کد خبر: 257184تاریخ: 1401/9/13 00:00
انتقاد پیشکسوت تئاتر از نجومیبگیران سینما که به دنبال تعطیلی فرهنگ هستند
اعتراض به ریاکاری سلبریتیها
گروه فرهنگ و هنر: یکی از گزارههایی که پس از آغاز آشوبها و اغتشاشات در تهران و برخی شهرهای کشور درباره آن تسامح و کوتاهی شد، عدم ارتباط یا مواجهه مناسب و به موقع با چهرههای هنری، ورزشکاران و دیگر چهرههایی بود که از آنها به سلبریتی تعبیر میشود. منظور از ارتباط صرفا ایجاد فضایی گفتوگومحور و تعاملگرا نیست. اگر چه برقراری ارتباط مناسب و موثر با چهرهها، وظیفه مسؤولان فرهنگی است و در شرایطی مانند شرایط امروز بسیار ضروری به نظر میرسد اما در کنار آن یکی از وظایف و تکالیف مهم، برخورد مناسب و تنبیهی با کسانی بود که بر افعال اشتباه خود اصرار داشتند و به انتشار اخبار دروغ، غیرمستند و محرک برای استمرار آشوبها میپرداختند. اگرچه اخیرا اقداماتی در این راستا انجام شده است اما این انتظار میرفت که برخوردهای تنبیهی با چهرههایی که با رفتارهای غیرمسؤولانه هیزم بر آتش ناامنی میریزند، پیشتر از اینها آغاز میشد. چنانکه این انتظار میرفت ایجاد فضای گفتوگو با هنرمندان نیز بسیار پیشتر جنبه عملی به خود میگرفت. به هر روی هر دوی این مواجههها ضروری و به سود فضای فرهنگی کشور است؛ هم مواجهه منطقی و گفتوگومحور با هنرمندان و چهرههای ورزشی و هم برخوردهای تنبیهی با کسانی که رفتارهای غیرمسؤولانه از خود نشان میدهند. در ماهها و هفتههای اخیر یکی از برخوردهای غیرمسؤولانه و البته ریاکارانه از سوی برخی هنرمندان، دعوت به تعطیلی فضاهایی مانند تئاترهاست. برخی بازیگران که از ابتدای اعتراضات تا امروز در پروژهها مشغول به فعالیت هستند، جوانترها و کسانی را که اتفاقا منافع کمتری از حوزههای نمایشی میبرند، تشویق به تحریم، اعتصاب و رفتارهایی از این دست میکنند. این مواجهه ریاکارانه، خشک و دیکتاتورمآبانه، در ماجرای تحریم جشنواره فیلم کوتاه تهران از سوی برخی که بیشترین منافع را از همین جشنواره برده بودند، خودنمایی کرد. پروژه تحریم جشنواره فیلم کوتاه تهران اگر چه با شکست مواجه شد ولی رفتارهای زننده از سوی برخی چهرهها برای اعتصابهای زورکی در فضای هنر هنوز ادامه دارد. این رویکرد که با انتخاب قاطبه هنرمندان فاصله دارد، در جشنواره فیلم کوتاه تهران نیز با استقبال عمده هنرمندان مواجه نشد. حتی دانشجویان و علاقهمندان به فضای فیلم کوتاه نیز با اشتیاق بیشتری در این جشنواره شرکت کردند و صفهای تماشای برخی فیلمها تصاویر قابل تأملی را از جشنواره 1401به یادگار گذاشت. با این حال برخوردهای سلبی تعداد معدودی از بازیگران که درآمدهای نجومی دارند، مورد انتقاد بدنه حوزه نمایش قرار گرفته است. رفتارهای ریاکارانه برخی سلبریتیها باعث شده است تا عمده هنرمندان از مواجهه غیرواقعی آنان انتقاد کنند. به عنوان مثال وقتی یک بازیگر خود در حال فعالیت در پروژهای سینمایی یا سریالی است و در عین حال درآمد هنگفتی از ایفای نقش دریافت میکند، چگونه میتواند بدنه کمجان تئاتر را که در این مدت متضرر شدهاند، به اعتصاب دعوت کند.
داوود فتحعلیبیگی، پیشکسوت تئاتر این مساله را مورد انتقاد قرار داده و گفته است: کار فرهنگ، تعطیلبردار نیست و کسانی که در سریالها دستمزد آنچنانی میگیرند، نمیتوانند درباره کار کردن بدنه ضعیف تئاتر اظهارنظر کنند. اتفاقا مشکل جامعه ما فقر فرهنگی است و این چه استدلالی است که میگوید فعالیت فرهنگی را تعطیل کنیم؟! این کارگردان و مدرس تئاتر در گفتوگویی که با ایسنا انجام داده، میگوید: فعلا همه چیز بلاتکلیف و معلق و شرایط اقتصادی هم که اسفناک است، بنابراین درک میکنم که بعضی از فعالان تئاتر نتوانند کار کنند چون متاسفانه در بحرانهای اقتصادی، نخستین چیزی که حذف میشود، کالای فرهنگی است و خانوادهها بیشتر درگیر تامین خورد و خوراک و اجاره خانه میشوند، تازه اگر درآمدشان به همینها هم برسد! او در عینحال درباره بعضی نظریات در زمینه تعطیلی تئاتر در شرایط فعلی میگوید: معضل بزرگ جامعه ما اتفاقا معضل فرهنگی است اما چرا در این وضعیت میگویند تئاتر باید تعطیل شود، مگر کار فرهنگ تعطیلبردار است؟ کسی که برای یک سریال ۶ میلیارد دستمزد میگیرد که نمیتواند درباره کار کردن یا نکردن بدنه ضعیف تئاتر حرفی بزند. چنین کسی تا آخر عمرش اگر کار هم نکند، با همان سود بانکی پولش میتواند زندگی کند ولی بچههای تئاتری که دستمزدی ناچیز دارند، چرا باید از همان هم محروم شوند. فتحعلیبیگی اضافه میکند: در حال حاضر همه مشاغل به کار و فعالیت خود ادامه میدهند و بیانصافی است که فقط جامعه تئاتری از کار و کسب درآمد محروم باشد، آن هم بچههایی که عموما درآمدهای پایینی دارند و مشکل اجاره خانه و هزار مساله دیگر دارند. وی تاکید میکند: اگر خواهان اصلاح جامعه خود هستیم، باید از خودمان شروع کنیم، بهترین راه اعتراض، این است که دروغ نگوییم و از تقلب دوری کنیم. مبارزه با دروغگویی یعنی مبارزه اجتماعی. اگر نسبت به ناراستی و نادرستی بعضی مسؤولان معترضیم، باید خودمان در وهله اول درستکار باشیم. در غیر این صورت اگر ما هم جای آن مسؤولان باشیم، همان رفتار را خواهیم داشت و ای بسا بدتر از آن را. فتحعلیبیگی با ابراز تأسف از برخی بیاخلاقیها ادامه میدهد: دیدهام کسی که دستمزد گروه خود را نداده، حالا به معترضان اجتماعی پیوسته است. در حالی که اگر خواهان بهبود این وضعیت هستیم، اول از همه خودمان نباید حق همنوع خود را پایمال کنیم. وقتی عملکرد ما درست شود، مسؤولان هم چارهای جز اصلاح خود ندارند. وی با اشاره به برخی انتقادات درباره اجرای نمایش «پردهخانه» به کارگردانی گلاب آدینه اضافه میکند: این نمایش درباره زنان است و در آن مبارزه با قدرت فاسد وجود دارد. چرا یک هنرمند برای اجرای چنین کاری اینگونه باید مورد هجمه قرار بگیرد؛ حداقل کاری که این نمایش میکند، این است که برای چندین جوان، فضای کار ایجاد کرده تا از شدت بیکاری، افسرده نشوند.