دیگر آمریکا از برجام هم خارج شده است و نمی‌تواند «اسنپ بک» را فعال کند. اروپایی‌ها به نظر نمی‌رسد فعلا قصد استفاده از مکانیسم ماشه را داشته باشند، زیرا پنجره دیپلماسی کامل بسته خواهد شد. حمله نظامی هم تقریباً صفر است. در همین رابطه رسانه روسی رگنیوم نوشته است: «گزینه حمله مستقیم آمریکا علیه تاسیسات هسته‌ای ایران یا حمایت از حملات اسرائیل علیه این اهداف یا اجرای عملیات نظامی مشترک خطرات قابل توجهی را هم برای آمریکا و هم برای اسرائیل به همراه خواهد داشت. ایران دارای زرادخانه موشکی مهمی است. موشک‌های بالستیک و کروز ایران قادر به طی کردن 2500 کیلومتر هستند و می‌توانند کلاهک‌هایی تا وزن یکهزار کیلوگرم را حمل کنند و از دقت کافی برای وارد کردن خسارت عظیم در این شعاع به تمام پایگاه‌های نظامی آمریکا در خاورمیانه و همچنین اسرائیل برخوردار هستند. جنبش حزب‌الله نیز دارای زرادخانه‌ای با 100 هزار موشک کوتاه‌برد و دوربرد است. در عراق و سوریه گروه‌های حامی ایران وجود دارند و از این رو، تمام پایگاه‌های نظامی آمریکا در این کشورها مورد حمله قرار خواهند گرفت. حتی در اسرائیل اذعان داشتند که برنامه هسته‌ای ایران بسیار قوی‌تر و پراکنده‌تر از برنامه هسته‌ای عراق و سوریه است. زیرساخت‌های هسته‌ای ایران شامل ده‌ها تاسیسات است که بسیاری از آنها در اعماق زیاد در رشته‌کوه‌ها قرار دارند. از این رو، کمترین تضمینی وجود ندارد که حمله آمریکا و اسرائیل علیه زیرساخت‌های هسته‌ای ایران نابودی آنها را به همراه داشته باشد. اما آنچه مسلم است، پس از این حمله هیچ چیز نمی‌تواند تهران را ناگزیر به کنار گذاشتن توسعه سلاح‌های هسته‌ای‌اش کند. برعکس، ایران تمام تلاش خود را برای رسیدن به این هدف به کار خواهد بست؛ هدفی که آمریکا و اسرائیل مسبب اصلی آن هستند».

در آخرین تحولات هم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز سه‌شنبه در گزارش جدید خود تایید کرد ایران غنی‌سازی ۶۰ درصدی را در فردو آغاز کرده است.

 

 

***

هراس کاخ سفید از غنی‌سازی۶۰ درصد ایران