شیوا چمن‌آرا*: ایران کشوری است متشکل از اقوام و فرهنگ‌های گوناگون. مردم ایران سالیان سال است که با وجود تفاوت در فرهنگ و حتی مذهب، در کنار یکدیگر با صلح و آرامش و دوستی زندگی می‌کنند. آنان در طول تاریخ نشان داده‌اند در وقایع گوناگون برای حفظ کیان کشورشان پشتیبان یکدیگر بوده و در مشکلات خود را از یکدیگر جدا نمی‌دانند؛ چه در جنگ ایران و عراق و چه در حوادثی چون سیل و زلزله، فراتر از مرز استان‌های‌شان عمل کرده و صحنه‌های بی‌بدیلی از همدلی و همراهی را رقم زده‌اند. این همدلی و دوستی از سرمایه‌های مهم ملی ما به شمار می‌رود و از عوامل مهم اتحاد و یکپارچگی و امنیت کشورمان است و باید تلاش کنیم این محبت و دوستی حتی با وجود اختلاف‌نظرهای فرهنگی همچنان پابرجا و باقی بماند. مردم ما همچون همیشه باید تلاش کنند این محبت و دوستی حفظ شود تا هم تمامیت ارضی کشورمان یکپارچه بماند و هم راه پیشرفت کشور هموارتر شود. حقیقت این است که درگیری‌ها و کشمکش‌ها می‌تواند یک کشور را از پیشرفت باز دارد و مردمی که دل‌های‌شان از هم دور است، از زیست کنار هم نمی‌توانند لذت ببرند و در زندگی آرامش داشته باشند. با توجه به اهمیت این موضوع، در این نوشتار تلاش می‌کنیم به نکاتی که باعث افزایش دوستی و محبت بین اقشار جامعه می‌شود و روابط خانوادگی و فامیلی را محکم‌تر از قبل می‌کند بپردازیم و امید که با رعایت نکاتی که عرض می‌کنیم همدلی و ارتباط موثر را در جامعه افزایش دهیم. گفت‌وگو و صحبت کردن با یکدیگر قلب‌ها را به هم نزدیک و از سوءتفاهم‌ها و قضاوت کردن‌های نادرست جلوگیری می‌کند اما گفت‌وگو باید شرایط داشته باشد و باید در صحبت کردن نکاتی رعایت شود تا بتواند در فضای خانواده، فامیل، دوستان و حتی جامعه اثرات مثبت خود را داشته باشد. ما باید برای صحبت کردن درباره مسائل مختلف مخصوصا مسائل روز به زمان و مکان دقت کنیم، مثلا ببینیم آیا زمان مناسبی برای حرف زدن هست. وقتی فرد در هیجان به سر می‌برد، خشمگین یا غمگین است، استرس دارد و در کل هیجان‌هایی بر او غالب شده، زمان مناسبی برای گفت‌وگو کردن نیست. البته مکان هم در ایجاد یک گفت‌وگوی باکیفیت موثر است و در هر مکانی نمی‌شود یک گفت‌وگوی همدلانه داشت. هنگام صحبت کردن نباید از زبان بدن نیز غافل ماند؛ برقراری ارتباط چشمی، داشتن لبخندی آرامش‌بخش، تنظیم زاویه بدن به سمت فرد مقابل و نشان دادن غیرکلامی اینکه حرف‌های تو برای من مهم است، باعث افزایش کیفیت گفت‌وگو می‌شود. تلاش کنید بیش از اینکه گوینده باشید، شنونده خوبی باشید. دقت در گفتار دیگران، قضاوت نکردن آنان و سریع نتیجه نگرفتن، هم لذت صحبت کردن در بین افراد را بیشتر می‌کند و هم باعث می‌شود ارزش و اعتبار کلام‌تان برای دیگران افزایش یابد. احترام گذاشتن به شخصیت دیگران و به رسمیت شناختن افکار و احساس‌های آنان، باعث ایجاد فضای مثبت بین‌فردی خواهد شد. به هیچ عنوان تا مبحثی را تمام نکرده‌اید بحث دیگری را آغاز نکنید و تلاش کنید در پایان گفت‌وگو احساس مثبت ایجاد کنید. نکاتی که گفته شد فضای خانوادگی و فامیلی و جامعه را به سمت آرامش و دوستی می‌برد و این آرامش و احساس مثبت به یکدیگر، یکی از عوامل مهم پیشرفت فردی و اجتماعی در جامعه است.

* روانشناس و مشاور خانواده