گروه فرهنگ و هنر: از چند ماه قبل از برگزاری بازی‌های جام‌جهانی 2022 بود که مطالب مختلفی درباره توجه به ابعاد فرهنگی و همین طور ظرفیت‌های گردشگری بازی‌های جام‌جهانی 2022 در رسانه‌ها‌ منتشر شد. با یک بررسی اجمالی می‌توان به این نتیجه رسید جام‌جهانی دیگر فقط رقابت‌های فوتبال نیست؛ وقتی 4 سال ملت‌های جهان انتظار می‌کشند تا در یک رویداد بین‌المللی دوباره دور هم جمع شوند، دیگر فقط فوتبال را جشن نمی‌گیرند، بلکه هر آنچه از فرهنگ، هنر، اندیشه و تاریخ را چه از دوران باستان و چه از دوران معاصر به ارث دارند، گرد هم می‌آورند تا این میهمانی ورزشی به یک جشنواره پرنشاط فرهنگی و گردشگری تبدیل شود. کشورهای حاضر در جام‌جهانی آثار بدیع و فاخر هنری از تجسمی تا صنایع‌دستی را در قالب یک نمایشگاه کم‌نظیر کنار هم می‌چینند تا خارج از مستطیل سبز، فراتر از ۹۰ دقیقه فوتبالی فرصتی برای تحسین شکوه تمدن و هنر ملت‌های هم ایجاد کنند. طبق مشاهدات خبرنگاران حاضر در این رویداد، از همان روزهای نخست مسابقات - ۲۹ آبان‌ماه - غرفه ایران در نمایشگاه صنایع‌دستی در دهکده گردشگری کتارای دوحه برپا شده است و تا آخرین روزهای آذرماه هم ادامه دارد. وزارت میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برای بهره‌برداری از فرصت جام‌جهانی قطر ۲۰۲۲ و با هدف ارائه تصویری افتخارآمیز و معرفی ظرفیت‌های یکی از کهن‌ترین تمدن‌های جهان که گنجی پنهان از هنر، زیبایی و فرهنگ را در خود نهفته دارد، همزمان با نمایشگاه صنایع‌دستی، راهنمایان گردشگری را در قالب گروهی ۱۲ نفره همزمان با بازی ایران و‌ انگلیس به ‌عنوان عضوی از خانواده گردشگری راهی قطر کرد تا هنر ایرانی را هر چه بهتر به گردشگران خارجی معرفی کنند. گفتنی است، راهنمایان گردشگری که ۹ آذرماه به ایران بازگشتند، طی حضور ۱۰ روزه در غرفه ایران در نمایشگاه صنایع‌دستی در دهکده فرهنگی و ‌گردشگری کتارا در دوحه هنر ایرانی و صنایع‌دستی ایران زمین را برای گردشگران و علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر تمدن کشورمان توصیف و تشریح کردند. این راهنماها لباس‌هایی واحد با طرح قلم‌زنی اصفهان به تن داشتند. بنا بر اظهارات مقامات مسؤول، قرار است تا پایان برگزاری مسابقات جام‌جهانی راهنماهای دیگری اعزام شوند. غرفه ایران به صنایع‌دستی هنرمندان مشهور ایرانی مزین شده و تعدادی هنرمند نیز کارگاه‌های معرق و تذهیب را برگزار کرده‌اند؛ در غرفه فرش نیز انواع و اقسام گلیم و فرش از تبریز و اصفهان به نمایش گذاشته شده است، همچنین در نمایشگر غرفه نیز تصاویری از جاذبه‌های ایران نمایش داده می‌شود. 

فرش، خاتم، معرق، تذهیب، میناکاری، سفره‌های قلم‌کاری، پسته و زعفران از جمله اقلام ارائه شده در این نمایشگاه است که البته اجازه فروش رسمی آنها وجود ندارد و فقط برای معرفی و ثبت سفارش در معرض دید بازدیدکنندگان گذاشته شده‌ است، البته آثار دیگری از مناطق مختلف ایران در روزهای باقیمانده از جام‌جهانی به غرفه ایران اضافه خواهد شد. 

یکی از راهنمایان گردشگری اعزامی به این نمایشگاه در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها اینطور می‌گوید: مراجعان وقتی فرش ابریشمی ریزبافت ایرانی که ضخامت بسیار اندک دارد و با ظرافتی خیره‌کننده بافته شده است را می‌دیدند، حس تحسین‌شان برانگیخته می‌شد اما زمانی که فرش را برمی‌گرداندند و پشت آن را می‌دیدند و متوجه می‌شدند این یک قالی ابریشم دورو است! حیرت و اعجاب را در سیمای‌شان به وضوح می‌توانستیم ببینیم. پیش‌تر هم سیدعزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری درباره برنامه و اقدامات این وزارتخانه در فستیوال فرهنگی جام‌جهانی قطر 2022 اینطور گفته بود: یکی از مسؤولیت‌های این وزارتخانه مدیریت پاویونی در مرکز حوزه تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی در محل بازی‌ها در قطر است. در این راستا برنامه‌ریزی و طراحی‌های خوبی صورت‌گرفته و امکانات اطلاع‌رسانی خوبی در پایون فراهم شده است. جام‌جهانی فرصت خوبی محسوب می‌شود، زیرا از همه دنیا برای دیدن بازی‌ها به قطر می‌آیند و می‌توان از آن ظرفیت برای میزبانی بخشی از تماشاگران و مردم جهان در ایران استفاده کرد. به‌رغم همه مشکلات از جمله بضاعت کم در ساختارهای گردشگری و پذیرش مسافر، فکر می‌کنیم با توجه به جذابیت‌های ایران و مزیت‌های نسبی کشور، می‌توانیم کارنامه مناسبی ارائه دهیم. گردشگری حق همه مردم دنیاست. 

وی بیان کرد: بخش زیادی از مسائل مربوط به جذب گردشگر به ایرلاین‌ها مربوط است که وزارت راه‌وشهرسازی در این زمینه تلاش‌های زیادی انجام داد. همچنین با همکاری با وزارت راه‌وشهرسازی از شناورهای تفریحی استفاده کردیم و در این راستا خط تهران- کیش- قطر راه‌اندازی شد. تلاش کردیم در زمان جام جهانی، ایران را به دنیا بشناسانیم؛ هدف‌گذاری این است که از فرصت بازی‌های جام‌جهانی قطر بیشترین استفاده را کنیم تا شناخت مردم دنیا از ایران را بیشتر کنیم. 

مساله مهمی که وجود دارد این است که اقدامات لازم و تلاش‌های زیادی برای به تصویر کشیدن فرهنگ و هویت ایرانی انجام شده است که بر کسی پوشیده نیست؛ حال از عدم همکاری برخی متولیان قطری بگذریم، نکته حائز اهمیت آن است که ما باید از فرصت‌های به وجود آمده در حوزه‌های مختلف گردشگری، به طور مثال توریسم سلامت، گردشگری فرهنگی، صادرات و ثبت سفارش‌های انجام شده اقلام فرهنگی کشورمان نهایت استفاده را داشته باشیم که در آینده نه‌چندان دور بتوانیم پیشرفت‌های محسوس در حوزه گردشگری را منعکس کنیم.